كتاب المغازي: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

البته هنوز مشخص نیست که آیا «كتاب المغازي» از ابتدا بخشی از «المصنف» بوده، یا آنکه بعدها به آن افزوده شده است<ref>ر.ک: زمان، محمد قاسم، ص35</ref>.

کتاب با مقدمه‌ای مفصل از محقق در ارائه زندگی‌نامه کاملی از ابن ابی‌شیبه آغاز و مطالب، بدون فصل‎بندی خاصی، تدوین شده است.

روش برخورد نویسنده با تاریخ به‎نحوی است که گویی آن را امری جدا از سایر بخش‎های کتاب در نظر گرفته و بدان پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>.

نخستین بخش‎های کتاب، دربرگیرنده روایاتی است در مورد نشانه‌های نبوت محمد(ص)، آغاز دعوت، ایذا و آزار مکّیان، معراج و همچنین اسلام آوردن کسانی که بعدها جزء برجسته‌ترین یاران پیامبر(ص) شدند. به دنبال آن‌ها، روایاتی در مورد هجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه و نامه‌های پیامبر(ص) به سزار، خسرو و سایر حکام و سلاطین - ‎برای دعوت آنان به اسلام - ‎عنوان گردیده است. در خلال این مطالب، روایاتی نیز پیرامون اسلام آوردن یاران شاخص پیامبر و همچنین روایاتی در مورد حبشه نقل شده است. سپس نویسنده به روایاتی در مورد هجرت تعدادی از مسلمانان از مکه به حبشه و گزارش مبسوط یکی از پناهندگان [درباره اسلام و پیامبر(ص)] به حضور پادشاه حبشه پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>.

این کتاب، از بسیاری جهات، با [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] متفاوت است؛ بااین‎حال، افق دید یک محدث را از لحاظ گزینش، ترتیب و ارائه گزاره‌های تاریخی، برای ما پدیدار می‌نماید، ولذا با کمک آن می‌توان به تجزیه و تحلیل متون حدیثی پرداخت<ref>ر.ک: همان</ref>.

وی جنگ بدر را مستمسکی برای جمع‎آوری روایات پراکنده در مورد آن قرار نداده است. به نظر او، واقعه بدر، یک حقیقت محض تاریخی است و باید مشتمل بر روایاتی باشد که مستقیماً و بلاواسطه به جنگ بدر و یا اهمیت آن مربوط است.

اما نویسنده، بی‌پرده و بدون هیچ ابایی، شرح می‌دهد که عباس در جنگ بدر، در سپاه مشرکین و در برابر مسلمانان جنگید و توسط آنان به اسارت گرفته شد. بااین‎حال، با توجه و مداقّه بیشتر روی نحوه بیان و نتیجه‌گیری‎های وی، می‌توان به‌جرأت به این حقیقت اعتراف نمود که روایات وی نیز رنگ‎وبوی حمایت از عباس و پشتیبانی از عباسیان را می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.

# مشروعیت و استحقاق عثمان برای امر خلافت: در زمان خلافت عمر، مردم تقریباً قانع شده و انتظار داشتند که خلیفه بعدی، عثمان باشد و پیامبر(ص) نیز گفته بود: در فتنه‌ای که قریب الوقوع است، عثمان و همراهان وی بر طریق هدایت خواهند بود.

# امتناع عثمان از کناره‌گیری از خلافت.