۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المباحث في علم الأصول: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'قديري، محمد حسن' به 'قدیری، محمدحسن') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''المباحث في علم الأصول'''، اثر [[قدیری، محمدحسن|محمدحسن قدیری]] (متوفی 1387ش)، کتابی است در موضوع اصول فقه به زبان عربی. | |||
[[قدیری، محمدحسن|آیت‌الله قدیری]] این اثر را با تکیه بر آراء و نظرات اساتیدش نگاشته است. | |||
آیت‌الله قدیری این اثر را با تکیه بر آراء و نظرات اساتیدش نگاشته است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
این کتاب دو جلدی با دو مقدمه در ابتدای هر جلد آغاز شده است. مباحث اصولی به‌ترتیب از بحث الفاظ آغاز و به اجتهاد و تقلید ختم شده است. | این کتاب دو جلدی با دو مقدمه در ابتدای هر جلد آغاز شده است. مباحث اصولی به‌ترتیب از بحث الفاظ آغاز و به اجتهاد و تقلید ختم شده است. | ||
نویسنده در بسیاری از مباحث، ابتدا نظرات اساتید خویش، به‌ویژه آیت‌الله خویی و آیت‌الله میرزا باقر زنجانی را بیان نموده و در صورت اختلاف با استادش، نظر خویش را با «أقول» بیان کرده است. | |||
نویسنده در بسیاری از مباحث، ابتدا نظرات اساتید خویش، به‌ویژه [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] و [[زنجانی، محمدباقر|آیت‌الله میرزا باقر زنجانی]] را بیان نموده و در صورت اختلاف با استادش، نظر خویش را با «أقول» بیان کرده است. | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
آیت‌الله قدیری در مقدمه به تعریف فقه و اصول فقه پرداخته و موضوع و غایت این دو علم را مورد بررسی قرار داده است. | آیت‌الله قدیری در مقدمه به تعریف فقه و اصول فقه پرداخته و موضوع و غایت این دو علم را مورد بررسی قرار داده است. | ||
ایشان در تعریف فقه می‌گوید: فقه علمی است که در آن از وظیفه شرعی بحث می‌شود، خواه تکلیفی باشد خواه وضعی و اصول فقه علمی است که در آن از کیفیت تعیین وظیفه مذکور، بحث می‌شود؛ بنابراین موضوع علم فقه، وظیفه است و موضوع علم اصول فقه، کیفیت تعیین وظیفه. | ایشان در تعریف فقه می‌گوید: فقه علمی است که در آن از وظیفه شرعی بحث می‌شود، خواه تکلیفی باشد خواه وضعی و اصول فقه علمی است که در آن از کیفیت تعیین وظیفه مذکور، بحث می‌شود؛ بنابراین موضوع علم فقه، وظیفه است و موضوع علم اصول فقه، کیفیت تعیین وظیفه. | ||
غایت فقه، تعیین وظیفه و غایت اصول، توانایی بر تعیین وظیفه است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص7</ref>. | غایت فقه، تعیین وظیفه و غایت اصول، توانایی بر تعیین وظیفه است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص7</ref>. | ||
نویسنده می‌گوید: هرچند آیت‌الله خویی اصول را علم به مجموعه‌ای از قواعد، برای به دست آوردن علم به وظیفه فعلی در مرحله عمل، تعریف نموده است، لکن آنچه ما بیان کرده‌ایم (کیفیت تعیین وظیفه) نیکوتر است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9-10</ref>. | نویسنده می‌گوید: هرچند [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] اصول را علم به مجموعه‌ای از قواعد، برای به دست آوردن علم به وظیفه فعلی در مرحله عمل، تعریف نموده است، لکن آنچه ما بیان کرده‌ایم (کیفیت تعیین وظیفه) نیکوتر است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9-10</ref>. | ||
ایشان در بیان فرق بین قواعد فقهی و اصولی، ابتدا نظر استادش آیت‌الله خویی را بیان می‌کند، سپس می‌گوید: صحیح آن است که گفته شود: مسئله فقهی، مسئله‌ای است کلی که قابل اجرا بر موردش می‌باشد و فایده آن در قیاس فقط تطبیق مسئله بر موردش است، اما مسائل اصولی کبرای قیاس استنباط در مقام تعلیل برای نتیجه قیاس واقع می‌شوند و از این جهت فرقی بین شبهات موضوعی و حکمی نیست<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ایشان در بیان فرق بین قواعد فقهی و اصولی، ابتدا نظر استادش [[خویی، سید ابوالقاسم|آیت‌الله خویی]] را بیان می‌کند، سپس می‌گوید: صحیح آن است که گفته شود: مسئله فقهی، مسئله‌ای است کلی که قابل اجرا بر موردش می‌باشد و فایده آن در قیاس فقط تطبیق مسئله بر موردش است، اما مسائل اصولی کبرای قیاس استنباط در مقام تعلیل برای نتیجه قیاس واقع می‌شوند و از این جهت فرقی بین شبهات موضوعی و حکمی نیست<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ||
