دیوان مهستی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها

محقق دیوان حاضر در مورد جمع‎آوری این دیوان بیان می‌دارد که رباعیات این بانوی دانشمند و فاضله با ذوق، دارای سبک و طعم مخصوصی هستند که با آثار دیگران به‎سهولت مشتبه نمی‌شوند؛ اگرچه رباعیاتی به نام او در کتب تذکره و جنگ‎های کهن، ثبت است، نمی‌توان بی‌تحقیق اغلب آن‌ها را از [[مهستي گنجوي|مهستی]] دانست و به وی منسوب داشت، ولی تا جایی که سبک سخن یکدستی گفتار را مسلم می‌داشت، به جمع‎آوری آثار او کوشیده و آنچه را هم که منافی با اخلاق و عفت بوده از لحاظ تدوین کلیه آثار او بدون هیچ‎گونه تغییری ثبت و آثار وی را تااندازه‌ای که در اصالت آن‌ها اطمینان داشتم انتخاب و گردآوری نمودم<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص‎29-30</ref>.

نکته‌ای که از مطالعه رباعیات مهستی شایان دقت است، رباعیاتی است که در وصف کسبه بازار ساخته و حکایاتی که به‌مناسبت همین رباعیات درباره معاشقه سراینده با اصناف مختلف پرداخته شده، که از آن جمله اشخاص رباعیات او را راجع به پسر قصاب موضوع داستانی قرار داده و حدس زده‌اند که مهستی عاشق قصاب‎پسری بوده، ولی پس از مطالعه باقی رباعیات او که در وصف باقی کسبه بازار ساخته است معلوم می‌شود که این معاشقه شاعرانه منحصر به پسر قصاب نبوده و سایرین نیز از آن نصیبی برده‌اند و این رباعیات را شاعره فقط محظ مناسباتی که میان کلمات کلاه‌دوز و پاره‌دوز و غیره بوده و زمینه تشبیه و ایهام در آن‌ها مهیا بوده است، می‌ساخته و در اغلب آنها با کلمات بازی شده و معانی تاریک دور از ذهنی پرورده شده است که البته عاشق شیفته به این نکات نمی‌پردازد و برای بیان احساسات سرکش این تصنیفات را به‌کار نمی‎برد و مناسبت پیدا کردن با یار را بهتر می‌داند از مناسبت پیدا کردن میان الفاظ و معانی<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص30</ref>.

تدوین و انتشار اشعار [[مهستي گنجوي|مهستی]] برای ادبیات ایران نعمتی است و سبکی را زنده می‌کند که هیچ‎یک از شعرای نامدار قدیم به تقلید آن دست نیافته‌اند و به آن پایه از ملاحت و حلاوت گفتار نتوانسته‌اند برسند. روی این منظور به تهیه این دیوان اقدام شد<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>.

در بین شعرای مغرب‎زمین تنها کسی که توانسته است از عهده تجسم مناظر طبیعت و روحیات جامعه برآید و به قول شما ایرانیان که می‌گویید: «جانا سخن از زبان ما می‌گویی» را به وجه احسن ادا نماید شخص «اندره شنیه» سراینده فرانسوی است، ولی با همه طراوتی که در بیان اوست در مقابل سخنان ازدل‎برخاسته [[مهستي گنجوي|مهستی]] مانند قیاس قطره با دریاست. من وقتی این رباعی مهستی را که می‌گوید: