پرش به محتوا

تاریخ شروان و دربند: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فوق العاده ' به 'فوق‌العاده '
جز (جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>')
جز (جایگزینی متن - 'فوق العاده ' به 'فوق‌العاده ')
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۴: خط ۲۴:
| شابک =964-447-000-1
| شابک =964-447-000-1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =  
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10755
| کتابخوان همراه نور =10755
| کتابخوان همراه نور =10755
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
خط ۳۴: خط ۳۴:
اثر [[مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ|مينورسكى]] بر پايه جامع‌الدول (صحايف الاخبار)، كتاب مورخ ترك احمد بن لطف‌اللّه، ملقب به منجم باشى انجام گرفته است. جامع‌الدول كه تاريخ سلسله‌هاى سلاطين و امراى عالم اسلامى است كه از كتب مهم ديگرى تلفيق و تركيب شده است كه بعضى از آنها اكنون در دست نيست و از آن جمله است، متن عربى تاريخ دربند و شروان كه در سال 500 هجرى تألیف شده است و [[مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ|مينورسكى]] همين فصل‌هاى مربوط به خاندان‌هاى شروان و دربند را از اين كتاب ترجمه كرده است.
اثر [[مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ|مينورسكى]] بر پايه جامع‌الدول (صحايف الاخبار)، كتاب مورخ ترك احمد بن لطف‌اللّه، ملقب به منجم باشى انجام گرفته است. جامع‌الدول كه تاريخ سلسله‌هاى سلاطين و امراى عالم اسلامى است كه از كتب مهم ديگرى تلفيق و تركيب شده است كه بعضى از آنها اكنون در دست نيست و از آن جمله است، متن عربى تاريخ دربند و شروان كه در سال 500 هجرى تألیف شده است و [[مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ|مينورسكى]] همين فصل‌هاى مربوط به خاندان‌هاى شروان و دربند را از اين كتاب ترجمه كرده است.


تاريخ شروان و دربند شرحى است بر تحولات پرفراز و نشيب دربند، در فترت ميان تسلط اعراب و هجوم اقوام ترك زبان، در فاصله قرن‌هاى دوم تا پنجم هجرى كه در طى اين زمان حكمرانان عرب‌تبار شروان (اعراب شيبانى) در خدمت خلفا، به قدرت رسيده بودند، به تدريج از بغداد جدا شده و عنوان ایرانى قديم شروانشاه را اختيار نمودند. [[مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ|مینورسكى]] در صفحه 225 مى‌آورد «خالدها و نيريدهاى پيشين نام‌هاى ایرانى انوشيروان، منوچهر و قباد و امثال آن را بر خود نهادند.<ref>تاريخ شروان و دربند، ترجمه محسن خادم، متن، ص۲۲۵</ref> » و در اين بازيابى هويت راستين خود تا بدان جا پيش رفتند كه در يك مقطع زمانى دربارشان مركز فرهنگ ایرانى شد و شاعرانى؛ چون نظامى، خاقانى، شاعر و منجمى چون فلكى شروانى را جذب كرد.
تاريخ شروان و دربند شرحى است بر تحولات پرفراز و نشيب دربند، در فترت ميان تسلط اعراب و هجوم اقوام ترك زبان، در فاصله قرن‌هاى دوم تا پنجم هجرى كه در طى اين زمان حكمرانان عرب‌تبار شروان (اعراب شيبانى) در خدمت خلفا، به قدرت رسيده بودند، به تدريج از بغداد جدا شده و عنوان ایرانى قديم شروانشاه را اختيار نمودند. [[مینورسکی، ولادیمیر فئودوروویچ|مینورسكى]] در صفحه 225 مى‌آورد «خالدها و نيريدهاى پيشين نام‌هاى ایرانى انوشيروان، منوچهر و قباد و امثال آن را بر خود نهادند.<ref>تاريخ شروان و دربند، ترجمه محسن خادم، متن، ص۲۲۵</ref>» و در اين بازيابى هويت راستين خود تا بدان جا پيش رفتند كه در يك مقطع زمانى دربارشان مركز فرهنگ ایرانى شد و شاعرانى؛ چون نظامى، خاقانى، شاعر و منجمى چون فلكى شروانى را جذب كرد.


از نظر جغرافيايى باب الابواب دربند، حد فاصل باريك و مبهمى كه منتهى اليه شرق جبال قفقاز را به درياى مازندران منتقل مى‌سازد و از ديرباز بر سر راه پيشروى اقوام مهاجر استپ‌هاى شمال به سرزمين ایران، در يد اقتدار امراى كرملين قرار داشته است و يكى از نادر ادوار مسدود و محفوظ بودنش را مى‌گذراند. به همين جهت انتشار تاريخ شروان و دربند، به روشن ساختن بخشى از تاريخ قفقاز كمك شايانى مى‌كند. تذكر اين مطلب لازم است كه الباب عربى است كه در فارسی دربند و در تركى دميرقاپى مى‌آيد و نبايد اين‌ها را با هم اشتباه نمود.
از نظر جغرافيايى باب الابواب دربند، حد فاصل باريك و مبهمى كه منتهى اليه شرق جبال قفقاز را به درياى مازندران منتقل مى‌سازد و از ديرباز بر سر راه پيشروى اقوام مهاجر استپ‌هاى شمال به سرزمين ایران، در يد اقتدار امراى كرملين قرار داشته است و يكى از نادر ادوار مسدود و محفوظ بودنش را مى‌گذراند. به همين جهت انتشار تاريخ شروان و دربند، به روشن ساختن بخشى از تاريخ قفقاز كمك شايانى مى‌كند. تذكر اين مطلب لازم است كه الباب عربى است كه در فارسی دربند و در تركى دميرقاپى مى‌آيد و نبايد اين‌ها را با هم اشتباه نمود.
خط ۶۴: خط ۶۴:
پيوست چهارم، بخش‌هایى از الاعقلاق النفسيه ابن رسته درمورد اغتان است كه از شرح مسعود قديمى‌تر است.
پيوست چهارم، بخش‌هایى از الاعقلاق النفسيه ابن رسته درمورد اغتان است كه از شرح مسعود قديمى‌تر است.


پيوست پنجم، گزارش ديدار ابن‌ازرق از دربند است كه در تاريخ مافارتين تألیف او آمده است. كتاب او علاوه بر مطالبى كه تاكنون تجزيه و تحيل شده، شامل گزارشى است نادر و جديد دربند در سال 549 هجرى و چند سال‌بعد از آن كه به منزله پيوست تاريخ قيام مختار در بين‌النهرين است.
پيوست پنجم، گزارش ديدار ابن‌ ازرق از دربند است كه در تاريخ مافارتين تألیف او آمده است. كتاب او علاوه بر مطالبى كه تاكنون تجزيه و تحيل شده، شامل گزارشى است نادر و جديد دربند در سال 549 هجرى و چند سال‌بعد از آن كه به منزله پيوست تاريخ قيام مختار در بين‌النهرين است.


در آخر كه عنوان يادداشت اضافى نام دارد، آمده كه دكتر ديتريش اخرا، پنج نسخه خطى موجود تاريخ منجم باشى در كتابخانه‌هاى استانبول را معرفى كرده و با بررسى‌هاى خود ثابت نموده كه نسخه خطى نور ثمانيه به خط خود مؤلف است.
در آخر كه عنوان يادداشت اضافى نام دارد، آمده كه دكتر ديتريش اخرا، پنج نسخه خطى موجود تاريخ منجم باشى در كتابخانه‌هاى استانبول را معرفى كرده و با بررسى‌هاى خود ثابت نموده كه نسخه خطى نور ثمانيه به خط خود مؤلف است.
خط ۷۰: خط ۷۰:
و در پايان نقشه داغستان شيروان گنجانده شده است.
و در پايان نقشه داغستان شيروان گنجانده شده است.


از آنجا كه پيچيدگى فوق العاده مسائل تاريخى، قومى و زبانى، شناسايى بعضى از اسامى موجود در منابع عربى را بسيار مشكل ساخته است و از طرف ديگر با انبوه نام‌ها و اصطالاحات محلى در نوشته منجم‌باشى، خواننده در اين اثر با آن روبرو است، لذا در هر كدام از اين بخش‌ها با پى‌نوشت‌هایى همراه است كه اين موارد را توضيح و شرح مى‌دهد كه در فهم خواننده از اثر سهم بسزايى دارد.
از آنجا كه پيچيدگى فوق‌العاده مسائل تاريخى، قومى و زبانى، شناسايى بعضى از اسامى موجود در منابع عربى را بسيار مشكل ساخته است و از طرف ديگر با انبوه نام‌ها و اصطالاحات محلى در نوشته منجم‌باشى، خواننده در اين اثر با آن روبرو است، لذا در هر كدام از اين بخش‌ها با پى‌نوشت‌هایى همراه است كه اين موارد را توضيح و شرح مى‌دهد كه در فهم خواننده از اثر سهم بسزايى دارد.


در پايان فهرست اعلام قرار گرفته است، اين بخش كه به صورت ترتيب الفبايى تنظيم شده است، در آن نام اماكن و اشخاص با هم آمده و فهرست مطالب در اوّل كتاب گنجانده شده است.
در پايان فهرست اعلام قرار گرفته است، اين بخش كه به صورت ترتيب الفبايى تنظيم شده است، در آن نام اماكن و اشخاص با هم آمده و فهرست مطالب در اوّل كتاب گنجانده شده است.
خط ۸۱: خط ۸۱:
#مقدمه و متن کتاب
#مقدمه و متن کتاب
#[[:noormags:78206|جهان كتاب شماره 25 و 26، پيغام شهر شروان، كاوه بيات]].
#[[:noormags:78206|جهان كتاب شماره 25 و 26، پيغام شهر شروان، كاوه بيات]].
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}




خط ۸۶: خط ۸۹:
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ ایران]]
[[رده: تاریخ ایران]]
[[رده: 25 مهر الی 24 آبان(97)]]
[[رده:آثار خاورشناسان]]