نویسنده همچون دیگر اصولیان ابتدا به مباحث الفاظ پرداخته و مطالبی را درباره وضع، مشتق، اوامر، نواهی، مفاهیم، مطلق و مقید بیان نموده، سپس امارات و اصول عملیه را مطرح می‌کند و در ادامه، مباحث تعادل و تراجیح و در پایان بحث اجتهاد و تقلید را توضیح می‌دهد. | نویسنده همچون دیگر اصولیان ابتدا به مباحث الفاظ پرداخته و مطالبی را درباره وضع، مشتق، اوامر، نواهی، مفاهیم، مطلق و مقید بیان نموده، سپس امارات و اصول عملیه را مطرح می‌کند و در ادامه، مباحث تعادل و تراجیح و در پایان بحث اجتهاد و تقلید را توضیح می‌دهد. | ||
آیت‌الله قدیری در ذیل مباحث امارات، نه تنبیه آورده است. در تنبیه اول، به دلیل نیاوردن بحث دلیل انسداد اشاره کرده و می‌گوید: برخی از مباحث همچون دلیل انسداد از مباحثی است غیر لازم؛ لذا آن را حذف نمودم و در عوض برخی مباحث دیگر را به کتاب افزودم<ref>ر.ک: همان، ج2، ص18</ref>. | [[قدیری، محمدحسن|آیت‌الله قدیری]] در ذیل مباحث امارات، نه تنبیه آورده است. در تنبیه اول، به دلیل نیاوردن بحث دلیل انسداد اشاره کرده و می‌گوید: برخی از مباحث همچون دلیل انسداد از مباحثی است غیر لازم؛ لذا آن را حذف نمودم و در عوض برخی مباحث دیگر را به کتاب افزودم<ref>ر.ک: همان، ج2، ص18</ref>. | ||
بیان حجیت شرعی نماز «وتیره» از مباحثی است که نویسنده بدان احساس نیاز نموده و به آن پرداخته است. محقق همدانی در مصباح الفقيه می‌گوید: صاحب مدارک، معتقد به سقوط وتیره (همچون سقوط نافله ظهرین که آن را به مذهب اصحاب نسبت داده) است و ابن ادریس در این‌باره نقل اجماع نموده است. شیخ در نهایه می‌گوید: با توجه به روایت فضل بن شاذان از امام رضا(ع)، انجام آن جایز است. برخی بر این روایت، به دلیل وجود عبدالواحد بن عبدوس و علی بن محمد قتیبی در سند آن، که توثیق آن‌ها ثابت نشده، اشکال گرفته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص18-20</ref>. | بیان حجیت شرعی نماز «وتیره» از مباحثی است که نویسنده بدان احساس نیاز نموده و به آن پرداخته است. [[همدانی، رضا بن محمدهادی|محقق همدانی]] در [[مصباح الفقيه]] می‌گوید: صاحب مدارک، معتقد به سقوط وتیره (همچون سقوط نافله ظهرین که آن را به مذهب اصحاب نسبت داده) است و ابن ادریس در این‌باره نقل اجماع نموده است. [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ]] در [[النهاية في مجرد الفقه و الفتاوی|نهایه]] می‌گوید: با توجه به روایت فضل بن شاذان از [[امام رضا(ع)]]، انجام آن جایز است. برخی بر این روایت، به دلیل وجود عبدالواحد بن عبدوس و علی بن محمد قتیبی در سند آن، که توثیق آن‌ها ثابت نشده، اشکال گرفته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص18-20</ref>. | ||
نویسنده در تنبیهات بعدی، مباحث رجالی را مطرح نموده و به بررسی سهل بن زیاد، محمد بن سنان، اصحاب اجماع، یونس بن عبدالرحمن، العدة (ابن أبي‌عمير، صفوان بن يحيی، أحمد بن محمد بن أبي‌نصر) التي لا يروون و لا يرسلون إلا عن ثقة، مشیخه تهذیب، طریق صدوق به فضل بن شاذان و یک بحث اصولی از مجموعه امارات معتبر، یعنی شهرت فتوایی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص21-61</ref>. | نویسنده در تنبیهات بعدی، مباحث رجالی را مطرح نموده و به بررسی سهل بن زیاد، محمد بن سنان، اصحاب اجماع، یونس بن عبدالرحمن، العدة (ابن أبي‌عمير، صفوان بن يحيی، أحمد بن محمد بن أبي‌نصر) التي لا يروون و لا يرسلون إلا عن ثقة، مشیخه تهذیب، طریق [[ابن بابویه، محمد بن علی|صدوق]] به فضل بن شاذان و یک بحث اصولی از مجموعه امارات معتبر، یعنی شهرت فتوایی پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص21-61</ref>. | ||
مؤلف در بحث اصول عملیه، تنها مباحث مرتبط با برائت را توضیح داده و در ذیل آن بحث‌هایی را درباره احتیاط و استصحاب آورده است. | مؤلف در بحث اصول عملیه، تنها مباحث مرتبط با برائت را توضیح داده و در ذیل آن بحث‌هایی را درباره احتیاط و استصحاب آورده است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۲: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۷: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||