۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مسعود سعد سلمان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ش' به 'ه‌ش') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
==ورود به عرصه علم و سیاست== | ==ورود به عرصه علم و سیاست== | ||
مسعود در لاهور و غزنین نزد استادان نامی علم و هنر فرا گرفت و از اغصان دانش ثمره فضیلت چید، سواری و تیراندازی و | مسعود در لاهور و غزنین نزد استادان نامی علم و هنر فرا گرفت و از اغصان دانش ثمره فضیلت چید، سواری و تیراندازی و گوی‌بازی و طبطاب و ورزش اسلحه آموخت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8912/461 ر.ک: ع. قویم، 462-461]</ref>. خطاطی را نکو یاد گرفته و گویا از ستاره‌شناسی هم بهره‌ای وافر داشته است. او جزو رجال سیاسی دوره غزنوی محسوب می‌شده، در جزو جرگه ملازمین دربار سیف‌الدوله محمود بن ابراهیم غزنوی درآمده و مدتی امارت ناحیه جالندر و لدیانه هم به او منصوب بوده است. در آن اوان بود که حاسدان و دو بهم زنان سوءتفاهمی را میان محمود و ابراهیم ایجاد کردند. سلطان ابراهیم، سیف‌الدوله محمود و درباریان مهم وی (از آن جمله مسعود سعد) را زندانی کرد و در قلاعی دوردست نگاهداشت. مسعود سعد در حدود نوزده سال یعنی یکچهارم زندگانی خود را در زندان بسر برد. ازین مدت دوازده سال در عهد سلطنت همین ابراهیم غزنوی (492-450ق) و هفت سال در اوقات دوران سلطان مسعود بن ابراهیم (509-492ق) سپری شده است. او هفت سال در قلعه سو و دهک، سه سال در قلعه نای و نه سال دیگر در قلعه مرنج گذرانده است. مسعود در سال 500 هجری رهایی یافت و تا درگذشت خود، سمت محترم کتابداری سلاطین را به عهده داشته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/22567/49 ر.ک: ریاض، محمد،50-49]</ref>. | ||
==شعر و شاعری== | ==شعر و شاعری== | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==حبسیات== | ==حبسیات== | ||
مهمترین اشعار دیوان مسعود همانا حبسیات است که تقریباً نیمه دیوان وی را احاطه کرده است. حبسیات یا زندانیات اشعاری است که مسعود سعد در دوران نوزده سال قید و بند خود سروده است. شاعر زحمات و شداید را تحمل می‌کند و در فراق و هجر خویشاوندان و فرزندانش بسر | مهمترین اشعار دیوان مسعود همانا حبسیات است که تقریباً نیمه دیوان وی را احاطه کرده است. حبسیات یا زندانیات اشعاری است که مسعود سعد در دوران نوزده سال قید و بند خود سروده است. شاعر زحمات و شداید را تحمل می‌کند و در فراق و هجر خویشاوندان و فرزندانش بسر می‌برد. او با لحنی دردناک می‌سراید: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
مبتکر حبسیات حتماً مسعود سعد سلمان است و نمونه‌ای کوچک آن‌ها را در اشعار منقوله بالا می‌توان مشاهده کرد. | مبتکر حبسیات حتماً مسعود سعد سلمان است و نمونه‌ای کوچک آن‌ها را در اشعار منقوله بالا می‌توان مشاهده کرد. | ||
ابتکاری دیگر که مسعود سعد به آن پرداخته صنف «شهرآشوب» (شهرآشوب نظمی است که تغییر اوضاع و احوال مملکتی یا شهری یا ولایتی را در آن اینطور بگنجانند که کیفیات طبقات مختلف مردم و اصناف در صورت جد یا طنز یا هزل مورد بررسی قرار گرفته باشد.) است و دانشمندان ایرانی و پاکستانی بعد از تحقیقاتی مفصل و حسابی در این مورد یکزبان شده‌اند که شهرآشوب را شاید هیچکس پیش از مسعود سعد نسروده است. شهرآشوبی که مسعود سعد سروده 92 بند را درد و شامل قطعات مختلف الوزن است که محتوی اشعاری از 2 تا 9 در هر یک از قطعات | ابتکاری دیگر که مسعود سعد به آن پرداخته صنف «شهرآشوب» (شهرآشوب نظمی است که تغییر اوضاع و احوال مملکتی یا شهری یا ولایتی را در آن اینطور بگنجانند که کیفیات طبقات مختلف مردم و اصناف در صورت جد یا طنز یا هزل مورد بررسی قرار گرفته باشد.) است و دانشمندان ایرانی و پاکستانی بعد از تحقیقاتی مفصل و حسابی در این مورد یکزبان شده‌اند که شهرآشوب را شاید هیچکس پیش از مسعود سعد نسروده است. شهرآشوبی که مسعود سعد سروده 92 بند را درد و شامل قطعات مختلف الوزن است که محتوی اشعاری از 2 تا 9 در هر یک از قطعات می‌باشد. این منظومه نمونه‌ای کامل شهرآشوب است او یک مثنوی شهرآشوبی هم در بحر خفیف سروده که 371 بیت دارد و فعالیتهای سائر اصناف و مردم جامعه معاصر را احتوا می‌کند. | ||
ابتکار سوم و بهظاهر بی‌سابقه مسعود، مستزاد گوئی اوست. خلاصه کلام اینکه مسعود سعد سلمان حسبیات، شهرآشوب و مستزاد را در شعر فارسی ابداع و تخلیق کرده و دیگران از وی تقلید کرده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/22567/51 ر.ک: همان، ص52-51]</ref>. | ابتکار سوم و بهظاهر بی‌سابقه مسعود، مستزاد گوئی اوست. خلاصه کلام اینکه مسعود سعد سلمان حسبیات، شهرآشوب و مستزاد را در شعر فارسی ابداع و تخلیق کرده و دیگران از وی تقلید کرده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/22567/51 ر.ک: همان، ص52-51]</ref>. | ||