پرش به محتوا

سرزمین ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎گ' به 'ه‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه')
خط ۳۴: خط ۳۴:
}}
}}
   
   
'''سرزمین ایران'''، کتابی است در دو جلد، حاصل مجموعه مقالاتی از اساتید تاریخ دانشگاه کمبریج. این نوشتار در واقع ترجمه بخشی از جلد اول از مجموعه تاریخ کمبریج «The combridg history of iran» به حساب می‎آید که به سرپرستی [[فيشر، ويليام بين|ویلیام بین فیشر]] ویراستاری گردیده و توسط [[ثاقب‌فر، مرتضی|مرتضی ثاقب‎فر]] ترجمه فارسی شده است. محتوای این کتاب در واقع بررسی چکیده اطلاعات جمعیت‎شناختی و جغرافیایی درباره ایران است، که به بررسی وضعیت اقلیمی بسیاری از نقاط ایران از لحاظ آب‎وهوا، کوه‌ها و دره‌ها، زمین‎ها و خاک‎ها، اقسام موجودات زنده و مردم و خصوصیات مرتبط با آن‎ها می‌پردازد.
'''سرزمین ایران'''، کتابی است در دو جلد، حاصل مجموعه مقالاتی از اساتید تاریخ دانشگاه کمبریج. این نوشتار در واقع ترجمه بخشی از جلد اول از مجموعه تاریخ کمبریج «The combridg history of iran» به حساب می‎آید که به سرپرستی [[فيشر، ويليام بين|ویلیام بین فیشر]] ویراستاری گردیده و توسط [[ثاقب‌فر، مرتضی|مرتضی ثاقب‎فر]] ترجمه فارسی شده است. محتوای این کتاب در واقع بررسی چکیده اطلاعات جمعیت‎شناختی و جغرافیایی درباره ایران است، که به بررسی وضعیت اقلیمی بسیاری از نقاط ایران از لحاظ آب‎وهوا، کوه‌ها و دره‌ها، زمین‌ها و خاک‎ها، اقسام موجودات زنده و مردم و خصوصیات مرتبط با آن‌ها می‌پردازد.
   
   
==ساختار==
==ساختار==
خط ۵۰: خط ۵۰:
خوزستان در ضلع جنوب غربی زاگرس مرکزی و در منطقه پست رود کارون واقع شده است. در سال‎های اخیر این منطقه به‎عنوان دروازه اصلی آبی ایران اهمیت بیشتری کسب کرده است.
خوزستان در ضلع جنوب غربی زاگرس مرکزی و در منطقه پست رود کارون واقع شده است. در سال‎های اخیر این منطقه به‎عنوان دروازه اصلی آبی ایران اهمیت بیشتری کسب کرده است.


از جمله شهرهای مهم ایران که در این فصل به تعریف و بررسی ویژگی‎های آن پرداخته شده است، شهرهایی است از قبیل خراسان، مشهد، بیرجند، سیستان و بلوچستان، کرمان و اصفهان، که نگارنده به‎ترتیب به طرح و تفصیل هریک از آن‎ها پرداخته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص19-130</ref>.
از جمله شهرهای مهم ایران که در این فصل به تعریف و بررسی ویژگی‎های آن پرداخته شده است، شهرهایی است از قبیل خراسان، مشهد، بیرجند، سیستان و بلوچستان، کرمان و اصفهان، که نگارنده به‎ترتیب به طرح و تفصیل هریک از آن‌ها پرداخته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص19-130</ref>.


فصل دوم کتاب، نوشته ج.و. هریسون استاد دانشگاه آکسفورد، در مورد زمین‎شناسی ایران است. در این فصل ابتدا به گونه‎شناسی سنگ‎های متعدد ایران مانند سیلوری، دوونی، آهکین، ائوسن و... و ذکر خصوصیات و ویژگی‎های آن‎ها پرداخته شده، سپس در مورد ساختارهای اصلی سخن به میان آمده است؛ از جمله آن‎ها سیستم البرز، عمق جلویی البرز، کمربند آتشفشانی و... اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص132-220</ref>.
فصل دوم کتاب، نوشته ج.و. هریسون استاد دانشگاه آکسفورد، در مورد زمین‎شناسی ایران است. در این فصل ابتدا به گونه‎شناسی سنگ‎های متعدد ایران مانند سیلوری، دوونی، آهکین، ائوسن و... و ذکر خصوصیات و ویژگی‎های آن‌ها پرداخته شده، سپس در مورد ساختارهای اصلی سخن به میان آمده است؛ از جمله آن‌ها سیستم البرز، عمق جلویی البرز، کمربند آتشفشانی و... اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص132-220</ref>.
   
