پرش به محتوا

شوقی، مولانا: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ب' به 'ن‌ب')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۸: خط ۴۸:
سعید نفیسی‎ در‎ کتاب‎ «تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی» در ذیل شوقی یزدی می‌نویسد: «از شاعران توانای قرن دهم و مردی خوش‎گوی بوده و خط‎ نسخ‎ تعلیق‎ را نیکو می‌نوشته و در انشا دست داشته و به همین جهت مدتی منشی‎ سام‎‎میرزا صفوی بوده است و در شعر نیز مهارت داشته و قصیده را بهتر می‌سروده و غزل هم می‌گفته‎ است‎» و در جای دیگر ذیل همین شوقی یزدی نوشته است: «ظاهراً وی‎ به‌جز شوقی یزدی سابق‎الذکر و از بازماندگان‎ خواجه‎ رشید‎ وزیر بوده و بیشتر در هرات می‌زیسته و در‎ 963‎ق، در آن شهر در‎گذشته و در مزار عبدالله انصاری مدفون شده و از او رباعیات‎ مانده‎ است»<ref>ر.ک: همان</ref>.  
سعید نفیسی‎ در‎ کتاب‎ «تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی» در ذیل شوقی یزدی می‌نویسد: «از شاعران توانای قرن دهم و مردی خوش‎گوی بوده و خط‎ نسخ‎ تعلیق‎ را نیکو می‌نوشته و در انشا دست داشته و به همین جهت مدتی منشی‎ سام‎‎میرزا صفوی بوده است و در شعر نیز مهارت داشته و قصیده را بهتر می‌سروده و غزل هم می‌گفته‎ است‎» و در جای دیگر ذیل همین شوقی یزدی نوشته است: «ظاهراً وی‎ به‌جز شوقی یزدی سابق‎الذکر و از بازماندگان‎ خواجه‎ رشید‎ وزیر بوده و بیشتر در هرات می‌زیسته و در‎ 963‎ق، در آن شهر در‎گذشته و در مزار عبدالله انصاری مدفون شده و از او رباعیات‎ مانده‎ است»<ref>ر.ک: همان</ref>.  


کتاب‎ «احوال‎ و آثار خوش‎نویسان» نوشته دکتر مهدی بیانی تنها اثری است که به شرح حال شوقی و شوقی‎ها با دیدی نسبتاً منتقدانه پرداخته است. ‎در ‎این کتاب پس از ذکر‎ شرح حال شوقی یزدی (مطابق آنچه سام‌میرزا در تحفه سامی نوشته است) و اشاره به مطالب مرحوم تربیت که در کتاب دانشمندان آذربایجان درباره شوقی آمده است، می‌گوید: «باید دو تن‎ شوقی‎ شاعر خوش‎نویس وجود داشته بوده باشد: یکی آنکه منشی سام‌میرزای صفوی است و در حدود سال 957ق، در‎گذشته و دیگری آنکه در حدود یک‎صدوبیست سال پیش از وی می‌زیسته‎ و دیوان‎ حضرت امیر(ع) را ترجمه منظوم به نام سلطان یعقوب کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص99</ref>.  
کتاب‎ «احوال‎ و آثار خوش‎نویسان» نوشته دکتر مهدی بیانی تنها اثری است که به شرح حال شوقی و شوقی‌ها با دیدی نسبتاً منتقدانه پرداخته است. ‎در ‎این کتاب پس از ذکر‎ شرح حال شوقی یزدی (مطابق آنچه سام‌میرزا در تحفه سامی نوشته است) و اشاره به مطالب مرحوم تربیت که در کتاب دانشمندان آذربایجان درباره شوقی آمده است، می‌گوید: «باید دو تن‎ شوقی‎ شاعر خوش‎نویس وجود داشته بوده باشد: یکی آنکه منشی سام‌میرزای صفوی است و در حدود سال 957ق، در‎گذشته و دیگری آنکه در حدود یک‎صدوبیست سال پیش از وی می‌زیسته‎ و دیوان‎ حضرت امیر(ع) را ترجمه منظوم به نام سلطان یعقوب کرده است»<ref>ر.ک: همان، ص99</ref>.  


