پرش به محتوا

فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی: تفاوت میان نسخه‌ها

(۳۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۳: خط ۴۳:
[[میرفندرسکی، ابوالقاسم|ميرفندرسكى]]
[[میرفندرسکی، ابوالقاسم|ميرفندرسكى]]


[[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]
[[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
خط ۵۶: خط ۵۶:
|}
|}
</div>
</div>
{{کاربردهای دیگر|کاشانی (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|فیض کاشانی (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|محدث (ابهام زدایی)}}


'''محمّد بن مرتضى''' مشهور به '''ملامحسن فيض كاشانى''' (۹۷۷-۱۰59شحکیم، محدث، مفسر، عارف، شاعر، و يكى از اكابر علما، و فقهاء اخباری دوره صفویه در قرن یازدهم هجری و از شاگردان بر جسته [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرای شیرازی]] و معاصر با شاه عباس دوم بوده است.
'''محمّد بن مرتضى فیض کاشانی''' (۱۰۰۷-۱۰۹۱قمشهور به ملامحسن فیض کاشانى، حکیم، محدث، مفسر، عارف، شاعر و یکى از اکابر علما و فقهای اخباری دوره صفویه در قرن یازدهم هجری و از شاگردان برجسته [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرای شیرازی]] و معاصر با شاه عباس دوم بوده است. «[[تفسير الصافي]]»، از آثار معروف ایشان است.


[[علم‌الهدی، محمد بن محسن|محمد بن محسن علم‌الهدى]] فرزند ایشان است.
[[علم‌الهدی، محمد بن محسن|محمد بن محسن علم‌الهدى]] فرزند ایشان است.
==ولادت==
محمد بن مرتضی بن محمود کاشانی در چهاردهم صفر سال ۱۰۰۷ق، در کاشان به دنیا آمد.


== ولادت ==
==خاندان==
در چهاردهم صفر سال 1007ق در كاشان به دنيا آمد. پدر وی رضی‌الدین شاه مرتضی (۹۵۰-۱۰۰۹ق) مردی فقیه، متکلّم، ادیب و مفسر بود و در کاشان حوزه تدریس داشت.
پدر وی رضی‌الدین شاه مرتضی (۹۵۰-۱۰۰۹ق)، مردی فقیه، متکلّم، ادیب و مفسر بود و در کاشان حوزه تدریس داشت. مادر او زهرا خاتون، بانوی عالم و شاعر، دختر ضیاءالعرفاء رازی - از عالمان بزرگ شهر ری - بوده است. جد مرحوم فیض، تاج‌الدین شاه، عالم، عارف و شاعر و از نامداران دوران خویش در کاشان بوده و در همان دیار مدفون است.  
 
وى در دو سالگى پدر خود را از دست داد و دایى و عمویش تربیت او را به‌عهده گرفتند.
مادر او زهرا خاتون، بانوی عالم و شاعر، دختر ضیاءالعرفاء رازی از عالمان بزرگ شهر ری بوده است. جد مرحوم فیض، تاج‌الدین شاه، عالم، عارف و شاعر و از نامداران دوران خویش در کاشان بوده و در همان دیار مدفون است.
== تحصیلات ==
وى در دو سالگى پدر خود را از دست داد و دايى و عمويش تربيت او را به عهده گرفتند. ايشان مقدّمات علوم را تا سن بلوغ در كاشان و در نزد عمو و دايى فرا گرفت. بيست ساله بود كه براى ادامه تحصيل به اصفهان مهاجرت كرد و از اساتيد برجسته‌ى آن ديار كسب فيض نمود. از جمله اساتيد اين عالم بزرگ عبارتند از: [[مجلسی، محمدتقی|ملاّ محمدّ تقى مجلسى]]، [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]]، [[میرداماد، محمدباقر بن محمد|ميرداماد]]، [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|ميرفندرسكى]] و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاّصدرا]].
 
ملاّمحسن پس از آن براى كسب علم از سيد ماجد بحرانى به شيراز كوچ كرد و مدّت دو سال به تكميل علم حديث و روايت پرداخت و بار ديگر به اصفهان بازگشت. بعد از آن براى انجام فريضه‌ى حج به مكّه مشرف شده و در آنجا به ملاقات شيخ محمد زين‌الدين عاملى رفته و از آن بزرگوار نيز كسب فيض نمود. پس از مراجعت از مكّه، وقتى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاّصدرا]] از شيراز به شهر مقدّس قم مهاجرت كرد و در روستاى كهك اقامت گزيد، ملاّمحسن و [[لاهیجی، حسن بن عبدالرزاق|عبدالرّزاق لاهيجى]] نيز به آنجا رفته و مدّت هشت سال مونس تنهايى او بودند، و در همين دوران بود كه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاّصدرا]] دو دختر فاضل و عالم خود را به دو شاگردش ملاّمحسن و ملاّ عبدالرزاق تزويج كرد. سپس ملاّمحسن فيض كاشانى همراه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاّصدرا]] به شيراز رفت و بعد از دو سال به كاشان بازگشت و به امر تدريس، تعليم، تبليغ و تألیف و تصنيف مشغول گرديد.
 
ملامحسن كاشانى در دوران زندگى پربار خود شاگردانى را تقديم جهان تشيّع كرد. از جمله‌ى آن بزرگواران عبارتند از: علم‌الهدى فرزند خود فيض، معين‌الدين فرزند ديگر فيض، عبدالغفور برادر فيض، شاه مرتضى دوّم پسر برادر فيض، ضياءالدين محمّد، ملاّشاه فضل‌الله، [[مجلسی، محمدباقر|ملا محمّدباقر مجلسى]]، [[جزایری، نعمت‌الله|سيّد نعمت‌الله جزايرى]]، [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعيد قمى]]، ملا محمدصادق خضرى، شمس‌الدين محمّد قمى، شيخ محمدمحسن عرفان شيرازى و بسيارى از علماى ديگر.


==وفات==
==تحصیلات، اساتید و شاگردان==  
ایشان مقدّمات علوم را تا سن بلوغ در کاشان و در نزد عمو و دایى فراگرفت. بیست ساله بود که براى ادامه تحصیل به اصفهان مهاجرت کرد و از اساتید برجسته آن دیار کسب فیض نمود. از جمله اساتید این عالم بزرگ عبارتند از: [[مجلسی، محمدتقی|ملا محمدتقى مجلسى]]، [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایى]]، [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|میرداماد]]، [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکى]] و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]].


سرانجام ملامحسن فيض در سن 84 سالگى، در 22 ربيع الثانى سال 1091 در شهر كاشان از دنيا رفت و در قبرستانى كه در زمان حياتش زمين آن را خريدارى و وقف نموده بود، به خاک سپرده شد.
ملامحسن پس از آن براى کسب علم از سید ماجد بحرانى به شیراز کوچ کرد و مدّت دو سال به تکمیل علم حدیث و روایت پرداخت و بار دیگر به اصفهان بازگشت. بعد از آن براى انجام فریضه حج به مکه مشرف شده و در آنجا به ملاقات شیخ محمد زین‌الدین عاملى رفته و از آن بزرگوار نیز کسب فیض نمود. پس از مراجعت از مکه، وقتى ملاصدرا از شیراز به شهر مقدّس قم مهاجرت کرد و در روستاى کهک اقامت گزید، ملامحسن و [[لاهیجی، عبدالرزاق بن علی|عبدالرّزاق لاهیجى]] نیز به آنجا رفته و مدّت هشت سال مونس تنهایى او بودند و در همین دوران بود که ملاصدرا دو دختر فاضل و عالم خود را به آن دو تزویج کرد. سپس ملامحسن فیض کاشانى همراه ملاصدرا به شیراز رفت و بعد از دو سال به کاشان بازگشت و به امر تدریس، تعلیم، تبلیغ و تألیف و تصنیف مشغول گردید. ملامحسن کاشانى در دوران زندگى پربار خود شاگردانى را تقدیم جهان تشیع کرد. از جمله‌ آن بزرگواران عبارتند از: علم‌الهدى فرزند خود فیض، معین‌الدین فرزند دیگر فیض، عبدالغفور برادر فیض، شاه مرتضى دوم پسر برادر فیض، ضیاءالدین محمد، ملا شاه فضل‌الله، ملا محمدباقر مجلسى، [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‌الله جزایرى]]، [[قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید|قاضى سعید قمى]]، ملا محمدصادق خضرى، شمس‌الدین محمد قمى، شیخ محمدمحسن عرفان شیرازى و بسیارى از علماى دیگر.  


==وفات==
سرانجام ملامحسن فیض در سن ۸۴ سالگى، در ۲۲ ربیع‌الثانى سال ۱۰۹۱ در شهر کاشان از دنیا رفت و در قبرستانى که در زمان حیاتش زمین آن را خریدارى و وقف نموده بود، به خاک سپرده شد.


==آثار==
==آثار==  
بنابر آنچه نقل شده مرحوم فیض نزدیک به دویست جلد کتاب ارزشمند در علوم و فنون مختلف تألیف کرده است. برخى از تألیفات این مرد بزرگ عبارتند از: [[تفسير الصافي|تفسیر صافى]]، [[الوافي]]، [[الشافي في العقائد و الأخلاق و الأحكام|الشافي]]، النوادر، [[المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء|المحجة البيضاء]]، [[مفاتيح الشرائع (تحقیق رجایی)|مفاتيح الشرائع،]] [[أصول المعارف]]، [[علم اليقين في أصول‌الدين|علم اليقين]]، حقّ اليقين، [[عين اليقين]]، ضياء القلب، الفت‌نامه، زاد السالك، [[شوق مهدی(عج)|شوق المهدي]] و [[كلیات علامه ملا محمدمحسن فیض کاشانی (دیوان فیض کاشانی)|دیوان قصائد]]


بنابر آنچه نقل شده مرحوم فيض نزدیک به دويست جلد كتاب ارزشمند در علوم و فنون مختلف تأليف كرده است. برخى از تأليفات اين مرد بزرگ عبارتند از:
==منابع مقاله==
 
StringDocument، صفحه ۱.
# تفسير صافى.
# الوافى
# الشافى
# النوادر
# المحجة البيضاء
# مفاتيح الشرايع
# اصول المعارف
# علم اليقين
# حقّ اليقين
# عين اليقين
# ضياءالقلب، الفت نامه
# زادالسالك
# شوق المهدى
# ديوان قصائد


{{فیض کاشانی}}
{{محدثان شیعه}}
{{شعر و شاعری}}
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[عین الیقین]]  
[[عین الیقین]]  


خط ۱۱۹: خط ۱۱۲:


[[سفینة النجاه]]  
[[سفینة النجاه]]  
[[الأدعیة و الأذکار المجربة]]


[[الشهاب الثاقب في وجوب صلاة الجمعة العیني]]  
[[الشهاب الثاقب في وجوب صلاة الجمعة العیني]]  
خط ۱۲۴: خط ۱۱۹:
[[شوق مهدی(عج)]]  
[[شوق مهدی(عج)]]  


[[علم الیقین في أصول الدین]]  
[[علم اليقين في أصول‌الدين]]  


[[المحجة البیضاء في تهذیب الإحیاء]]  
[[المحجة البیضاء في تهذیب الإحیاء]]  
خط ۱۳۶: خط ۱۳۱:
[[النخبة في الحکمة العملیة و الأحکام الشرعیة]]  
[[النخبة في الحکمة العملیة و الأحکام الشرعیة]]  


[[نوادر الأخبار فیما یتعلق بأصول الدین]]  
[[نوادر الأخبار فيما يتعلق بأصول‌الدين]]  


[[الوافي]]  
[[الوافي]]
 
[[بشارة الشیعة]] 


[[انوار الحکمه]]  
[[انوار الحکمه]]  
خط ۱۴۸: خط ۱۴۵:
[[نقد الأصول الفقهیة]]  
[[نقد الأصول الفقهیة]]  


[[مجموعه رسائل]]  
[[مجموعه رسائل (فیض)]]  


[[کلمات مکنونة من علوم أهل الحکمة و المعرفة]]  
[[کلمات مکنونة من علوم أهل الحکمة و المعرفة]]  
خط ۱۶۱: خط ۱۵۸:


[[خلاصه الاذکار و اطمینان القلوب]]  
[[خلاصه الاذکار و اطمینان القلوب]]  
[[ذکرها و لحظه‌ها]]


[[کلیات علامه ملا محمد محسن فیض کاشانی (دیوان فیض کاشانی)]]  
[[کلیات علامه ملا محمد محسن فیض کاشانی (دیوان فیض کاشانی)]]  
خط ۲۲۱: خط ۲۲۰:
   
   
[[كتابشناسی فیض کاشانی]]
[[كتابشناسی فیض کاشانی]]
[[فهرست‌های خودنوشت فیض کاشانی؛ به انضمام پژوهشی در کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی آثار او]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مفسران شیعه]]
[[رده:محدثان]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:مهدویت‌پژوهان]]
[[رده:شاگردان صدرالمتألهین شیرازی]]