الاجتهاد و التقليد و سلطات الفقيه و صلاحياته: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده در مدخل به مطالبی درباره مرجعیت و فقاهت می‌پردازد. ایشان در ابتدا به جایگاه ویژه مرجعیت اشاره می‌کند و از نقش علما در تضعیف و از بین بردن تحریف و غرب و شرق‎گرایی و استبداد سیاسی پرده‌برداری می‌کند، سپس از برخی از خصائص و ویژگی‎های عالمان، همچون علم، عمل، خضوع و خشوع، مسئولیت‎پذیری، آگاه بودن به زمانه و آمر به معروف و ناهی از منکر بودن اشاره می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19158/1/13 ر.ک: مدخل، ص13-51]</ref>.

اجتهاد اولین موضوعی است که نویسنده، کتاب خویش را به آن اختصاص داده است. ایشان در این بخش به تاریخچه اجتهاد پرداخته و مراحل پیدایش اجتهاد، مدارس اجتهاد و ویژگی‎های آن را مورد بررسی قرار داده است. مدارس اجتهاد شامل سه مدرسه رأی (قیاس و استحسان و نظرات شخصی)، مدرسه حدیث و مدرسه شیعیان در اجتهاد می‌شود. در مدرسه رأی، همواره رأی به‌صورت وسیع مورد استفاده قرار می‌گرفته؛ به‌گونه‌ای که به مجتهد اجازه داده می‌شود نظر و ذوق شخصی خویش را در مسائل شرعی ‎به‌کار گیرد. در مدرسه حدیث، جمود بر نص و اخذ به ‎ظاهر حدیث، اساس کار مجتهدین بوده است. در مدرسه شیعه امامیه، مسائل مثبت و ارزشی این دو مدرسه مورد پسند و پذیرش قرار می‌گرفته و از مسائل منفی و غیر ارزشی اجتناب می‌شده است و این به‌واسطه اعتماد به حجت در استنباط احکام شرعی از راه ادله خاص خویش بوده است. نویسنده در ادامه به سیر و حرکت اجتهاد اشاره کرده و در این‌باره می‌گوید: آنچه مذهب شیعه را نسبت به دیگر مذاهب متمایز داشته است، حرکت اجتهاد در آن است که از بدو پیدایش تاکنون استمرار داشته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/844/169 ر.ک: حسام‌الدین، مصطفی، ص169]</ref>.

پاورقی‎های اندک کتاب، به ذکر آدرس آیات و منابع روایات اختصاص یافته است.