دیوان کامل عبرت نائینی: تفاوت میان نسخه‌ها

دیوان کامل عبرت نائینی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۱۳

۴۲۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۱۹

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۳۵: / خط ۳۵: @@
 ==گزارش محتوا==
 دیوان عبرت با ترکیب‌بند زیبایی در توحید آغاز شده است:
-'''ای نام تو دل‌نشین جان‌ها'''
-ذکر تو وظیفه زبان‌ها
+{{شعر}}
-'''ای وصف تو وجد جمله ذرات '''
+{{ب|'' ای نام تو دل‌نشین جان‌ها ''|2='' ذکر تو وظیفه زبان‌ها''}}
-با یاد تو اُنس اِنس و جان‌ها'''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص39</ref>‏.'''
+{{ب|'' ای وصف تو وجد جمله ذرات ''|2=''با یاد تو اُنس اِنس و جان‌ها''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص39</ref>‏}}
+{{پایان شعر}}
 عبرت در قصیده مهارتی خاص دارد. ناگفته نماند که در بعضی قصاید راه افراط پیموده و به ایجاز کلام توجه کمتری نشان داده است و از کلمات تکراری استفاده نموده است. عبرت به انواع شعر پارسی نظر و مهارت داشته است؛ مانند: قصیده، مسمط، مثنوی، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند، غزل، رباعی، هزل، طنز، مطایبه و ماده تاریخ؛ اما شیرینی و شور و حال غزلیات او منحصر به خود اوست<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>‏.
@@ خط ۴۷: / خط ۴۸: @@
 در اکثر قصاید عبرت مضامین تکراری است؛ مانند:
-'''باشد چو غنچه جیب ولی تو پر ز زر'''
-باشد تهی عدوی تو را چون چنار دست'''<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>‏.'''
+{{شعر}}
+{{ب|'' باشد چو غنچه جیب ولی تو پر ز زر ''|2=''باشد تهی عدوی تو را چون چنار دست''<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>}}
+{{پایان شعر}}
 غزلیات عبرت بسیار دل‌چسب است. هرچند این استاد را در آن تغزلات و قصاید شیوا که اغلب با حسن بیان به مدح حضرت رسالت و خاندان عصمت به انجام می‌رسد، ابیات دل‌نشین و شعرهای بلند و متین و معانی لطیف و مضامین بدیع بسیار است، لیکن غزل‌های نمکین وی را حلاوت و ملاحتی دیگر است؛ چون در غزلیات وی زهد و قلندری و شور عشق و چاشنی عرفان چنان با دقت معنی و لطف بیان آمیخته که به حقیقت توان گفت این‌گونه غزل‌سرایی در دو سه قرن اخیر مخصوص این مرد یگانه و در این باب میان او و دیگران تفاوت از زمین تا آسمان است<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>‏.
-'''عشق و رندی در ازل بوده است اگر تقدیر ما'''
-کی دگرگون گردد این تقدیر از تدبیر ما
+{{شعر}}
-'''سرنوشت ما اگر بوده است ز اول عاشقی'''
+{{ب|''عشق و رندی در ازل بوده است اگر تقدیر ما ''|2='' کی دگرگون گردد این تقدیر از تدبیر ما''}}
-چیست آخر ای خردمندان دگر تقصیر ما''' <ref>ر.ک: متن کتاب، ص204</ref>‏.'''
+{{ب|'' سرنوشت ما اگر بوده است ز اول عاشقی''|2='' چیست آخر ای خردمندان دگر تقصیر ما''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص204</ref>‏}}
+{{پایان شعر}}
 یا این ابیات:
-'''ای دل برو مقیم در خانقاه باش'''
-واندر طریق، پیرو مردان راه باش
+{{شعر}}
-'''تا کی چو مور بسته میان، دانه می‌کشی '''
+{{ب|'' ای دل برو مقیم در خانقاه باش''|2='' واندر طریق، پیرو مردان راه باش''}}
-یک چند کوششی کن و میر سپاه باش
+{{ب|'' تا کی چو مور بسته میان، دانه می‌کشی''|2='' یک چند کوششی کن و میر سپاه باش''}}
-'''تو یوسفی ز چاه طبیعت بیا برون'''
+{{ب|'' تو یوسفی ز چاه طبیعت بیا برون''|2='' وانگه به مصر عشق خداوند جاه باش''<ref>ر.ک: همان، ص380</ref>‏}}
-وانگه به مصر عشق خداوند جاه باش'''<ref>ر.ک: همان، ص380</ref>‏. '''
+{{پایان شعر}}
 عبرت در پاسخ به این بیت از غزلیات حافظ:
-'''خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش '''
-خداوندا نگه‌دار از زوالش
+{{شعر}}
+{{ب|''خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش ''|2=''خداوندا نگه‌دار از زوالش ''}}
+{{پایان شعر}}
 اصفهان را ترجیح داده، می‌سراید:
-'''به از شیراز و وضع بی‌مثالش '''
-هوای اصفهان و اعتدالش
+{{شعر}}
-'''نسیم خلد خیزد از جنوبش'''
+{{ب|'' به از شیراز و وضع بی‌مثالش ''|2='' هوای اصفهان و اعتدالش''}}
-شمیم روح آید از شمالش
+{{ب|'' نسیم خلد خیزد از جنوبش''|2='' شمیم روح آید از شمالش''}}
-'''ندیده اصفهان را گفت حافظ '''
+{{ب|'' ندیده اصفهان را گفت حافظ''|2='' خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش''<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>}}
-خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش'''<ref>ر.ک: همان، ص393</ref>‏.'''
+{{پایان شعر}}
 برخی از اشعار عبرت به‌صورت ضرب‌المثل درآمده است:
-'''ای آنکه گشته شاهانت نخجیر آن دو آهو'''
-آهوی شیرگیرت گیرد به وعل آهو
-'''کو آن کسی که گوید بالای چشمت ابرو'''
+{{شعر}}
-داری ز مشک چین بو، وز ماه چهارده رو'''<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏.'''
+{{ب|'' ای آنکه گشته شاهانت نخجیر آن دو آهو ''|2='' آهوی شیرگیرت گیرد به وعل آهو ''}}
+{{ب|'' کو آن کسی که گوید بالای چشمت ابرو''|2='' داری ز مشک چین بو، وز ماه چهارده رو ''<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>‏}}
+{{پایان شعر}}
 در انتهای کتاب دو غزل از سروده‌های عبرت که به‌وسیله آقای سهیلی خوانساری به دست گردآورنده رسیده، ارائه شده است:
-'''به وقت دادن جان هیچم آرزویی نیست'''
-ولی جمال تو را دیدن آرزو دارم
+{{شعر}}
-'''به جستجوی تو عمرم گذشت و باقی عمر'''
+{{ب|'' به وقت دادن جان هیچم آرزویی نیست ''|2='' ولی جمال تو را دیدن آرزو دارم''}}
-که مانده است همان وقف جستجو دارم''' <ref>ر.ک: متن کتاب، ص517</ref>‏.'''
+{{ب|'' به جستجوی تو عمرم گذشت و باقی عمر''|2='' که مانده است همان وقف جستجو دارم''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص517</ref>‏}}
+{{پایان شعر}}
 ==وضعیت کتاب==