التشيع في العراق و صلاته بالمرجعية و إيران: تفاوت میان نسخه‌ها

فصل پنجم به موضوع «مرجعیت در عراق و چالش‌های پیش ‌رو در دوره اخیر» پرداخته است. [[جعفریان، رسول|جعفریان]] در ابتدای این فصل، زیر عنوان «بازگشت مرجعیت به عراق: آیت‌الله حکیم»، می‌نویسد: این زمان چندین مرجع دیگر از جمله آیات عظام سید محمود شاهرودی و [[خویی، ابوالقاسم|ابوالقاسم خویی]] در نجف و چند مرجع هم از جمله آیات عظام [[خمینی، سید روح‌الله|خمینی]]، [[گلپایگانی، محمدرضا|محمدرضا گلپایگانی]] و [[شریعتمداری، کاظم|محمدکاظم شریعتمداری]] در ایران فعال بودند. بااین‌حال مرجعیت [[حکیم، محسن|آیت‌الله حکیم]] به دلیل نقش و سابقه نجف در امر مرجعیت و نیز اقبال عمومی، در درجه نخست قرار داشت.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30925/99 ر.ک: همان]</ref>

اما آنچه مهم و قابل توجه است، نکته‌ای است که نویسنده پس از بیان مقدماتی به آن اشاره می‌کند و آن اینکه: «اما سرجمع، این دوره به‌تدریج، حوزه علمیه نجف به سمت عربی شدن پیش می‌رفت» و در جایی دیگر می‌نویسد: «به هر روی، عربی شدن حوزه نجف در دوره [[حکیم، محسن|آیت‌الله حکیم]]، امری مشهود است. فعالیت‌های حزب الدعوه نیز مؤید همین جهت‌گیری بود... مدرسه‌ای که [[حکیم، محسن|آیت‌الله حکیم]] تحت عنوان الدوره در سال 1386ق/ 1967م ایجاد کرد و نخستین دوره آن در همان سال شروع به تحصیل کرد، همه عراقی بودند».<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/30925/99 ر.ک: همان، ص99-100]</ref>