پرش به محتوا

فقه الحج (نجف): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۹: خط ۴۹:
در رابطه با فضیلت مسجد نبوی نیز احادیث فراوانی ذکر شده است؛ از جمله روایتی که حسن بن علی از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] نقل کرده است: «لاتشد الرحال الا لثلاثة مساجد: مسجد الحرام، و مسجد رسول‌الله(ص) و مسجد الکوفه»<ref>ر.ک: همان، ص 413</ref>‏.: «جز به سه مسجد بار سفر نبندید: مسجدالحرام، مسجد رسول‌الله(ص) و مسجد کوفه». این روایت از ابوهریره نیز در منابع مختلف اهل سنت با جایگزینی مسجدالاقصی به‌جای مسجد کوفه نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص412</ref>‏؛ که بدین معناست که شد رحال و بار سفر بستن تنها برای رفتن به مسجد الحرام‌ در‌ مکه، مسجدالنبی(ص) در مدینه و مسجدالاقصی در فلسطین جایز است‌ و در‌ غیر این سه مورد ممنوع می‌باشد<ref>ر.ک: جعفرپیشه، مصطفی، ص122 </ref>‏.
در رابطه با فضیلت مسجد نبوی نیز احادیث فراوانی ذکر شده است؛ از جمله روایتی که حسن بن علی از [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] نقل کرده است: «لاتشد الرحال الا لثلاثة مساجد: مسجد الحرام، و مسجد رسول‌الله(ص) و مسجد الکوفه»<ref>ر.ک: همان، ص 413</ref>‏.: «جز به سه مسجد بار سفر نبندید: مسجدالحرام، مسجد رسول‌الله(ص) و مسجد کوفه». این روایت از ابوهریره نیز در منابع مختلف اهل سنت با جایگزینی مسجدالاقصی به‌جای مسجد کوفه نقل شده است<ref>ر.ک: همان، ص412</ref>‏؛ که بدین معناست که شد رحال و بار سفر بستن تنها برای رفتن به مسجد الحرام‌ در‌ مکه، مسجدالنبی(ص) در مدینه و مسجدالاقصی در فلسطین جایز است‌ و در‌ غیر این سه مورد ممنوع می‌باشد<ref>ر.ک: جعفرپیشه، مصطفی، ص122 </ref>‏.


روایت «لاتشد الرحال...» با قطع‌نظر از مباحث سندی، از جهت دلالت، مشتمل بر جمله استثنائیه است، که مستثنی‌منه آن حذف گردیده‌ و برای‌ فهم دقیق و نتیجه‌گیری از آن، لازم است مستثنی‌منه آن مشخص شود. در مورد مستثنی‌منه این روایت، دو احتمال مطرح است؛ یکی آن که «مکان من ألامکنة» مستثنی‌منه باشد‌ و دیگری‌ «مسجد من المساجد». چنانچه «مکان من ألامکنة» به‌عنوان مستثنی‌منه روایت پذیرفته شود و مفهوم حدیث این‌گونه باشد که: «لا تشد‌ الرحال‌ إلی مکان من الامکنة الا‌ الی ثلاثة مساجد»، نتیجه این احتمال، عام و گسترده شمردن دایره و شعاع شمول نهی از شدّ رحال است و لازمه‌اش آن است که گفته شود: مسافرت و بار‌ سفر‌ بستن، جز برای سه‌ مسجد‌ یاد شده، هر مسافرت دیگری مورد نهی شرعی قرار گرفته است و باید از آن پرهیز کرد. روشن است که نمی‌توان تمامی مسافرت‌ها را حرام و منهی‌عنه شمرد، درحالی‌که‌ مسافرت‌ها‌ را می‌توان به احکام تکلیفیه خمسه تقسیم کرد و حتی بعضی از آن‌ها را واجب یا مستحب دانست؛ از سفر برای جهاد، آموختن دانش دینی و فقاهت در دین، صله‌رحم و... نه‌تنها‌ نهی نشده‌ بلکه در مواردی واجب و در مواردی مطلوب شرعی است؛ بنابراین، اخذ به عموم و گسترده شمردن دایره مدلول‌ روایت، برخلاف ضروریات شریعت اسلامی است. احتمال دومِ‌ مفاد‌ و مدلول‌ روایت «لاتشد الرّحال...» آن است که گفته شود: «لاتشد الرحال إلی مسجد من المساجد الا الی ثلاثة ‌‌مساجد‌». نتیجه و مفاد روایت، طبق این احتمال آن خواهد بود که روایت در مورد‌ بار‌ سفر‌ بستن به‌قصد مساجد را مطرح می‌کند و اصولاً در مقام بیان حکم مسافرت‌های دیگر، از‌ جمله زیارت قبر حضرت رسول(ص) نیست: <ref>ر.ک: همان، ص 123-122</ref>‏.
روایت «لاتشد الرحال...» با قطع‌نظر از مباحث سندی، از جهت دلالت، مشتمل بر جمله استثنائیه است، که مستثنی‌منه آن حذف گردیده‌ و برای‌ فهم دقیق و نتیجه‌گیری از آن، لازم است مستثنی‌منه آن مشخص شود. در مورد مستثنی‌منه این روایت، دو احتمال مطرح است؛ یکی آن که «مکان من ألامکنة» مستثنی‌منه باشد‌ و دیگری‌ «مسجد من المساجد». چنانچه «مکان من ألامکنة» به‌عنوان مستثنی‌منه روایت پذیرفته شود و مفهوم حدیث این‌گونه باشد که: «لا تشد‌ الرحال‌ إلی مکان من الامکنة الا‌ الی ثلاثة مساجد»، نتیجه این احتمال، عام و گسترده شمردن دایره و شعاع شمول نهی از شدّ رحال است و لازمه‌اش آن است که گفته شود: مسافرت و بار‌ سفر‌ بستن، جز برای سه‌ مسجد‌ یاد شده، هر مسافرت دیگری مورد نهی شرعی قرار گرفته است و باید از آن پرهیز کرد. روشن است که نمی‌توان تمامی مسافرت‌ها را حرام و منهی‌عنه شمرد، درحالی‌که‌ مسافرت‌ها‌ را می‌توان به احکام تکلیفیه خمسه تقسیم کرد و حتی بعضی از آن‌ها را واجب یا مستحب دانست؛ از سفر برای جهاد، آموختن دانش دینی و فقاهت در دین، صله‌رحم و... نه‌تنها‌ نهی نشده‌ بلکه در مواردی واجب و در مواردی مطلوب شرعی است؛ بنابراین، اخذ به عموم و گسترده شمردن دایره مدلول‌ روایت، برخلاف ضروریات شریعت اسلامی است. احتمال دومِ‌ مفاد‌ و مدلول‌ روایت «لاتشد الرّحال...» آن است که گفته شود: «لاتشد الرحال إلی مسجد من المساجد الا الی ثلاثة ‌‌مساجد‌». نتیجه و مفاد روایت، طبق این احتمال آن خواهد بود که روایت در مورد‌ بار‌ سفر‌ بستن به‌قصد مساجد را مطرح می‌کند و اصولاً در مقام بیان حکم مسافرت‌های دیگر، از‌ جمله زیارت قبر حضرت رسول(ص) نیست:<ref>ر.ک: همان، ص 123-122</ref>‏.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش