۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
معجم الشيوخ (ابن جمیع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد' به 'ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد'
جز (جایگزینی متن - 'موسسه' به 'مؤسسه') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد' به 'ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد]] (نويسنده) | ||
[[تدمری، عمر عبدالسلام]] (محقق) | [[تدمری، عمر عبدالسلام]] (محقق) | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
'''معجم الشيوخ'''، اثر [[ | '''معجم الشيوخ'''، اثر [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابوالحسن محمد بن احمد بن جمیع صیداوی]] (305- 402ق)، کتابی است که در آن، مؤلف به شرح‌حال شیوخ و اساتید خود پرداخته است. | ||
این کتاب با تحقیق [[تدمری، عمر عبدالسلام|عمر عبدالسلام تدمری]] و همراه با «ذیل المنتقی من المعجم و حدیث السكن بن جميع» به چاپ رسیده است. | این کتاب با تحقیق [[تدمری، عمر عبدالسلام|عمر عبدالسلام تدمری]] و همراه با «ذیل المنتقی من المعجم و حدیث السكن بن جميع» به چاپ رسیده است. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
اثر حاضر، یکی از کتب تراث اسلامی است که توسط یکی از علمای لبنان، به رشته تحریر درآمده است<ref>مقدمه، ص5</ref>. وی برای کسب دانش و شنیدن حدیث، شهرهای شام، عراق، مصر، حجاز و ایران را زیر پا نهاده و در کتاب حاضر، استادانی را که از آنان حدیث شنیده، نام برده و شرح‌حال آنان را یاد کرده است<ref>طباطبایی، سید کاظم، ص151- 152</ref>. | اثر حاضر، یکی از کتب تراث اسلامی است که توسط یکی از علمای لبنان، به رشته تحریر درآمده است<ref>مقدمه، ص5</ref>. وی برای کسب دانش و شنیدن حدیث، شهرهای شام، عراق، مصر، حجاز و ایران را زیر پا نهاده و در کتاب حاضر، استادانی را که از آنان حدیث شنیده، نام برده و شرح‌حال آنان را یاد کرده است<ref>طباطبایی، سید کاظم، ص151- 152</ref>. | ||
گلدزیهر کتاب حاضر را همان «مسند» [[ | گلدزیهر کتاب حاضر را همان «مسند» [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابن جمیع]] دانسته و این ظاهراً درست نیست؛ چه اینکه در پاره‌ای از منابع، هم معجم و هم مسند را از آثار او دانسته‌اند و از مسند منسوب به [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابن جمیع]]، نشانی در دست نیست<ref>همان، ص152</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
قسم اول، مقدمه تحقیق بوده و شامل چهار بخش زیر می‌باشد: | قسم اول، مقدمه تحقیق بوده و شامل چهار بخش زیر می‌باشد: | ||
در بخش نخست، به شرح‌حال [[ | در بخش نخست، به شرح‌حال [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابن جمیع]] پرداخته شده و اطلاعاتی پیرامون خانواده<ref>متن کتاب، ص9</ref> و سفرهایی که برای کسب علم و شنیدن روایات، به بلاد مختلفی همچون ابله، اثارب، اصفهان، انطاکیه، اهواز، بالس، بصره، بغداد، بیت‌المقدس، بیروت، حمص، دمشق، دیامط، رصافه، رقه، شیراز، صنعا، صور، صیدا، طرابلس، طرسوس، عرقه، عین زربه، فسطاط، قرقیسا، قلزم، کفربیا، کوفه، مصر و همدان انجام داده، ارائه گردیده است<ref>همان، ص13</ref>. | ||
