پرش به محتوا

دیوان ناصری کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎گ' به 'ه‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه')
خط ۴۴: خط ۴۴:
برخی از ویژگی‎های قصاید او را چنین می‌توان برشمرد:
برخی از ویژگی‎های قصاید او را چنین می‌توان برشمرد:
# تسلط بر واژه‌ها: «به‎کارگیری و استخدام کلمات مهجور و غریبی مانند «چالیش» به معنی ناز و خرام و جنگ و جدال، «بیغاره‎زن»، یعنی طعنه‎زن و ملامتگر، «غیث»، به معنی باران، ابری که از آن باران ببارد، «اعتق»، یعنی عاتق‎تر و «عاتق»، به معنی رها، آزاد، «آقچه»، یعنی سکه زر یا سیم، «آخشیجان»، به معنی عنصر هریک از عناصر چهارگانه، «کسمه»، یعنی مویی چند که زنان از سر زلف خود پیچ و خم داده و بر رخسار گذارند، «مخیم»، خیمه‌گاه، اردوگاه، معسکر و امثال آن و نیز استفاده از قوافی بسیار مشکل در قصاید مطول نشانگر تسلط او بر ادبیات کهن و شعر کلاسیک است»<ref>همان</ref>.
# تسلط بر واژه‌ها: «به‎کارگیری و استخدام کلمات مهجور و غریبی مانند «چالیش» به معنی ناز و خرام و جنگ و جدال، «بیغاره‎زن»، یعنی طعنه‎زن و ملامتگر، «غیث»، به معنی باران، ابری که از آن باران ببارد، «اعتق»، یعنی عاتق‎تر و «عاتق»، به معنی رها، آزاد، «آقچه»، یعنی سکه زر یا سیم، «آخشیجان»، به معنی عنصر هریک از عناصر چهارگانه، «کسمه»، یعنی مویی چند که زنان از سر زلف خود پیچ و خم داده و بر رخسار گذارند، «مخیم»، خیمه‌گاه، اردوگاه، معسکر و امثال آن و نیز استفاده از قوافی بسیار مشکل در قصاید مطول نشانگر تسلط او بر ادبیات کهن و شعر کلاسیک است»<ref>همان</ref>.
# احاطه بی‎بدیل وی بر داستان‎های شاهنامه: تلمیحات فراوان او در قصایدش بر اشعار و افسانه‌های فردوسی دلیل بر این مدعاست.<ref>ر.ک: همان، صفحه ده و یازده</ref>.
# احاطه بی‎بدیل وی بر داستان‌های شاهنامه: تلمیحات فراوان او در قصایدش بر اشعار و افسانه‌های فردوسی دلیل بر این مدعاست.<ref>ر.ک: همان، صفحه ده و یازده</ref>.
# اطلاع دقیق از علوم موسیقی، هیئت و نجوم.
# اطلاع دقیق از علوم موسیقی، هیئت و نجوم.
# صنایع لفظی و معنوی در اشعار وی: استفاده و به‎کارگیری انواع آرایه‌ها و صنایع لفظی و معنوی در سروده‌های ناصری، بیانگر تسلط کامل او بر صناعات ادبی، به‎خصوص تشبیه، استعاره و تلمیح است:
# صنایع لفظی و معنوی در اشعار وی: استفاده و به‎کارگیری انواع آرایه‌ها و صنایع لفظی و معنوی در سروده‌های ناصری، بیانگر تسلط کامل او بر صناعات ادبی، به‎خصوص تشبیه، استعاره و تلمیح است:
خط ۶۴: خط ۶۴:
# آشنایی وی به زبان عربی و قرآن بسیار افزون و در حد محققان علوم دینی و مذهبی بوده است
# آشنایی وی به زبان عربی و قرآن بسیار افزون و در حد محققان علوم دینی و مذهبی بوده است
# در آیینه‎زاران مذاهب و ادیان الهی، به‎ویژه آئین اسلام و کیش زردشت و کتاب اوستا و گاته‌های آن تفحصی بسزا داشته و جبلّت را با فروغ شریعت نورانی ساخته است.
# در آیینه‎زاران مذاهب و ادیان الهی، به‎ویژه آئین اسلام و کیش زردشت و کتاب اوستا و گاته‌های آن تفحصی بسزا داشته و جبلّت را با فروغ شریعت نورانی ساخته است.
# ناصری علاوه بر قصیده‎سرایی در سرودن مسمطات، آن‎هم در مدح و منقبت ائمه هدی و معصومین خاندان ولا، استادی مسلم و سخن‎پردازی مفخّم است. وی در سرودن مسمطات بر آن بوده تا از قوافی سخت و بسیار دشوار بهره گیرد. اگرچه استفاده از قوافی و واژه‌های مهجور در این روزگار شاعران را به‎راستی کاری ناصواب است، اما به‌هرحال این غنای طبع، معیاری بر تبحر و ذوق زخار ناصری در آفرینش مسمطات است؛ به‎طوری‎که سروده‌های او مسمطات منوچهری را به ذهن متبادر می‌کند؛ برای مثال بشنوید:
# ناصری علاوه بر قصیده‎سرایی در سرودن مسمطات، آن‌هم در مدح و منقبت ائمه هدی و معصومین خاندان ولا، استادی مسلم و سخن‎پردازی مفخّم است. وی در سرودن مسمطات بر آن بوده تا از قوافی سخت و بسیار دشوار بهره گیرد. اگرچه استفاده از قوافی و واژه‌های مهجور در این روزگار شاعران را به‎راستی کاری ناصواب است، اما به‌هرحال این غنای طبع، معیاری بر تبحر و ذوق زخار ناصری در آفرینش مسمطات است؛ به‎طوری‎که سروده‌های او مسمطات منوچهری را به ذهن متبادر می‌کند؛ برای مثال بشنوید:
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|''صبح چو از باختر، چهره نمود آفتاب''|2=''ریخت به هر روزنی، آقچه و زر ناب''}}
{{ب|''صبح چو از باختر، چهره نمود آفتاب''|2=''ریخت به هر روزنی، آقچه و زر ناب''}}
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش