پرش به محتوا

گلپایگانی، سید محمدرضا: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
==ولادت==
==ولادت==


'''سيد محمدرضا گلپايگانى'''، از مراجع تقلید شیعه، در روز دوشنبه هشتم ماه ذى‌قعده سال 1316ق، در روستاى «گوگد» كه در 6 كيلومترى شهرستان گلپايگان قرار دارد، در خانواده علم و سيادت و تقوا ديده به جهان گشود. پدر ايشان مرحوم سيد محمدباقر گلپايگانى از روحانيون متقى و پارساى محل بشمار مى‌رفت تا آنجا كه به او لقب امام داده بودند.


'''سيد محمدرضا گلپايگانى'''، از مراجع تقلید شیعه، در روز دوشنبه هشتم ماه ذى قعدۀ سال 1316 هجرى قمرى، در روستاى «گوگد» كه در 6 كيلومترى شهرستان گلپايگان قرار دارد، در خانوادۀ علم و سيادت و تقوا ديده به جهان گشود. پدر ايشان مرحوم سيد محمد باقر گلپايگانى از روحانيون متقى و پارساى محل به شمار مى‌رفت تا آنجا كه به او لقب امام داده بودند.
گويا وى تا سن 64 سالگى فرزند ذكورى نداشت و سرانجام بعد از تشرف به آستان قدس رضوى و توسل به عنايات امام هشتم(ع) خداوند به او فرزند ذكورى لطف فرمود كه نام او را محمدرضا نهاد. متأسفانه ديرى نپاييد كه اين كودك خردسال در سه سالگى سايه مادر و در 9 سالگى سايه پدر را از دست داد و غبار يتيمى بر چهره او نشست، ولى سختي‌هاى دوران كودكى او را آبديده ساخت تا بتواند انسان مقاومى باشد و در مقابل حوادث و رويدادها كوه‌آسا بايستد.
 
گويا وى تا سن 64 سالگى فرزند ذكورى نداشت و سرانجام بعد از تشرف به آستان قدس رضوى و توسل به عنايات امام هشتم عليه السّلام خداوند به او فرزند ذكورى لطف فرمود كه نام او را محمد رضا نهاد. متأسفانه ديرى نپاييد كه اين كودك خردسال در سه سالگى سايۀ مادر و در 9 سالگى سايۀ پدر را از دست داد و غبار يتيمى بر چهرۀ او نشست، ولى سختيهاى دوران كودكى او را آبديده ساخت تا بتواند انسان مقاومى باشد و در مقابل حوادث و رويدادها كوه‌آسا بايستد.


==کسب علم و دانش==
==کسب علم و دانش==




حضرت آيت الله گلپايگانى در زادگاه خويش (گلپايگان) پس از خواندن مقدمات به تحصيل علوم دينى پرداخت و در اين ميان از اساتيد خود به ويژه دو استاد بزرگش بهرۀ بيشترى برد:
حضرت آيت‌الله گلپايگانى در زادگاه خويش (گلپايگان) پس از خواندن مقدمات به تحصيل علوم دينى پرداخت و در اين ميان از اساتيد خود به‌ويژه دو استاد بزرگش بهره بيشترى برد:
 
# حاج سيد حسن موسوى برادر بزرگ آيت الله العظمى آقاى خوانسارى.
# حاج شيخ محمد باقر گلپايگانى (دايى بزرگوار آيت الله صافى و شوهر خواهر آيت الله گلپايگانى)


اين شخصيت بزرگ از نظر جامعيت كم نظير بود. رهبر فقيد انقلاب حضرت امام خمينى دربارۀ اين عالم بزرگ فرمود: «سالى مرحوم حاج شيخ محمد باقر گلپايگانى از قم عازم گلپايگان بود و ما براى اينكه از وجود او بهره بگيريم حاضر شديم پياده در كنار ركاب او سفر كنيم و از او علم بياموزيم».
# حاج سيد حسن موسوى، برادر بزرگ آيت‌الله‌العظمى آقاى خوانسارى؛
# حاج شيخ محمدباقر گلپايگانى (دايى بزرگوار آيت‌الله صافى و شوهر خواهر آيت‌الله گلپايگانى).


==هجرت به اراك==
==هجرت به اراك==




شرايط تحصيلى آيت الله گلپايگانى به مرحله‌اى رسيد كه ناگزير گشت از زادگاه خويش به مركز علمى بزرگترى هجرت نمايد و در آنجا تحصيل كند. در آن ايام مرحوم آيت الله العظمى حايرى يزدى حوزه‌اى را در اراك از سال 1332 هجرى قمرى تأسيس كرده و آوازۀ آن در منطقه پيچيده بود. از اين جهت آيت الله گلپايگانى در سال 1336 هجرى قمرى در 20 سالگى وارد حوزۀ اراك گرديد و علاوه بر استفاده از محضر درس مرحوم ملا محمد تقى گوگدى از دروس آيت الله حايرى بهره گرفته و تا سال 1340 هجرى قمرى، در آن شهر اقامت گزيد.
شرايط تحصيلى آيت‌الله گلپايگانى به مرحله‌اى رسيد كه ناگزير گشت از زادگاه خويش به مركز علمى بزرگ‌تری هجرت نمايد و در آنجا تحصيل كند. در آن ايام مرحوم آيت‌الله‌العظمى حايرى يزدى حوزه‌اى را در اراك از سال 1332ق، تأسيس كرده و آوازه آن در منطقه پيچيده بود. از اين جهت آيت‌الله گلپايگانى در سال 1336ق، در 20 سالگى وارد حوزه اراك گرديد و علاوه بر استفاده از محضر درس مرحوم ملا محمدتقى گوگدى از دروس آيت‌الله حايرى بهره گرفته و تا سال 1340ق، در آن شهر اقامت گزيد.


==هجرت به قم==
==هجرت به قم==




در سال 1340 هجرى قمرى، برابر با فروردين ماه 1301 هجرى شمسى، آيت الله حايرى به جهت زيارت آرامگاه دخت گرامى موسى بن جعفر عليه السّلام به قم مشرف شدند. علما و بزرگان قم از ايشان درخواست كردند كه در قم اقامت گزيده و حوزه را به اينجا منتقل سازد. آيت الله حايرى بنا گذاشت كه در اين مورد استخاره‌اى كند. وقتى قرآن را گشود، اين آيه آمد: ''' «و ائتوني بأهلكم أجمعين» ''' (يوسف آيۀ 93)
در سال 1340ق، برابر با فروردين‌ماه 1301ش، آيت‌الله حايرى به جهت زيارت آرامگاه دخت گرامى موسى بن جعفر(ع) به قم مشرف شدند. علما و بزرگان قم از ايشان درخواست كردند كه در قم اقامت گزيده و حوزه را به اينجا منتقل سازد. آيت‌الله حايرى بنا گذاشت كه در اين مورد استخاره‌اى كند. وقتى قرآن را گشود، اين آيه آمد: ''' «و ائتوني بأهلكم أجمعين» ''' (يوسف: 93).


آيۀ مزبور حامل پيام يوسف به پدر و مادر است كه همگى از كنعان به سوى مصر حركت كنيد. مرحوم حايرى با ديدن اين آيه تصميم بر اقامت گرفت و به تدريج فضلا و طلاب از اراك به شهر مقدس قم مهاجرت كردند. آيت الله گلپايگانى نيز پس از چهار ماه بنا به دعوت مؤسّس حوزۀ علميّۀ قم وارد اين شهر شده و تا پايان عمر، يعنى قريب 74 سال در اين شهر مقدس باقى ماند.
آیه مزبور حامل پيام يوسف به پدر و مادر است كه همگى از كنعان به‌سوى مصر حركت كنيد. مرحوم حايرى با ديدن اين آيه تصميم بر اقامت گرفت و به‌تدريج فضلا و طلاب از اراك به شهر مقدس قم مهاجرت كردند. آيت‌الله گلپايگانى نيز پس از چهار ماه بنا به دعوت مؤسس حوزه علمیه قم وارد اين شهر شده و تا پايان عمر، يعنى قريب 74 سال در اين شهر مقدس باقى ماند.


==اساتيد==
==اساتيد==




اندك زمانى از تأسيس حوزه نگذشته بود كه دو مرجع بزرگ، آيت الله نائينى و آيت الله اصفهانى با فشار دولت انگليس از طرف حكومت وقت عراق به ايران تبعيد شدند و از آن جهت كه هيچ جا براى اقامت آنان در ايران مناسب‌تر از حوزۀ علميّۀ قم نبود، در اين شهر رحل اقامت افكنده و به افاده و افاضه در آن پرداختند.
# آيت الله حايرى مؤسّس حوزه؛
 
# آيت الله بروجردى؛
آيت الله حايرى مؤسّس حوزه علاقه‌مند بود كه شاگردان فاضل وى از اين دو مرجع بزرگ بهره بگيرند. از اين جهت مرحوم آيت الله گلپايگانى اين فرصت را مغتنم شمرده و از اين دو استاد عاليقدر استفاده كرد. اما در عين حال، استخوان‌بندى اصلى و شكل‌گيرى عمدۀ تفكر فقهى و اصولى آيت الله گلپايگانى مرهون دو شخصيت بزرگ علمى مقيم قم مى‌باشد كه يكى آيت الله حايرى و ديگرى آيت الله بروجردى است.
# آيت‌الله نائينى؛
 
# آيت‌الله اصفهانى.
مرحوم آيت الله العظمى بروجردى در 9 صفر 1364 هجرى قمرى، وارد حوزۀ علميّۀ قم شد و 17 سال در اين شهر اقامت گزيد و آيت الله گلپايگانى تقريبا 7 سال از محضر علمى اين عالم بزرگ بهره برد.
 