   
زمین‎ریخت‎شناسی، موضوع فصل سوم کتاب، نوشته ک. اسکارلو است که به‌اختصار به تنوع و ماهیت اشکال زمین‎ریخت‎شناختی در توده مرتفعی که ایران را تشکیل می‌دهد، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص247-255</ref>.
زمین‎ریخت‎شناسی، موضوع فصل سوم کتاب، نوشته ک. اسکارلو است که به‌اختصار به تنوع و ماهیت اشکال زمین‎ریخت‎شناختی در توده مرتفعی که ایران را تشکیل می‌دهد، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص247-255</ref>.
خط ۶۰: خط ۶۰:
شرایط و وضعیت اقلیمی ایران، موضوع فصل پنجم کتاب، نوشته م.ه. گنجی، مدیر کل اداره هواشناسی ایران و استاد دانشگاه تهران است. در این فصل نگارنده به میزان فشارها و بادهای فصل زمستان پرداخته که: در طول ماه‌های سرد سال، یک کمربند پرفشار در سراسر داخل آسیا گسترش می‎یابد...
شرایط و وضعیت اقلیمی ایران، موضوع فصل پنجم کتاب، نوشته م.ه. گنجی، مدیر کل اداره هواشناسی ایران و استاد دانشگاه تهران است. در این فصل نگارنده به میزان فشارها و بادهای فصل زمستان پرداخته که: در طول ماه‌های سرد سال، یک کمربند پرفشار در سراسر داخل آسیا گسترش می‎یابد...


و سپس شرایط فشار گرمای تابستانی ایران را مورد بررسی قرار ‎داده و اقسام بادهای محلی و مسیر ورود و خروج آن‎ها، شرایط دمایی ماه‌های مختلف سال در نقاط مختلف ایران، حداقل و حداکثر دماها و میانگین دمای سالیانه، همچنین میزان نزولات آسمانی و متوسط ریزش سالانه و شرایط جریان و انواع بارندگی در فصول مختلف سال را تحلیل کرده است<ref>ر.ک: همان، ص256-305</ref>.
و سپس شرایط فشار گرمای تابستانی ایران را مورد بررسی قرار ‎داده و اقسام بادهای محلی و مسیر ورود و خروج آن‌ها، شرایط دمایی ماه‌های مختلف سال در نقاط مختلف ایران، حداقل و حداکثر دماها و میانگین دمای سالیانه، همچنین میزان نزولات آسمانی و متوسط ریزش سالانه و شرایط جریان و انواع بارندگی در فصول مختلف سال را تحلیل کرده است<ref>ر.ک: همان، ص256-305</ref>.


فصل ششم (نوشته م.ل. دوان و رم. وج. فموری)، درباره خاک و فصل هفتم (نوشته ت.م. اوبرلندر) در مورد آب‎نگاری ایران است.
فصل ششم (نوشته م.ل. دوان و رم. وج. فموری)، درباره خاک و فصل هفتم (نوشته ت.م. اوبرلندر) در مورد آب‎نگاری ایران است.
در بحث خاک‎شناسی ایران، مناطق مختلف ایران به واحدهای مختلف زمین‎شناسی تقسیم شده، از جمله: ایوان عربستان، ناحیه چین‎خورده، ایرانیدها، جلگه مرکزی، ساحل خزر و...
در بحث خاک‎شناسی ایران، مناطق مختلف ایران به واحدهای مختلف زمین‎شناسی تقسیم شده، از جمله: ایوان عربستان، ناحیه چین‎خورده، ایرانیدها، جلگه مرکزی، ساحل خزر و...


در بحث آب‎نگاری به انواع رودخانه‌های ایران و ویژگی‎های آن‎ها و وضعیت بازرگانی ایران نسبت به رودهای آن، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص307-340</ref>.
در بحث آب‎نگاری به انواع رودخانه‌های ایران و ویژگی‎های آن‌ها و وضعیت بازرگانی ایران نسبت به رودهای آن، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص307-340</ref>.


در فصل هشتم و نهم کتاب نوشته (ه. بوبک و ایکس دومیزون) در مورد گیاه‎شناسی و پستانداران مناطق مختلف ایران بحث به میان آمده است. فلات ایران یک واحد کاملا معین گیتاشناختی و زمین‎شناختی را تشکیل می‌دهد؛ بااین‎حال از دیدگاه جغرافیایی زیستی و بوم‎شناختی، این فلات از تنوع فراوانی برخوردار است و این نکته به‎خوبی از تغییرات منطقه‌ای در توزیع و خصلت‎های پوشش گیاهی طبیعی آن پیداست و از نظر زیستگاه پستانداران، کشور ایران به علت مساحت پهناور و واقع شدن در میان نواحی وسیع متفاوت اساسا محل تلاقی نفوذهای خارجی است که البته خصوصیات اصیل خود کشور بر آن‎ها چیره است. تمام عوامل مستلزم وجود جانداران فراوانی است که از نظر منحصربه‎فرد بودن و تنوع خود بسیار شایان توجه است<ref>ر.ک: همان، ص341-370</ref>.
در فصل هشتم و نهم کتاب نوشته (ه. بوبک و ایکس دومیزون) در مورد گیاه‎شناسی و پستانداران مناطق مختلف ایران بحث به میان آمده است. فلات ایران یک واحد کاملا معین گیتاشناختی و زمین‎شناختی را تشکیل می‌دهد؛ بااین‎حال از دیدگاه جغرافیایی زیستی و بوم‎شناختی، این فلات از تنوع فراوانی برخوردار است و این نکته به‎خوبی از تغییرات منطقه‌ای در توزیع و خصلت‎های پوشش گیاهی طبیعی آن پیداست و از نظر زیستگاه پستانداران، کشور ایران به علت مساحت پهناور و واقع شدن در میان نواحی وسیع متفاوت اساسا محل تلاقی نفوذهای خارجی است که البته خصوصیات اصیل خود کشور بر آن‌ها چیره است. تمام عوامل مستلزم وجود جانداران فراوانی است که از نظر منحصربه‎فرد بودن و تنوع خود بسیار شایان توجه است<ref>ر.ک: همان، ص341-370</ref>.
   
   
فصل دهم کتاب، نوشته س.ک. آندرسون، در باب تحلیل جغرافیای جانوری مارمولک‎های ایران است، که نگارنده به ملاحظات مفصل و جزیی درباره جغرافیای مارمولک‎های ایران و به نحوه توزیع گونه‌های مختلف در مناطق ایران می‌پردازد.
فصل دهم کتاب، نوشته س.ک. آندرسون، در باب تحلیل جغرافیای جانوری مارمولک‎های ایران است، که نگارنده به ملاحظات مفصل و جزیی درباره جغرافیای مارمولک‎های ایران و به نحوه توزیع گونه‌های مختلف در مناطق ایران می‌پردازد.
خط ۷۳: خط ۷۳:
آخرین فصل از جلد اول کتاب، نوشته جرویس رید، درباره شناسایی و تحلیل انواع پرندگان در مناطق مختلف ایران است که به‌اختصار به گونه‌های مهم آنها و زیستگاه‌هایشان اشاره می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص371-471</ref>.
آخرین فصل از جلد اول کتاب، نوشته جرویس رید، درباره شناسایی و تحلیل انواع پرندگان در مناطق مختلف ایران است که به‌اختصار به گونه‌های مهم آنها و زیستگاه‌هایشان اشاره می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص371-471</ref>.


جلد دوم کتاب در مورد مردم‎شناسی ایران است. فصل اول این جلد که در ادامه فصل‎های جلد اول است و فصل دوازدهم محسوب می‌شود، درباره انسان‎های نخستین است، که نگارنده با اشاره به یافته‌هایی از اسکلت‎ها و سنگواره‌هایی در برخی نقاط از کشورهای آسیایی، به بررسی قدمت تاریخی حیات انسان و پیشرفت‎های زندگی انسان‎های اولیه اشاره می‌کند<ref>ر.ک: همان، ج2، ص479-494</ref>.
جلد دوم کتاب در مورد مردم‎شناسی ایران است. فصل اول این جلد که در ادامه فصل‎های جلد اول است و فصل دوازدهم محسوب می‌شود، درباره انسان‌های نخستین است، که نگارنده با اشاره به یافته‌هایی از اسکلت‎ها و سنگواره‌هایی در برخی نقاط از کشورهای آسیایی، به بررسی قدمت تاریخی حیات انسان و پیشرفت‎های زندگی انسان‌های اولیه اشاره می‌کند<ref>ر.ک: همان، ج2، ص479-494</ref>.


فصل سیزدهم در باب جغرافیای اسقرار مردم ایران است؛ که نگارنده با تقسیم زیستگاه‌ها به سه بخش زیستگاه‌های باستانی ایرانیان و انواع زیستگاه‌های روستایی و زیستگاه‌های شهری، یک‎به‎یک به کیفیت و وضعیت ساختار زندگی مردم و سیر تحولات مختلف در هر دوره می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص495-561</ref>.
فصل سیزدهم در باب جغرافیای اسقرار مردم ایران است؛ که نگارنده با تقسیم زیستگاه‌ها به سه بخش زیستگاه‌های باستانی ایرانیان و انواع زیستگاه‌های روستایی و زیستگاه‌های شهری، یک‎به‎یک به کیفیت و وضعیت ساختار زندگی مردم و سیر تحولات مختلف در هر دوره می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص495-561</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش