پرش به محتوا

اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎س' به 'ه‌س')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
خط ۵۴: خط ۵۴:
حسن ظن به سلف و سوء ظن به خلف، ضعف و اضطراب سیاسی در جامعه اسلامی، ظهور اختلالات شدید که به درگیری و تفسیق و تکفیر و مقاتله کشیده می‌شد، عدم اعتماد ب ه‎نفس و ترس از اجتهاد و خودباختگی در برابر گذشتگان، خوف از تجاوز از حدود شرع، ادعای اجتهاد از جانب افراد نااهل، نبودن فرد واجد شرایط و ناامیدی از وجود او تا روز قیامت، حصول اجماع بر تعبد در برابر آرای مجتهدان چهارگانه، حفظ نظم اجتماعی، ترس از آشفتگی سیاسی و... از جمله عواملی است که در کتب مختلف به‌عنوان دلایل انسداد باب اجتهاد ذکر شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/107 ر.ک: همان، ص107]</ref>.
حسن ظن به سلف و سوء ظن به خلف، ضعف و اضطراب سیاسی در جامعه اسلامی، ظهور اختلالات شدید که به درگیری و تفسیق و تکفیر و مقاتله کشیده می‌شد، عدم اعتماد ب ه‎نفس و ترس از اجتهاد و خودباختگی در برابر گذشتگان، خوف از تجاوز از حدود شرع، ادعای اجتهاد از جانب افراد نااهل، نبودن فرد واجد شرایط و ناامیدی از وجود او تا روز قیامت، حصول اجماع بر تعبد در برابر آرای مجتهدان چهارگانه، حفظ نظم اجتماعی، ترس از آشفتگی سیاسی و... از جمله عواملی است که در کتب مختلف به‌عنوان دلایل انسداد باب اجتهاد ذکر شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/107 ر.ک: همان، ص107]</ref>.


جواهری، اجتهاد در عصر معصومین(ع) را به دو دوره عصر رسالت و عصر امامت تقسیم نموده است. اجتهاد در عصر رسالت، سبک، کم زحمت و ساده بود و ‎نیازی به مقدمات علمی فراوان نداشت. اجتهاد در این عصر، به مباحث نظری و استدلالی پیچیده وابسته نبود، مسائل تازه و رویدادهای پیچیده زیاد نبودند و همه رویدادها و یا بسیاری از آن‌ها نص خاصی داشتند. آرا و نظریات متفاوت و متضاد وجود نداشت. اجتهاد، تنها نیازمند کمی ادراک، فهم و تأمل بود تا با مراجعه به منابع بتوان حکم مسئله را استخراج کرد. ارتباط مستقیم قاریان با پیامبر(ص) آثاری داشت. آگاهی بیشتر آنان به نخستین منبع فقه اجتهادی، که قرآن بود و آشنایی با خصوصیات و ویژگی‎های آیات، زمان و مکان صدور و شأن نزول آن‌ها، همگی نقش مهمی در تسهیل استنباط داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/126 ر.ک: همان، ص126]</ref>. در این دوره، عده‌ای از صحابه، جزء فقهای شیعه به ‎حساب می‌آمده‌اند؛ از جمله: ابن عباس، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، ابورافع، ابراهیم، عمار بن یاسر و مقداد. همین افراد با شخصیت‎های دیگری همچون جابر بن عبدالله انصاری، از معروفان به فتوا بوده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127]</ref>. اجتهاد صحابه پس از جنگ احزاب، اجتهاد سعد بن معاذ، اجتهاد عمار در تیمم و... نمونه‌هایی از اجتهاد صحابه در عصر رسالت است که نویسنده به شرح آن‌ها پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127-132]</ref>.
جواهری، اجتهاد در عصر معصومین(ع) را به دو دوره عصر رسالت و عصر امامت تقسیم نموده است. اجتهاد در عصر رسالت، سبک، کم زحمت و ساده بود و ‎نیازی به مقدمات علمی فراوان نداشت. اجتهاد در این عصر، به مباحث نظری و استدلالی پیچیده وابسته نبود، مسائل تازه و رویدادهای پیچیده زیاد نبودند و همه رویدادها و یا بسیاری از آن‌ها نص خاصی داشتند. آرا و نظریات متفاوت و متضاد وجود نداشت. اجتهاد، تنها نیازمند کمی ادراک، فهم و تأمل بود تا با مراجعه به منابع بتوان حکم مسئله را استخراج کرد. ارتباط مستقیم قاریان با پیامبر(ص) آثاری داشت. آگاهی بیشتر آنان به نخستین منبع فقه اجتهادی، که قرآن بود و آشنایی با خصوصیات و ویژگی‌های آیات، زمان و مکان صدور و شأن نزول آن‌ها، همگی نقش مهمی در تسهیل استنباط داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/126 ر.ک: همان، ص126]</ref>. در این دوره، عده‌ای از صحابه، جزء فقهای شیعه به ‎حساب می‌آمده‌اند؛ از جمله: ابن عباس، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، ابورافع، ابراهیم، عمار بن یاسر و مقداد. همین افراد با شخصیت‎های دیگری همچون جابر بن عبدالله انصاری، از معروفان به فتوا بوده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127]</ref>. اجتهاد صحابه پس از جنگ احزاب، اجتهاد سعد بن معاذ، اجتهاد عمار در تیمم و... نمونه‌هایی از اجتهاد صحابه در عصر رسالت است که نویسنده به شرح آن‌ها پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127-132]</ref>.


نویسنده درباره اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) می‌گوید: اجتهاد در عصر ما با اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) به یک معناست و تفاوت ماهوی ندارد؛ تفاوت صرفاً در آسانی و ساده بودن اجتهاد در عصر ائمه و پیچیدگی و سخت شدن در زمان ماست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/145 ر.ک: همان، ص145]</ref>. دلایل سادگی اجتهاد در آن عصر را می‌توان در این مطالب خلاصه کرد:
نویسنده درباره اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) می‌گوید: اجتهاد در عصر ما با اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) به یک معناست و تفاوت ماهوی ندارد؛ تفاوت صرفاً در آسانی و ساده بودن اجتهاد در عصر ائمه و پیچیدگی و سخت شدن در زمان ماست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/145 ر.ک: همان، ص145]</ref>. دلایل سادگی اجتهاد در آن عصر را می‌توان در این مطالب خلاصه کرد:
خط ۸۱: خط ۸۱:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
پاورقی‎ها به ذکر مستندات مطالب کتاب اختصاص یافته است.
پاورقی‌ها به ذکر مستندات مطالب کتاب اختصاص یافته است.


فهرست محتویات در ابتدا و کتاب‎نامه و چند تصویر حاوی نظرات فقهای معاصر درباره علم اصول در انتهای کتاب آمده است.
فهرست محتویات در ابتدا و کتاب‎نامه و چند تصویر حاوی نظرات فقهای معاصر درباره علم اصول در انتهای کتاب آمده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش