۶۱٬۱۸۹
ویرایش
الطبقات الصغير: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
در قرن دوم به نام یکی از بزرگترین مورخان قرون اولیه یعنی ابوعبدالله محمد بن عمر معروف به واقدی (متوفی 207ق)برخورد می‌کنیم که کتاب بزرگی با عنوان «کتاب الطبقات» به او منسوب شده است، که این کتاب نیز مفقود شده است. اما شاید بتوان با مطالعه اولین کتب طبقات‌‌نگاری به‌جا مانده یعنی کتاب الطبقات الكبری که نوشته شاگرد او محمد بن سعد معروف به کاتب واقدی است، تا حد زیادی از محتویات کتاب و سبک نگارش او آگاه شویم، به‌ویژه، اگر نظر بدبینانۀ « ابن ندیم» را بپذیریم که می‌گوید ابن سعد تمام کتاب‌های خود را از روی تصنیفات واقدی تألیف کرده و نیز درباره کتب طبقات می‌گوید: «ابن سعد این کتاب را از روی کتاب‌های واقدی، کلبی، هیثم بن عدی و مدائنی تألیف کرده است». آنچه تذکر آن در اینجا لازم است این است که این کتاب بعدها توسط دانشمندان طبقات‌شناسی خلاصه شد که از جمله این خلاصه‌ها می‌توانیم از «مختار الطبقات» نوشتۀ ابن منظور(630-711ق) و «أنجاز الوعد المنتقی من طبقات ابن سعد» نوشته سیوطی(متوفی 911ق) نام ببریم. ابن ندیم «الطبقات الصغير» را در عداد تألیفات ابن سعد ذکر می‌کند که بنا به گزارش فؤاد سزگین، نسخه‌ای از این کتاب که تألیف آن، قبل از «الطبقات الكبری» بوده است، در موزۀ آثار استانبول در 139 برگ و با شماره 435 موجود است<ref>ر.ک: صفری فروشانی، نعمت الله، ص67-66</ref>. محقق اثر نیز تصریح کرده که بسیاری تصور می‌کنند که این کتاب نیز مانند دیگر نفائس خطی مفقود شده است، تا اینکه خداوند بلندمرتبه دستیابی به تصویری از تنها نسخه محفوظ در موزه استانبول را فراهم نمود<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص5</ref>. | در قرن دوم به نام یکی از بزرگترین مورخان قرون اولیه یعنی ابوعبدالله محمد بن عمر معروف به واقدی (متوفی 207ق)برخورد می‌کنیم که کتاب بزرگی با عنوان «کتاب الطبقات» به او منسوب شده است، که این کتاب نیز مفقود شده است. اما شاید بتوان با مطالعه اولین کتب طبقات‌‌نگاری به‌جا مانده یعنی کتاب الطبقات الكبری که نوشته شاگرد او محمد بن سعد معروف به کاتب واقدی است، تا حد زیادی از محتویات کتاب و سبک نگارش او آگاه شویم، به‌ویژه، اگر نظر بدبینانۀ « ابن ندیم» را بپذیریم که می‌گوید ابن سعد تمام کتاب‌های خود را از روی تصنیفات واقدی تألیف کرده و نیز درباره کتب طبقات می‌گوید: «ابن سعد این کتاب را از روی کتاب‌های واقدی، کلبی، هیثم بن عدی و مدائنی تألیف کرده است». آنچه تذکر آن در اینجا لازم است این است که این کتاب بعدها توسط دانشمندان طبقات‌شناسی خلاصه شد که از جمله این خلاصه‌ها می‌توانیم از «مختار الطبقات» نوشتۀ ابن منظور(630-711ق) و «أنجاز الوعد المنتقی من طبقات ابن سعد» نوشته سیوطی(متوفی 911ق) نام ببریم. ابن ندیم «الطبقات الصغير» را در عداد تألیفات ابن سعد ذکر می‌کند که بنا به گزارش فؤاد سزگین، نسخه‌ای از این کتاب که تألیف آن، قبل از «الطبقات الكبری» بوده است، در موزۀ آثار استانبول در 139 برگ و با شماره 435 موجود است<ref>ر.ک: صفری فروشانی، نعمت الله، ص67-66</ref>. محقق اثر نیز تصریح کرده که بسیاری تصور می‌کنند که این کتاب نیز مانند دیگر نفائس خطی مفقود شده است، تا اینکه خداوند بلندمرتبه دستیابی به تصویری از تنها نسخه محفوظ در موزه استانبول را فراهم نمود<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص5</ref>. | ||
در واقع ابن سعد سه کتاب اساسی در تاریخ نوشته است که عبارتند از: الطبقات الكبير یا الطبقات الكبری، الطبقات الصغير و التاريخ (علی السنین)<ref>ر.ک: | در واقع ابن سعد سه کتاب اساسی در تاریخ نوشته است که عبارتند از: الطبقات الكبير یا الطبقات الكبری، الطبقات الصغير و التاريخ (علی السنین)<ref>ر.ک: همان، ص 11</ref>. ابن ندیم، ابن عساکر، ابن خلکان، المزی، الذهبی و الصفدی و دیگران از الطبقات الصغير یاد کرده‌اند. خطیب بغدادی در تاریخش نزدیک به نود نص از این کتاب نقل کرده است؛ همچنان‌که ابن عساکر نیز در تاریخ دمشق همه راویان مذکور در آن از اهل دمشق یا واردین آن را ذکر کرده است. المزی نیز در بسیاری از تراجم کتابش به آن اشاره کرده است اگرچه ترجیح آن است که از تاریخ الخطیب و ابن عساکر گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص14-13</ref>. | ||
در این کتاب در دو جلد در ضمن طبقات متعددی از 2520 شخصیت یاد شده است. همچنین در ابتدای این نسخه از کتاب که توسط بشار عواد معروف و محمد زاهد جول مورد تحقیق قرار گرفته، حاوی مقدمه تحقیقی است. در این مقدمه محققین آن شرح حالی از مؤلف به همراه تبیین جایگاه علمی، معرفی تألیفات، نسخه خطی و شیوه تحقیقی خود ارائه کرده‌اند. | در این کتاب در دو جلد در ضمن طبقات متعددی از 2520 شخصیت یاد شده است. همچنین در ابتدای این نسخه از کتاب که توسط بشار عواد معروف و محمد زاهد جول مورد تحقیق قرار گرفته، حاوی مقدمه تحقیقی است. در این مقدمه محققین آن شرح حالی از مؤلف به همراه تبیین جایگاه علمی، معرفی تألیفات، نسخه خطی و شیوه تحقیقی خود ارائه کرده‌اند. | ||