==مرجعيت==
==مرجعيت==


 
در جلسه‌اى كه پس از درگذشت آيت‌الله بروجردى در بيت ايشان تشكيل گرديد، آيت‌الله گلپايگانى نيز شركت داشت و قرار شد زعامت حوزه را با همكارى ساير بزرگان مشتركا برعهده گيرند.
پس از درگذشت آيت الله بروجردى ادارۀ حوزه به عهدۀ شخصيت‌هايى گذارده شد كه ايشان يكى از آنها بود. در جلسه‌اى كه پس از درگذشت آيت الله بروجردى در بيت ايشان تشكيل گرديد آيت الله گلپايگانى نيز شركت داشت و قرار شد زعامت حوزه را با همكارى ساير بزرگان مشتركا بر عهده گيرند.


==آثار و خدمات==
==آثار و خدمات==


حضرت آيت‌الله گلپايگانى در مدت زعامت خود كارهاى ارزشمند فراوانى را انجام داده است. از جمله آثار و خدمات اجتماعى ايشان مى‌توان به اين موارد اشاره كرد:


حضرت آيت الله گلپايگانى در مدت زعامت خود كارهاى ارزشمند فراوانى را انجام داده است. از جمله آثار و خدمات اجتماعى ايشان مى‌توان به اين موارد اشاره كرد:
# تأسيس بيمارستان گلپايگانى؛
 
# تأسيس مدارس علمى تحت برنامه؛
# تأسيس بيمارستان گلپايگانى
# تأسيس دار القرآن؛
# تأسيس مدارس علمى تحت برنامه
# انتشار مجله رسالة القرآن؛
# تأسيس دار القرآن
# برنامه معجم فقهى؛
# انتشار مجلۀ رسالة القرآن
و...
# برنامۀ معجم فقهى و خدمات فراوان ديگر.


==برنامۀ زندگى==
==برنامه زندگى==




از ويژگيهاى آشكار رهبران فكرى جامعۀ بشرى رعايت نظم در برنامۀ زندگى و بهره‌ورى از اوقات است. آيت الله گلپايگانى در زندگى خود بسيار منظم بوده و از تمام لحظات عمر خويش بهره مى‌بردند.
از ويژگی‌هاى آشكار رهبران فكرى جامعه بشرى رعايت نظم در برنامۀ زندگى و بهره‌ورى از اوقات است. آيت الله گلپايگانى در زندگى خود بسيار منظم بوده و از تمام لحظات عمر خويش بهره مى‌بردند.


ايشان همواره قبل از طلوع فجر از خواب بيدار مى‌شدند و نماز شب مى‌خواندند و پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب، آيات مبارك قرآن را تلاوت مى‌نمودند. سپس مقدار كمى استراحت كرده و پس از صرف صبحانه تا نزديك ظهر به تدريس علوم اهل بيت عليهم السلام و پاسخ به استفتائات و ملاقات با مردم مى‌پرداختند.
ايشان همواره قبل از طلوع فجر از خواب بيدار مى‌شدند و نماز شب مى‌خواندند و پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب، آيات مبارك قرآن را تلاوت مى‌نمودند. سپس مقدار كمى استراحت كرده و پس از صرف صبحانه تا نزديك ظهر به تدريس علوم اهل بيت عليهم السلام و پاسخ به استفتائات و ملاقات با مردم مى‌پرداختند.
خط ۱۶۴: خط ۱۵۹:
24 جمادى الثانى 1414 برابر با 18 آذر ماه 1372
24 جمادى الثانى 1414 برابر با 18 آذر ماه 1372


==منابع مقاله==
# «گلشن ابرار»، جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم زیر نظر پژوهشکده باقرالعلوم(ع)وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی ج2 ص945نشر معروفقم 1379.
# «زندگی‌نامه آیت‌الله‌العظمی سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد»  محمدمهدی امامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382.
{{فقیهان شیعه}}
{{فقیهان شیعه}}
== وابسته‌ها ==
== وابسته‌ها ==
۱۱۱

ویرایش