۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شه' به 'شه') |
جز (جایگزینی متن - 'من' به 'من') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
سپس تدوین کتابها استمرار یافت تا به تدوین منظم جوامع رسید؛ مانند جامع معمر بن راشد (متوفی سال 150ق) و جامع سفیان ثوری (متوفی 160ق) و تصنیفاتی مانند مصنف حماد بن سلمه (متوفی 167ق) و [[المصنف|مصنف عبدالرزاق]] و [[ابن ابیشیبه، عبدالله بن محمد|ابن ابیشیبه]] و همچنین کتابهای سنن مانند سنن عبدالملک بن جریج (متوفی 150ق) و سنن محمد بن صباح دولابی (متوفی 227ق) و سعید بن منصور و سنن اربعه و کتابهای صحاح مانند صحیحین [[صحيح مسلم|مسلم]] و [[صحيح البخاري|بخاری]] و صحیح ابن خزیمه و مسانیدی مانند مسند اسحاق بن راهویه (متوفی 238ق) و مسند حمیدی و عبدبن حمید و... را هم در این دوران در زمره آثار نظمیافته مشاهده میکنیم.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه ب</ref> | سپس تدوین کتابها استمرار یافت تا به تدوین منظم جوامع رسید؛ مانند جامع معمر بن راشد (متوفی سال 150ق) و جامع سفیان ثوری (متوفی 160ق) و تصنیفاتی مانند مصنف حماد بن سلمه (متوفی 167ق) و [[المصنف|مصنف عبدالرزاق]] و [[ابن ابیشیبه، عبدالله بن محمد|ابن ابیشیبه]] و همچنین کتابهای سنن مانند سنن عبدالملک بن جریج (متوفی 150ق) و سنن محمد بن صباح دولابی (متوفی 227ق) و سعید بن منصور و سنن اربعه و کتابهای صحاح مانند صحیحین [[صحيح مسلم|مسلم]] و [[صحيح البخاري|بخاری]] و صحیح ابن خزیمه و مسانیدی مانند مسند اسحاق بن راهویه (متوفی 238ق) و مسند حمیدی و عبدبن حمید و... را هم در این دوران در زمره آثار نظمیافته مشاهده میکنیم.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، صفحه ب</ref> | ||
شیوه محدثین بر این بوده که یا به طریقه مسند کتاب بنویسند (که منظور از آن کتابی است که احادیثش بر اساس اسماء صحابه مرتبند) مانند [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]] و مسند حمیدی و مسند عبدبن حمید و بزار و ابویعلی و... و یا به طریقه مواضیع مانند جوامع مانند جامع معمر بن راشد و مصنف عبدالرزاق و مصنف ابن ابیشیبه و کتابهای صحاح و سنن. مسند [[مروزی، عبدالله بن مبارک|عبدالله بن مبارک]] بر اساس ابواب مرتب شده است و در واقع کتابی در سنن است و مَجازاً به آن مسند میگوییم یعنی ازاینرو که احادیثش مسند هستند به آن مسند گفتهاند وگرنه به شیوه دوم نوشته شده است. ازاینرو | شیوه محدثین بر این بوده که یا به طریقه مسند کتاب بنویسند (که منظور از آن کتابی است که احادیثش بر اساس اسماء صحابه مرتبند) مانند [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]] و مسند حمیدی و مسند عبدبن حمید و بزار و ابویعلی و... و یا به طریقه مواضیع مانند جوامع مانند جامع معمر بن راشد و مصنف عبدالرزاق و مصنف ابن ابیشیبه و کتابهای صحاح و سنن. مسند [[مروزی، عبدالله بن مبارک|عبدالله بن مبارک]] بر اساس ابواب مرتب شده است و در واقع کتابی در سنن است و مَجازاً به آن مسند میگوییم یعنی ازاینرو که احادیثش مسند هستند به آن مسند گفتهاند وگرنه به شیوه دوم نوشته شده است. ازاینرو تراجمنویسان در هنگام ذکر [[مروزی، عبدالله بن مبارک|عبدالله بن مبارک]] این کتاب را السنن فی الفقه نامیدهاند.<ref>ر.ک: همان، صفحه ظ-ع</ref> | ||
در یکی از روایات کتاب میخوانیم: «اخبرنا جدی نا حبّان انا عبدالله عن المثنی بن الصباح عن عمرو بن شعیب عن ابیه عن جده انهم ذکروا عند رسولالله(ص) رجلا فقالوا: لا یَأکل حتی یُطعم و لا یَرحل حتی یُرحل له، فقال النبی(ص) اغتبتموه. فقالوا: انما حدثنا ما فیه. قال: فحسبک اذا ذکرت اخاک بما فیه.» در این روایت از عمرو بن شعیب نقل شده که پدرش از جدش شنیده که نزد پیامبر خدا(ص) درباره مردی صحبت میکردهاند و گفته شده که فلانی تا وقتیکه طعام به او ندهی غذا نمیخورد و تا وقتیکه راه نبریش راه نمیرود [کنایه از تنبلی شخص]. پیامبر(ص) با شنیدن این سخن به آنان فرمود: غیبتش را کردید. آنان گفتند: ما فقط چیزی را گفتیم که در او هست [یعنی سخنمان دروغ نبود]. حضرت فرمودند: همین مقدار در غیبت کفایت میکند که پشت سر برادرت چیزی را بگویی که در او هست [و او از ذکر آن راضی نباشد].<ref>ر[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/42050/1/4 .ک: متن کتاب، ص4] </ref> | در یکی از روایات کتاب میخوانیم: «اخبرنا جدی نا حبّان انا عبدالله عن المثنی بن الصباح عن عمرو بن شعیب عن ابیه عن جده انهم ذکروا عند رسولالله(ص) رجلا فقالوا: لا یَأکل حتی یُطعم و لا یَرحل حتی یُرحل له، فقال النبی(ص) اغتبتموه. فقالوا: انما حدثنا ما فیه. قال: فحسبک اذا ذکرت اخاک بما فیه.» در این روایت از عمرو بن شعیب نقل شده که پدرش از جدش شنیده که نزد پیامبر خدا(ص) درباره مردی صحبت میکردهاند و گفته شده که فلانی تا وقتیکه طعام به او ندهی غذا نمیخورد و تا وقتیکه راه نبریش راه نمیرود [کنایه از تنبلی شخص]. پیامبر(ص) با شنیدن این سخن به آنان فرمود: غیبتش را کردید. آنان گفتند: ما فقط چیزی را گفتیم که در او هست [یعنی سخنمان دروغ نبود]. حضرت فرمودند: همین مقدار در غیبت کفایت میکند که پشت سر برادرت چیزی را بگویی که در او هست [و او از ذکر آن راضی نباشد].<ref>ر[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/42050/1/4 .ک: متن کتاب، ص4] </ref> | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
فهارس فنی شامل فهرستهای موضوعات، احادیث و آثار و کتابنامه در انتهای اثر ذکر شده است. | فهارس فنی شامل فهرستهای موضوعات، احادیث و آثار و کتابنامه در انتهای اثر ذکر شده است. | ||
محقق کتاب تحقیق این اثر را از روی نسخه منحصربهفردی انجام داده و به دنبال نسخه دیگر آن بوده که به آن دست نیافته است ازاینرو در تصحیح آن به کتابهای سنت و رجال مراجعه کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، صفحه ب</ref> تحقیق نسخه از روی نسخه خطی کتابخانه ظاهریه دمشق انجام شده است. | محقق کتاب تحقیق این اثر را از روی نسخه منحصربهفردی انجام داده و به دنبال نسخه دیگر آن بوده که به آن دست نیافته است ازاینرو در تصحیح آن به کتابهای سنت و رجال مراجعه کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، صفحه ب</ref> تحقیق نسخه از روی نسخه خطی کتابخانه ظاهریه دمشق انجام شده است. تراجمنویسانی مانند ابن ندیم این کتاب را «السنن فی الفقه» نامیدهاند.<ref>ر.ک: همان، صفحه ع</ref> | ||
از کارهای محقق کتاب روی آن میتوان به تصحیح متن از روی نسخه واحد البته با مراجعه به سایر کتابهای روایی اهل تسنن مانند صحیحین و سنن و مسانید و کتابهای رجالی، شمارهگذاری روایات کتاب، تخریج احادیث و آثار از کتابهای سنن و ذکر اقوال ائمه حدیث درباره این روایات، شرح برخی الفاظ حدیث از کتابهای غریب الحدیث و معاجم لغوی، ذکر برخی موارد از فقه روایات، ترجمه برخی راویان احادیث، بیان حکم ائمه حدیث، وضع فهرست احادیث در انتهای کتاب بر اساس ترتیب حروف الفبا و... اشاره کرد.<ref>ر.ک: همان، صفحه ک</ref> از صفحات ل تا 1ب (9 صفحه از کتاب) تصویر صفحاتی از بخشهایی از نسخه خطی کتاب قرار داده شده است. | از کارهای محقق کتاب روی آن میتوان به تصحیح متن از روی نسخه واحد البته با مراجعه به سایر کتابهای روایی اهل تسنن مانند صحیحین و سنن و مسانید و کتابهای رجالی، شمارهگذاری روایات کتاب، تخریج احادیث و آثار از کتابهای سنن و ذکر اقوال ائمه حدیث درباره این روایات، شرح برخی الفاظ حدیث از کتابهای غریب الحدیث و معاجم لغوی، ذکر برخی موارد از فقه روایات، ترجمه برخی راویان احادیث، بیان حکم ائمه حدیث، وضع فهرست احادیث در انتهای کتاب بر اساس ترتیب حروف الفبا و... اشاره کرد.<ref>ر.ک: همان، صفحه ک</ref> از صفحات ل تا 1ب (9 صفحه از کتاب) تصویر صفحاتی از بخشهایی از نسخه خطی کتاب قرار داده شده است. |
ویرایش