همای شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

| data-type="authorfatherName" |

| data-type="authorbirthDate" |

 

| data-type="authorBirthPlace" |

| data-type="authorDeathDate" |

| data-type="authorTeachers" |

| data-type="authorWritings" |

 

'''همای شیرازی''' (1212-‌‌1290ق)، از شعرای دوره قاجاریه و از شاگردان شیخ محمدحسن صاحب جواهر بود.

نام اصلی وی، «محمدرضا قلی‌‌‌‌خان» و بیشتر اشتهارش به‌‌ همان تخلص بوده و اینکه در کتاب «فارس‌‌نامه» و «مجمع الفصحاء»، نام او را محمدعلی نوشته‌‌اند، خطاست و در متن کتاب «تذكرة طرائق الحقائق» متابعت از آنها شده است<ref>ر.ک: همائی، میرزا جلال‌‌الدین، ص218</ref>.

هما مثل سایر خانواده‌‌اش در بدو امر، در زی سرکردگان و صاحب‌‌منصبان نظامی بوده و در سن 14 سالگی پس از فراغت از تکمیل خط و قرائت فارسی، به‌‌ اشتیاق تحصیل علم، از شیراز به عتبات عالیات سفر کرده و قریب هیجده سال در نجف اشرف رحل اقامت فکنده و خدمت شیخ محمدحسن صاحب جواهر، تلمذ نموده تا حدی که در علوم شرعیه صاحب درجه اجتهاد و حائز ملکه استنباط احکام گشته و نزد اساتید دیگر نیز یک دوره فلسفه به طریق اشراقیین تحصیل کرده و مشرب عرفان را بر سائر مسالک ترجیح داده و بالاخره در این قسمت دارای یک نوع مذاق عرفانی شده است. در مدت تحصیل بی‌‌اندازه تحمل مشقت و صعوبت کرده؛ زیرا با وجود فقر و تهی‌‌دستی خیلی آبرومند و بلندطبع بوده و طبعا تملق و چاپلوسی را خوب نمی‌‌دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص218-‌‌219</ref>.

در ایام اشتغال به تحصیل، گاهی بر سبیل تفنن، قریحه شاعرانه‌‌اش، او را مجبور به سرودن ترانه‌‌های منظومی به عربی یا فارسی می‌‌کرده و اغلب اوقات نیز به تدریس کتب ادبی عربی از قبیل مطول و مقامات حریری‌‌ و مقامات بدیع‌‌الزمان همدانی و معلقات سبعه و بعضی دواوین شعرای عرب مانند دیوان متنبی و ابوالعلاء معری و امثال آنها می‌‌پرداخته است و در هنگام اقامت در اصفهان نیز با وجود اینکه کاملا از این عوالم بیزار و منصرف شده بود، گاهی به اصرار بعضی ارباب ذوق، حوزه تدریسی برای او منعقد می‌‌شد، ولی چیزی نمی‌‌گذشت که به عزلت یا مسافرت، اساس را بر هم زده و می‌‌گفته است:

'''دلم بگرفت از تحصیل علم و بحث دانایی

خوشا هنگام رسوایی زهی ایام شیدایی'''

'''مرا از بی‌‌سروپایی گدایان عیب‌‌جو هر دم

از آن غافل که سلطانی است اندر بی‌‌سروپایی'''

'''هما در کوی نادانی به‌‌رغم پند دانایان

بسوزان دفتر دانش بشوی اوراق دانایی'''<ref>ر.ک: همان، ص220</ref>.

اغلب مسطورات و تألیفات علمی و ادبی او، به‌‌واسطه عدم اهتمام و بی‌‌اعتنایی او در سفر و حضر، از بین رفته است و تنها چیز باقی‌‌مانده علاوه بر دیوان شعر، تعلیقات متفرقه‌‌ای است بر نهج البلاغه و مقامات حریری و قسمتی از حواشی بر شرح تجرید قوشجی و چند جزء از شرح بر شمسیه منطق و شرح بر قصاید مشکله عربی<ref>ر.ک: همان، ص220</ref>.

<references/>

همایی، میرز اجلال‌‌الدین، «همای شیرازی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: ارمغان، تیر 1308، دوره دهم، ‌‌شماره 4 ‏(17 صفحه، ‌‌از 217 تا 233)، به آدرس: