پرش به محتوا

حقوق اهل‌بیت(ع) در تفاسیر اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۲ مارس ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'مى‏' به 'مى‌‏'
جز (جایگزینی متن - '==وابسته‌ها== ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ')
جز (جایگزینی متن - 'مى‏' به 'مى‌‏')
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۰: خط ۲۰:
| شابک =978-964-195-599-3
| شابک =978-964-195-599-3
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 28849
| کتابخانۀ دیجیتال نور =39118
| کتابخوان همراه نور =39118
| کتابخوان همراه نور =39118
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۴۸: خط ۴۸:


در قسمت دوم، به بررسی جایگاه اهل‌بیت(ع) در سنت نبوی پرداخته شده است. در منابع تفسیرى، حدیثى، تاریخى و رجالى اهل سنت، صدها روایت با عناوین مختلف در شأن اهل‌بیت(ع) آمده است که در این قسمت، به گوشه‌اى از آن فضایل و مناقب بى‌شمار اشاره شده است که از جمله آنها عبارتند از:
در قسمت دوم، به بررسی جایگاه اهل‌بیت(ع) در سنت نبوی پرداخته شده است. در منابع تفسیرى، حدیثى، تاریخى و رجالى اهل سنت، صدها روایت با عناوین مختلف در شأن اهل‌بیت(ع) آمده است که در این قسمت، به گوشه‌اى از آن فضایل و مناقب بى‌شمار اشاره شده است که از جمله آنها عبارتند از:
# راهنمای بشر تا قیامت: روایات بسیاری بر رهبری اهل‌بیت(ع) تأکید دارند، از جمله حدیث متواتر: «إني تارك فيكم ما إن تمسكتم به لن تضلوا بعدي، كتاب الله حبل ممدود من السماء إلى الأرض و عترتي أهل‌بيتي و لن يتفرقا حتى يردا علي الحوض فانظروا كيف تخلفوني فيهما»؛ «من در میان شما چیزى مى‌گذارم که اگر به آن تمسک جویید، پس از من گمراه نمى‌شوید: کتاب خدا، ریسمانى که بین زمین و آسمان کشیده شده است و عترتم که اهل‌بیتم هستند. این دو از یکدیگر جدا نمى‌شوند تا بر لب حوض پیش من بیایند. ببینید با این دو چگونه رفتار مى‌کنید»<ref>همان، ص65-66</ref>
# راهنمای بشر تا قیامت: روایات بسیاری بر رهبری اهل‌بیت(ع) تأکید دارند، از جمله حدیث متواتر: «إنیتارك فيكم ما إن تمسكتم به لن تضلوا بعدي، كتاب الله حبل ممدود من السماء إلى الأرض و عترتي أهل‌بيتي و لن يتفرقا حتى يردا علي الحوض فانظروا كيف تخلفوني فيهما»؛ «من در میان شما چیزى مى‌گذارم که اگر به آن تمسک جویید، پس از من گمراه نمى‌شوید: کتاب خدا، ریسمانى که بین زمین و آسمان کشیده شده است و عترتم که اهل‌بیتم هستند. این دو از یکدیگر جدا نمى‌شوند تا بر لب حوض پیش من بیایند. ببینید با این دو چگونه رفتار مى‌کنید»<ref>همان، ص65-66</ref>
# کشتی نجات: در روایت معروف «سفینه»، پیامبر(ص) اهل‌بیت(ع) را به مردم معرفی کرده است: «قال أبوذر: سمعت النبي يقول: ألا إنّ مثل أهل‌بيتي فيكم مثل سفينة نوح من قومه؛ من ركبها نجا و من تخلف عنها غرق»؛ «ابوذر مى‌گوید: از رسول‌ خدا(ص) شنیدم که مى‌فرمود: توجه داشته باشید که مَثَل اهل‌بیت(ع) من همانند کشتى نوح براى قوم نوح است؛ هرکس بر کشتى سوار شود، نجات مى‌یابد و هرکس از آن جدا شود، غرق خواهد شد»<ref>همان، ص67</ref>
# کشتی نجات: در روایت معروف «سفینه»، پیامبر(ص) اهل‌بیت(ع) را به مردم معرفی کرده است: «قال أبوذر: سمعت النبي يقول: ألا إنّ مثل أهل‌بيتي فيكم مثل سفينة نوح من قومه؛ من ركبها نجا و من تخلف عنها غرق»؛ «ابوذر مى‌گوید: از رسول‌ خدا(ص) شنیدم که مى‌فرمود: توجه داشته باشید که مَثَل اهل‌بیت(ع) من همانند کشتى نوح براى قوم نوح است؛ هرکس بر کشتى سوار شود، نجات مى‌یابد و هرکس از آن جدا شود، غرق خواهد شد»<ref>همان، ص67</ref>
# وسیله آمرزش گناهان: پیامبر(ص) فرمود: «إنما مثل أهل‌بيتي فيكم مثل باب حطّة في بني‌إسرائيل؛ من دخله غفر له»؛ «جایگاه اهل‌بیتم در بین شما، همانند جایگاه باب حطه در بنى‌اسرائیل است که هرکس از آن وارد شود، آمرزیده مى‌شود»<ref>همان، ص69</ref>
# وسیله آمرزش گناهان: پیامبر(ص) فرمود: «إنما مثل أهل‌بيتي فيكم مثل باب حطّة في بني‌إسرائيل؛ من دخله غفر له»؛ «جایگاه اهل‌بیتم در بین شما، همانند جایگاه باب حطه در بنى‌اسرائیل است که هرکس از آن وارد شود، آمرزیده مى‌شود»<ref>همان، ص69</ref>
خط ۵۶: خط ۵۶:
# حق ولایت: در منابع تفسیرى، حدیثى، تاریخى و رجالى اهل سنت، صدها آیه و حدیث با عناوین گوناگون، در شأن اهل‌بیت(ع) وارد شده است که امت اسلامى را به اهمیت دادن و شناخت حقوق مادى و معنوى آنان فرامى‌خواند که از جمله آنها، آیه 55 و 56 سوره مائده می‌باشد (إِنَّمٰا وَلِيكمُ اللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاٰةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكٰاةَ وَ هُمْ رٰاكعُونَ وَ مَنْ يتَوَلَّ اللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللّٰهِ هُمُ الْغٰالِبُونَ؛ جز این نیست که ولى شما، خدا و رسولش و کسانى که ایمان آورده‌اند مى‌باشد؛ آنان که پیوسته نماز به‌پاى مى‌دارند و زکات مى‌پردازند، در حالى که در رکوع هستند و هرکه خدا و رسولش و کسانى را که ایمان آورده‌اند، به ولایت گیرد، پس قطعاً حزب خدا پیروز است). به اعتقاد نویسنده، این آیه به یکى از حقوق اهل‌بیت(ع) که همان پذیرفتن ولایت ایشان است، پرداخته و به امت اسلامى بشارت مى‌دهد که سرپرست این امت کسى است که در حال رکوع زکات مى‌دهد. روایات متعدد و معتبر فریقین چنین فردى را [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]] معرفى کرده‌اند و به باور نویسنده، این آیه صریح‌ترین دلیل بر زعامت و امامت ائمه به‌ویژه [[امام على(ع)|حضرت على(ع)]] است.<ref>ر.ک: همان، ص75-76</ref>
# حق ولایت: در منابع تفسیرى، حدیثى، تاریخى و رجالى اهل سنت، صدها آیه و حدیث با عناوین گوناگون، در شأن اهل‌بیت(ع) وارد شده است که امت اسلامى را به اهمیت دادن و شناخت حقوق مادى و معنوى آنان فرامى‌خواند که از جمله آنها، آیه 55 و 56 سوره مائده می‌باشد (إِنَّمٰا وَلِيكمُ اللّٰهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاٰةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكٰاةَ وَ هُمْ رٰاكعُونَ وَ مَنْ يتَوَلَّ اللّٰهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللّٰهِ هُمُ الْغٰالِبُونَ؛ جز این نیست که ولى شما، خدا و رسولش و کسانى که ایمان آورده‌اند مى‌باشد؛ آنان که پیوسته نماز به‌پاى مى‌دارند و زکات مى‌پردازند، در حالى که در رکوع هستند و هرکه خدا و رسولش و کسانى را که ایمان آورده‌اند، به ولایت گیرد، پس قطعاً حزب خدا پیروز است). به اعتقاد نویسنده، این آیه به یکى از حقوق اهل‌بیت(ع) که همان پذیرفتن ولایت ایشان است، پرداخته و به امت اسلامى بشارت مى‌دهد که سرپرست این امت کسى است که در حال رکوع زکات مى‌دهد. روایات متعدد و معتبر فریقین چنین فردى را [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]] معرفى کرده‌اند و به باور نویسنده، این آیه صریح‌ترین دلیل بر زعامت و امامت ائمه به‌ویژه [[امام على(ع)|حضرت على(ع)]] است.<ref>ر.ک: همان، ص75-76</ref>
# حق مودت: بنا بر آیه شریفه: «قُلْ لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَ مَنْ يقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ (شورا: 23)؛ «بگو: «به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم، مگر دوستى درباره خویشاوندان» و هرکس نیکى به‌جاى آورد [و طاعتى اندوزد]، براى او در ثواب آن خواهیم افزود؛ قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است»<ref>ر.ک: همان، ص103</ref>
# حق مودت: بنا بر آیه شریفه: «قُلْ لاَ أَسْأَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَ مَنْ يقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ (شورا: 23)؛ «بگو: «به ازاى آن [رسالت] پاداشى از شما خواستار نیستم، مگر دوستى درباره خویشاوندان» و هرکس نیکى به‌جاى آورد [و طاعتى اندوزد]، براى او در ثواب آن خواهیم افزود؛ قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است»<ref>ر.ک: همان، ص103</ref>
# حق صلوات و سلام: بنا بر آیه 56 سوره احزاب: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلاَئِكَتَهُ يصَلُّونَ عَلَى النَّبِي يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً»؛ «خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مى‏فرستند؛ اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، بر او درود فرستید و به فرمانش به‌خوبى گردن نهید»<ref>همان، ص157</ref>
# حق صلوات و سلام: بنا بر آیه 56 سوره احزاب: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلاَئِكَتَهُ يصَلُّونَ عَلَى النَّبِي يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً»؛ «خدا و فرشتگانش بر پیامبر درود مى‌‏فرستند؛ اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، بر او درود فرستید و به فرمانش به‌خوبى گردن نهید»<ref>همان، ص157</ref>
# حق فیء: بنا بر آیه 26 سوره اسراء: «وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ»؛ «و حق خویشاوند را به او بده»<ref>همان، ص191</ref>
# حق فیء: بنا بر آیه 26 سوره اسراء: «وَ آتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ»؛ «و حق خویشاوند را به او بده»<ref>همان، ص191</ref>
# حق خمس: بنا بر آیه 41 سوره انفال: «وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَي‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْیتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ مَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يوْمَ الْفُرْقَانِ يوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ»؛ «و بدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید، یک‌پنجم آن براى خدا و پیامبر و براى خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و درراه‏ماندگان است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدایى [حقّ از باطل]، روزى که آن دو گروه با هم روبه‌رو شدند نازل کردیم، ایمان آورده‌‏اید و خدا بر هر چیزى تواناست»<ref>همان، ص213</ref>
# حق خمس: بنا بر آیه 41 سوره انفال: «وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَي‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبَى وَ الْیتَامَى وَ الْمَسَاكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَ مَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يوْمَ الْفُرْقَانِ يوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ»؛ «و بدانید که هر چیزى را به غنیمت گرفتید، یک‌پنجم آن براى خدا و پیامبر و براى خویشاوندان [او] و یتیمان و بینوایان و درراه‏ماندگان است، اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز جدایى [حقّ از باطل]، روزى که آن دو گروه با هم روبه‌رو شدند نازل کردیم، ایمان آورده‌‏اید و خدا بر هر چیزى تواناست»<ref>همان، ص213</ref>
خط ۶۶: خط ۶۶:


==پانویس==
==پانویس==
<references />
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==