[[ | [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابن جمیع]] پس از اتمام سفرها و رسیدن به موطن خود، در مسجد جامع صیدا، کرسی روایت علم نموده و به روایت پرداخت. ازاین‌رو در بخش دوم، به معرفی کسانی (شاگردانی) پرداخته شده است که از وی، کسب روایت کرده‌اند. از جمله این افراد، می‌توان از ابراهیم بن محمد بن ابی سهل مروزی، احمد بن حسن بن محمد بن احمد بن احمد بن عبدالرحمن بن جمیع، احمد بن محمد بن عبدالله با مخ، احمد بن محمد بن یوسف بن مرده، حسین بن محمد بن احمد بن حسین بن احمد بن طلاب بن کثیر بن حماد بن فضل و خلف بن محمد بن علی بن حمدون، نام برد<ref>همان، ص16- 27</ref>. | ||
در بخش سوم، به توصیف نسخ «معجم الشیوخ» و محتویات آن، پرداخته شده<ref>همان، ص35</ref> و در بخش چهارم، اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی کتاب، توضیح داده شده است<ref>همان، ص39- 40</ref>. | در بخش سوم، به توصیف نسخ «معجم الشیوخ» و محتویات آن، پرداخته شده<ref>همان، ص35</ref> و در بخش چهارم، اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی کتاب، توضیح داده شده است<ref>همان، ص39- 40</ref>. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
مصنف پس از ذکر نام شیوخ و ارائه شرح‌حال آنان و ذکر نام شهر محل زندگی‌شان، روایت یا حکایتی را از هریک، نقل کرده است. از جمله این شیوخ، می‌توان از افراد زیر، نام برد: ابوالعباس اثرم، محمد بن احمد بن حماد بن ثعلب مقری<ref>همان، ص59</ref>؛ محمد بن ابراهیم بن ابی رجال صلحی<ref>همان، ص80</ref>؛ محمد بن سهل بن محمد بن جعفر بن جمال<ref>همان، ص112</ref>؛ ابوعیسی احمد بن اسحاق بن عبدالله انماطی<ref>همان، ص186</ref>؛ ابوالحسن احمد بن فضل بن نضر صنعانی<ref>همان، ص205</ref>؛ ابونوح سلامه بن احمد بن مسلم<ref>همان، ص284</ref>؛ ابومحمد صرد بن عمر بن محمد<ref>همان، ص290</ref> و ابوالحسین علی بن احمد حرانی<ref>همان، ص328</ref>. | مصنف پس از ذکر نام شیوخ و ارائه شرح‌حال آنان و ذکر نام شهر محل زندگی‌شان، روایت یا حکایتی را از هریک، نقل کرده است. از جمله این شیوخ، می‌توان از افراد زیر، نام برد: ابوالعباس اثرم، محمد بن احمد بن حماد بن ثعلب مقری<ref>همان، ص59</ref>؛ محمد بن ابراهیم بن ابی رجال صلحی<ref>همان، ص80</ref>؛ محمد بن سهل بن محمد بن جعفر بن جمال<ref>همان، ص112</ref>؛ ابوعیسی احمد بن اسحاق بن عبدالله انماطی<ref>همان، ص186</ref>؛ ابوالحسن احمد بن فضل بن نضر صنعانی<ref>همان، ص205</ref>؛ ابونوح سلامه بن احمد بن مسلم<ref>همان، ص284</ref>؛ ابومحمد صرد بن عمر بن محمد<ref>همان، ص290</ref> و ابوالحسین علی بن احمد حرانی<ref>همان، ص328</ref>. | ||
پس از ذکر اسامی، ابتدا به معرفی شیوخی پرداخته شده است که به کنیه<ref>همان، ص380</ref>، یا ابناء معروف می‌باشند، مانند ابن ابی ایوب و ابن ربیع<ref>همان، ص389</ref> و سپس، موارد زیر، به عنوان ملحقات، به کتاب افزوده شده است: آنچه [[ | پس از ذکر اسامی، ابتدا به معرفی شیوخی پرداخته شده است که به کنیه<ref>همان، ص380</ref>، یا ابناء معروف می‌باشند، مانند ابن ابی ایوب و ابن ربیع<ref>همان، ص389</ref> و سپس، موارد زیر، به عنوان ملحقات، به کتاب افزوده شده است: آنچه [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابن جمیع]] روایت کرده و در معجم ذکر نشده است<ref>همان، ص393</ref> و شیوخی که در معجم ذکر نشده‌اند<ref>همان، ص401</ref>. | ||
«المنتقی من المعجم» و سماعات منتقی، به همراه حدیث سکن بن جمیع و ترجمه [[ | «المنتقی من المعجم» و سماعات منتقی، به همراه حدیث سکن بن جمیع و ترجمه [[ابن جمیع صیداوی، محمد بن احمد|ابن جمیع]] از کتاب «سیر أعلام النبلاء»، در انتهای کتاب آمده است<ref>همان، ص403- 423</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||