۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
معجم مصطلحات الإباضية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌م' به 'ه‌م') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها') |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
ایده و فکر گردآوری چنین کتابی به‌منظور تعریف و شناساندن اصطلاحات اباضیه، حاصل استمرار تلاشهای کوششهای علمای گذشته است، که برخی از آنان کتاب ویژه‌ای را در اینباره نگاشته‌اند، مثل ابوالقاسم برادی در کتاب «رسالة الحقائق» و بعضی، اصطلاحات مزبور را در لابهلای کتب متعدد خویش آورده‌اند؛ از متقدمین، مانند ابن برکت در کتاب «الجامع»، کدمی در کتاب «الاستقامة»، عمرو بن جمیع در «مقدمة التوحيد»، ورجلانی در «الدليل و البرهان» و «العدل و الإنصاف» و درجنی در «طبقات المشايخ» و از متأخرین، علمایی همچون قطب اطفیش در «شرح النيل»، «تيسير التفسير»، «شرح مقدمة التوحيد»، نورالدین سالمی در «معارج الآمال»، «أنوار العقول» و «شرح طلعة الشمس». | ایده و فکر گردآوری چنین کتابی به‌منظور تعریف و شناساندن اصطلاحات اباضیه، حاصل استمرار تلاشهای کوششهای علمای گذشته است، که برخی از آنان کتاب ویژه‌ای را در اینباره نگاشته‌اند، مثل ابوالقاسم برادی در کتاب «رسالة الحقائق» و بعضی، اصطلاحات مزبور را در لابهلای کتب متعدد خویش آورده‌اند؛ از متقدمین، مانند ابن برکت در کتاب «الجامع»، کدمی در کتاب «الاستقامة»، عمرو بن جمیع در «مقدمة التوحيد»، ورجلانی در «الدليل و البرهان» و «العدل و الإنصاف» و درجنی در «طبقات المشايخ» و از متأخرین، علمایی همچون قطب اطفیش در «شرح النيل»، «تيسير التفسير»، «شرح مقدمة التوحيد»، نورالدین سالمی در «معارج الآمال»، «أنوار العقول» و «شرح طلعة الشمس». | ||
علمای معاصر، در ضبط پاره‌ای از اصطلاحات از خلال | علمای معاصر، در ضبط پاره‌ای از اصطلاحات از خلال نوشته‌های علمی یا بحثهای کلاسیک خود، سهیم بوده‌اند. اثر حاضر، حاصل کوشش آنها و امثال آنهاست<ref>ر.ک: همان، صفحه ک - ل</ref>. | ||
ضوابط روشمند در تعریف اصطلاحات کتاب را می‌توان در | ضوابط روشمند در تعریف اصطلاحات کتاب را می‌توان در مؤلفه‌های زیر، بررسی نمود: | ||
# تمامی اصطلاحات کتاب، بر اساس ریشه اصلی کلمات، همانند قواعد «فرهنگهای لغت عربی»، مرتب گردیده است. | # تمامی اصطلاحات کتاب، بر اساس ریشه اصلی کلمات، همانند قواعد «فرهنگهای لغت عربی»، مرتب گردیده است. | ||
# اصطلاحات کتاب برحسب ورود آنها، در مصادر (از جهت افراد و جمع، تذکیر و تأنیث و...)، بدون تکلف در ایجاد نسق واحد، تبویب شده است. | # اصطلاحات کتاب برحسب ورود آنها، در مصادر (از جهت افراد و جمع، تذکیر و تأنیث و...)، بدون تکلف در ایجاد نسق واحد، تبویب شده است. | ||
# استفاده از دستهبندی و گروهبندی اصطلاحات در | # استفاده از دستهبندی و گروهبندی اصطلاحات در گروه‌های عقیدتی، فقهی، فرهنگی و... | ||
# در مواردی که ضرورت ایجاب می‌کرده، ابتدا به تعریف لغوی اصطلاحات پرداخته شده است، مخصوصاً اگر لغت، ارتباط یا علقه خاصی با تعریف اصطلاحی خود داشته باشد و سپس، تعریف اصطلاحی، بدون اطناب و اخلال در معنی، آورده شده و سپس به جمع میان تعاریف از مصادر آنها پرداخته شده است؛ البته در این جمع و استفاده از مصادر، ملاکات خاصی، از جمله شاملترین و دقیقترین تعریف یا گنجاندن آنها در تعریفی جامع یا ارائه تعریفی جدید برگرفته از مجموع نصوص و... مد نظر بوده است. در صورت ناممکن بودن ارائه تعریف مناسب، به استنتاج آنچه که مقرب صورت اصطلاح در ذهن می‌باشد، پرداخته شده است، مانند شمردن اجزای آن، ذکر حکم آن، بیان نقیض آن و... | # در مواردی که ضرورت ایجاب می‌کرده، ابتدا به تعریف لغوی اصطلاحات پرداخته شده است، مخصوصاً اگر لغت، ارتباط یا علقه خاصی با تعریف اصطلاحی خود داشته باشد و سپس، تعریف اصطلاحی، بدون اطناب و اخلال در معنی، آورده شده و سپس به جمع میان تعاریف از مصادر آنها پرداخته شده است؛ البته در این جمع و استفاده از مصادر، ملاکات خاصی، از جمله شاملترین و دقیقترین تعریف یا گنجاندن آنها در تعریفی جامع یا ارائه تعریفی جدید برگرفته از مجموع نصوص و... مد نظر بوده است. در صورت ناممکن بودن ارائه تعریف مناسب، به استنتاج آنچه که مقرب صورت اصطلاح در ذهن می‌باشد، پرداخته شده است، مانند شمردن اجزای آن، ذکر حکم آن، بیان نقیض آن و... | ||
# در مواردی، از مکملات تعریف استفاده شده است؛ بدین معنا که درصورتیکه خصوصیت اصطلاح، متعلق به یکی از مکملات تعریف، مانند حکم، تاریخ، ظروف زمانی، مکانی و یا اجتماعی بوده، به بسط و شرح آن خصوصیت، پرداخته شده است. | # در مواردی، از مکملات تعریف استفاده شده است؛ بدین معنا که درصورتیکه خصوصیت اصطلاح، متعلق به یکی از مکملات تعریف، مانند حکم، تاریخ، ظروف زمانی، مکانی و یا اجتماعی بوده، به بسط و شرح آن خصوصیت، پرداخته شده است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب جلد اول در انتهای جلد اول و فهرست مطالب هر دو جلد، بههمراه سایر فهارس فنی، در انتهای جلد دوم آمده است که عبارتند از فهرستهای: ریشه کلمات؛ آیات قرآن؛ احادیث و آثار؛ حقول؛ روزهای علمی؛ منابع و مصادر (شامل نسخ خطی، تألیفات عربی، مقالات و گفتگوها، منابع دیجیتال، | فهرست مطالب جلد اول در انتهای جلد اول و فهرست مطالب هر دو جلد، بههمراه سایر فهارس فنی، در انتهای جلد دوم آمده است که عبارتند از فهرستهای: ریشه کلمات؛ آیات قرآن؛ احادیث و آثار؛ حقول؛ روزهای علمی؛ منابع و مصادر (شامل نسخ خطی، تألیفات عربی، مقالات و گفتگوها، منابع دیجیتال، مصاحبه‌ها و منابع لاتین). | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||