از توضیحاتی که تذکره‌های متقدم و متأخر درباره شوقی تبریزی (و شوقی‎های دیگر) نوشته‌اند، مطلبی که‎ سودمند و روشنگر باشد یافت نمی‌شود. تنها می‌توان برای ذکر بخشی از‎ شرح‎ حال‎ این شاعر گمنام، به مقدمه خود او در ترجمه دیوان منسوب اعتماد نمود. آن‎چنان‌که خود در ‎‎مقدمه‎ ذکر کرده است، برای کسب علم و دانش راهی سفر می‌شود و مدتی در بغداد‎ اقامت‎ می‌کند‎. روزی در هنگام مطالعه دیوان اشعار حضرت علی‎(ع)، وجد و حال به او دست می‌دهد و در آن‎ حالت تصمیم می‌گیرد دیوان را برای کسانی که از عربی آگاهی ندارند، به‎ نظم فارسی ترجمه کند<ref>ر.ک: همان، ص100-99</ref>.‎
از توضیحاتی که تذکره‌های متقدم و متأخر درباره شوقی تبریزی (و شوقی‌های دیگر) نوشته‌اند، مطلبی که‎ سودمند و روشنگر باشد یافت نمی‌شود. تنها می‌توان برای ذکر بخشی از‎ شرح‎ حال‎ این شاعر گمنام، به مقدمه خود او در ترجمه دیوان منسوب اعتماد نمود. آن‎چنان‌که خود در ‎‎مقدمه‎ ذکر کرده است، برای کسب علم و دانش راهی سفر می‌شود و مدتی در بغداد‎ اقامت‎ می‌کند‎. روزی در هنگام مطالعه دیوان اشعار حضرت علی‎(ع)، وجد و حال به او دست می‌دهد و در آن‎ حالت تصمیم می‌گیرد دیوان را برای کسانی که از عربی آگاهی ندارند، به‎ نظم فارسی ترجمه کند<ref>ر.ک: همان، ص100-99</ref>.‎


بنابراین اگر شوقی را‎ بغدادی بنامیم، با آنچه در مقدمه دیوان آمده تناسب بیشتری دارد و با توجه به نام خواجه برهان‌الدین عبدالحمید کرمانی که ابتدا وزیر و فرد مورد اعتماد سلطان ابوسعید تیموری بوده و پس‎ از‎ شکست او در مقابل اوزون حسن، به سمت وزارت امیر حسن‌بیگ ترکمان درآمد و تا سال 878ق نیز زنده بود، می‌توان به بخشی از تاریخ زندگی شوقی نیز دست یافت؛ با‎ در‎ نظر گرفتن اینکه وی نظم دیوان را در سال 875ق، به انجام رسانده است و این تاریخ در نسخه‌های خطی دیوان نیز مضبوط است<ref>ر.ک: همان، ص100</ref>.  
بنابراین اگر شوقی را‎ بغدادی بنامیم، با آنچه در مقدمه دیوان آمده تناسب بیشتری دارد و با توجه به نام خواجه برهان‌الدین عبدالحمید کرمانی که ابتدا وزیر و فرد مورد اعتماد سلطان ابوسعید تیموری بوده و پس‎ از‎ شکست او در مقابل اوزون حسن، به سمت وزارت امیر حسن‌بیگ ترکمان درآمد و تا سال 878ق نیز زنده بود، می‌توان به بخشی از تاریخ زندگی شوقی نیز دست یافت؛ با‎ در‎ نظر گرفتن اینکه وی نظم دیوان را در سال 875ق، به انجام رسانده است و این تاریخ در نسخه‌های خطی دیوان نیز مضبوط است<ref>ر.ک: همان، ص100</ref>.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش