پرش به محتوا

سلمان ساوجی، سلمان بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎خ' به 'ه‌خ'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎س' به 'ه‌س')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ه‎خ' به 'ه‌خ')
خط ۴۴: خط ۴۴:
سلمان از سال 740ق که شیخ حسن ایلخانی به‌طور مستقل به سلطنت دست یافت، به خدمت او رفت. شکی وجود ندارد که ارتباط سلمان با این شخص، از حدود سال 736ق شروع شده است؛ یعنی زمانی که شیخ حسن موفق به شکست ارپاخان شد و محمدخان را به ایلخانی و خواجه شمس‌الدین محمد زکریا را به وزارت او انتخاب کرد. سلمان، دلشادخاتون را هم که دو سه سالی بعدازاین تاریخ به همسری شیخ حسن درآمد، پیش از آنکه همراه شوهرش راهی بغداد شود، مدح کرد و همچنان تا مرگ آن زن این مداحی را ادامه داد. سلمان نیز به همراه شیخ حسن ایلخانی و همسرش، دلشادخاتون به بغداد رفت و در همانجا ساکن و ازاین‌پس دوره واقعی شهرت و رواج کارش آغاز شد.
سلمان از سال 740ق که شیخ حسن ایلخانی به‌طور مستقل به سلطنت دست یافت، به خدمت او رفت. شکی وجود ندارد که ارتباط سلمان با این شخص، از حدود سال 736ق شروع شده است؛ یعنی زمانی که شیخ حسن موفق به شکست ارپاخان شد و محمدخان را به ایلخانی و خواجه شمس‌الدین محمد زکریا را به وزارت او انتخاب کرد. سلمان، دلشادخاتون را هم که دو سه سالی بعدازاین تاریخ به همسری شیخ حسن درآمد، پیش از آنکه همراه شوهرش راهی بغداد شود، مدح کرد و همچنان تا مرگ آن زن این مداحی را ادامه داد. سلمان نیز به همراه شیخ حسن ایلخانی و همسرش، دلشادخاتون به بغداد رفت و در همانجا ساکن و ازاین‌پس دوره واقعی شهرت و رواج کارش آغاز شد.


او در دربار ایلخانی، سمت ملک‎الشعرایی یافت و سرگرم مدح شیخ حسن ایلخانی و دلشادخاتون و فرزندان آن‌ها؛ به‎خصوص اویس شد و ازاین‌جهت موردحسادت شاعران زمانه خود واقع شد. هنوز مرگ دلشادخاتون رخ نداده بود که با اصرار بسیار از آن‌ها اجازه مراجعت به ساوه را گرفت؛ اما نه ماه بعد، دوباره با زن و فرزندانش به بغداد آمده، از نو به خدمت دلشادخاتون درآمد. دلشادخاتون پیش از سال 755ق درگذشت؛ اما تا پایان عمرش نسبت به سلمان ساوجی، توجهی خاص داشت و به همین دلیل، سلمان قصیده‌های بسیاری در مدح او سرود و حتی در قصیده‌های مدحی‌اش که در ستایش شیخ حسن سرود، آن خاتون را هم ستود.
او در دربار ایلخانی، سمت ملک‎الشعرایی یافت و سرگرم مدح شیخ حسن ایلخانی و دلشادخاتون و فرزندان آن‌ها؛ به‌خصوص اویس شد و ازاین‌جهت موردحسادت شاعران زمانه خود واقع شد. هنوز مرگ دلشادخاتون رخ نداده بود که با اصرار بسیار از آن‌ها اجازه مراجعت به ساوه را گرفت؛ اما نه ماه بعد، دوباره با زن و فرزندانش به بغداد آمده، از نو به خدمت دلشادخاتون درآمد. دلشادخاتون پیش از سال 755ق درگذشت؛ اما تا پایان عمرش نسبت به سلمان ساوجی، توجهی خاص داشت و به همین دلیل، سلمان قصیده‌های بسیاری در مدح او سرود و حتی در قصیده‌های مدحی‌اش که در ستایش شیخ حسن سرود، آن خاتون را هم ستود.


==سلمان ساوجی و حسادت معصرانش==
==سلمان ساوجی و حسادت معصرانش==
خط ۵۱: خط ۵۱:
سلمان، علاوه بر شاهان و شاهزادگان ایلخانی، بسیاری از رجال آن دوره، از جمله شاه محمود و شاه شجاع مظفری را هم مدح کرد.
سلمان، علاوه بر شاهان و شاهزادگان ایلخانی، بسیاری از رجال آن دوره، از جمله شاه محمود و شاه شجاع مظفری را هم مدح کرد.


هیچ‎یک از شاعران قرن هشتم هجری از شغل شاعری نتوانستند به تمتع مالی سلمان برسند. پاداش‎ها و صله‌هایی که شیخ حسن و به‎خصوص دلشادخاتون و شاگرد شاعر؛ یعنی سلطان اویس به او می‌داد، آن‎قدر زیاد بود که موردحسادت معاصرانش قرار گرفت. این شاعر علاوه بر مقرری ثابتی که از دربار پادشاهان ایلخانی می‌گرفت، در پایان عمرش به‎فرمان سلطان اویس، املاکی را در نزدیکی ری و ساوه گرفت و این هنگامی بود که شاعر به فکر گوشه‎نشینی افتاده بود و می‌خواست از خدمت و ملازمت شاهان دست بکشد؛ اما سلطان اویس با وجود پذیرش تمام خواهش‎های شاعر، این درخواست عزلت‎گزینی شاعر را نپذیرفت و سلمان تا پایان عمر این پادشاه و سپس مدتی در روزگار سلطنت پسرش، سلطان حسین، همچنان بر کار خود باقی بود و تنها در سال آخر عمرش، ناخواسته به این آرزو رسید و در گوشه انزوا و تنگدستی درگذشت.
هیچ‎یک از شاعران قرن هشتم هجری از شغل شاعری نتوانستند به تمتع مالی سلمان برسند. پاداش‎ها و صله‌هایی که شیخ حسن و به‌خصوص دلشادخاتون و شاگرد شاعر؛ یعنی سلطان اویس به او می‌داد، آن‎قدر زیاد بود که موردحسادت معاصرانش قرار گرفت. این شاعر علاوه بر مقرری ثابتی که از دربار پادشاهان ایلخانی می‌گرفت، در پایان عمرش به‎فرمان سلطان اویس، املاکی را در نزدیکی ری و ساوه گرفت و این هنگامی بود که شاعر به فکر گوشه‎نشینی افتاده بود و می‌خواست از خدمت و ملازمت شاهان دست بکشد؛ اما سلطان اویس با وجود پذیرش تمام خواهش‎های شاعر، این درخواست عزلت‎گزینی شاعر را نپذیرفت و سلمان تا پایان عمر این پادشاه و سپس مدتی در روزگار سلطنت پسرش، سلطان حسین، همچنان بر کار خود باقی بود و تنها در سال آخر عمرش، ناخواسته به این آرزو رسید و در گوشه انزوا و تنگدستی درگذشت.


==وفات==
==وفات==
خط ۶۳: خط ۶۳:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


اما تمامی بزرگان سخن فارسی معتقدند که سلمان در میان این انواع، از همه بیشتر در قصیده توانا بود و می‌گویند که اهمیت سلمان در قصاید شیوای اوست که اغلب در مدح پادشاهان و بزرگان زمان خود سروده است. در بیشتر آن‌ها، قصیده‌های معروف استادان پیشین را جواب گفته و به شیوه آن‌ها در تشبیب این قصاید، توصیفات عالی مظاهر طبیعت یا توصیف معشوق دارد که به‎خوبی از عهده این امر برآمده است. گرچه در تعداد کمی از قصایدش، بنا بر روال اهل آن زمان، تصنع به کار برده است؛ اما از این‌ها که بگذریم، شیوه بیان او در قصاید بسیار شیوا و روان و به سبک شاعران قصیده‌گوی قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. این شاعر، خاتم قصیده‌سرایان پارسی‌گو و مداح است<ref>ر.ک: پایگاه اینترنتی دایرة‎المعارف طهور</ref>.
اما تمامی بزرگان سخن فارسی معتقدند که سلمان در میان این انواع، از همه بیشتر در قصیده توانا بود و می‌گویند که اهمیت سلمان در قصاید شیوای اوست که اغلب در مدح پادشاهان و بزرگان زمان خود سروده است. در بیشتر آن‌ها، قصیده‌های معروف استادان پیشین را جواب گفته و به شیوه آن‌ها در تشبیب این قصاید، توصیفات عالی مظاهر طبیعت یا توصیف معشوق دارد که به‌خوبی از عهده این امر برآمده است. گرچه در تعداد کمی از قصایدش، بنا بر روال اهل آن زمان، تصنع به کار برده است؛ اما از این‌ها که بگذریم، شیوه بیان او در قصاید بسیار شیوا و روان و به سبک شاعران قصیده‌گوی قرن ششم و آغاز قرن هفتم است. این شاعر، خاتم قصیده‌سرایان پارسی‌گو و مداح است<ref>ر.ک: پایگاه اینترنتی دایرة‎المعارف طهور</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش