۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تطور اجتهاد در حوزه استنباط: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ط' به 'ه‌ط'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌گ' به 'ه‌گ') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ط' به 'ه‌ط') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
مؤلف می‌گوید: اگر مجتهدی کاملاً شرایط اجتهاد را دارا باشد و از مبانی آن و شرایط زمان و مکان، عرف، احوال انسانها و نیاز جامعه آگاهی کامل داشته باشد، توانایی میباید تا بهوسیله اجتهاد، قواعد فقهی را با مسائل جدید و مظاهر نوین زندگی همساز و هماهنگ کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19591/1/47 ر.ک: همان، ص47]</ref>. | مؤلف می‌گوید: اگر مجتهدی کاملاً شرایط اجتهاد را دارا باشد و از مبانی آن و شرایط زمان و مکان، عرف، احوال انسانها و نیاز جامعه آگاهی کامل داشته باشد، توانایی میباید تا بهوسیله اجتهاد، قواعد فقهی را با مسائل جدید و مظاهر نوین زندگی همساز و هماهنگ کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19591/1/47 ر.ک: همان، ص47]</ref>. | ||
نگارنده با اذعان به اینکه راه اجتهاد و استنباط در طول تاریخ، | نگارنده با اذعان به اینکه راه اجتهاد و استنباط در طول تاریخ، به‌طور یکسان و به‌گونه مطلوب پیموده نشده است، به ویژگیهای نوین اجتهادی می‌پردازد و بازنگری و بازبینی مبانی استنباط را امری ضروری می‌پندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19591/1/48 ر.ک: همان، ص48]</ref>. | ||
وی در مقدمه در ضمن 22 شماره معنای لغوی و اصطلاحی اجتهاد، منابع اجتهاد، نقش اجتهاد در فقه و مباحث دیگری را مطرح کرده است. نویسنده معتقد است مجتهد بهوسیله اجتهاد، احکام شرعی مسائل مستحدثه و فروع جدیدی را که دارای نص خاص در عناصر استنباطی نیست، با تکیه بر منابع معتبر شرعی استنباط و استخراج می‌کند. ازاینرو می‌توان گفت که اجتهاد نقش یک انقلاب تکاملبخش و پویش دائمی در ابعاد گوناگون اسلامی دارد تا پاسخگوی رویدادهای نوین جهان و نیازهای متغیر زمان و مظاهر زندگی باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19591/1/94 ر.ک: مقدمه، ص94]</ref>. | وی در مقدمه در ضمن 22 شماره معنای لغوی و اصطلاحی اجتهاد، منابع اجتهاد، نقش اجتهاد در فقه و مباحث دیگری را مطرح کرده است. نویسنده معتقد است مجتهد بهوسیله اجتهاد، احکام شرعی مسائل مستحدثه و فروع جدیدی را که دارای نص خاص در عناصر استنباطی نیست، با تکیه بر منابع معتبر شرعی استنباط و استخراج می‌کند. ازاینرو می‌توان گفت که اجتهاد نقش یک انقلاب تکاملبخش و پویش دائمی در ابعاد گوناگون اسلامی دارد تا پاسخگوی رویدادهای نوین جهان و نیازهای متغیر زمان و مظاهر زندگی باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19591/1/94 ر.ک: مقدمه، ص94]</ref>. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
فرق نظریه تحول اجتهاد با نظریه تحول شریعت در بخش پنجم کتاب مطرح شده و در ذیل آن این عناوین مورد بحث قرار گرفته‌اند: تفاوت تحول اجتهاد با تحول شریعت؛ پذیرش تحول اجتهاد و نه تحول شریعت با تحول زمان؛ راه هماهنگ شدن شریعت ثابت با رویدادهای متحول زمان؛ طرح نظریه تحول اجتهاد در بیرمنگام انگلیس. <ref>ر.ک: علیجانزاده، آمنه، ص49</ref>. | فرق نظریه تحول اجتهاد با نظریه تحول شریعت در بخش پنجم کتاب مطرح شده و در ذیل آن این عناوین مورد بحث قرار گرفته‌اند: تفاوت تحول اجتهاد با تحول شریعت؛ پذیرش تحول اجتهاد و نه تحول شریعت با تحول زمان؛ راه هماهنگ شدن شریعت ثابت با رویدادهای متحول زمان؛ طرح نظریه تحول اجتهاد در بیرمنگام انگلیس. <ref>ر.ک: علیجانزاده، آمنه، ص49</ref>. | ||
انواع اجتهاد از نگاه فقهای مذاهب اسلامی از دیگر مباحث کتاب است. انواع اجتهاد از نگاه اهل سنت عبارتند از: اجتهاد بر اساس ادله معتبر شرعی، اجتهاد بر اساس رأی و تفکر شخصی، اجتهاد بر اساس قیاس استحسان، اجتهاد بر اساس مصلحتاندیشی. برای هر یک از اینها زمان پیدایش، مکان پیدایش، عوامل پیدایش و مؤسسات و اختلاف در اعتبار بعضی از آنها در بین فقهای اسلامی مطرح است که در کتاب‌های منابع اجتهاد از منظر فقهای اسلامی و منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی | انواع اجتهاد از نگاه فقهای مذاهب اسلامی از دیگر مباحث کتاب است. انواع اجتهاد از نگاه اهل سنت عبارتند از: اجتهاد بر اساس ادله معتبر شرعی، اجتهاد بر اساس رأی و تفکر شخصی، اجتهاد بر اساس قیاس استحسان، اجتهاد بر اساس مصلحتاندیشی. برای هر یک از اینها زمان پیدایش، مکان پیدایش، عوامل پیدایش و مؤسسات و اختلاف در اعتبار بعضی از آنها در بین فقهای اسلامی مطرح است که در کتاب‌های منابع اجتهاد از منظر فقهای اسلامی و منابع اجتهاد از دیدگاه مذاهب اسلامی به‌طور مفصل بیان شده است. اجتهاد از دیدگاه امامیه نیز دارای پنج نوع است: اجتهاد نظری، اجتهاد عملی، اجتهاد اصولی، اجتهاد فقهی و اجتهاد تفریعی و تطبیقی<ref>ر.ک: همان، ص50-49</ref>. | ||
نویسنده در یکی دیگر از بخشهای کتاب به شرایطی که مجتهد باید در حوزه استنباطی دارا باشد، می‌پردازد. شرایط اجتهاد بر دو نوع است: نخست، شرایطی که در تحقق اصل اجتهاد دخالت دارد و دوم شرایطی که در مطلوبیت اجتهاد بهخصوص در حکومت اسلامی دخالت دارد. لازم به ذکر است که نباید بین این دو خلط شود، بلکه باید حد و مرز هر کدام مشخص گردد؛ زیرا خلط کردن بین آنها و یا به حساب آوردن شرایط نوع اول را بهعنوان شرایط نوع دوم نمایانگر فهمیده نشدن مطلب است<ref>ر.ک: همان، ص50؛ متن کتاب، جلد2، ص205</ref>. | نویسنده در یکی دیگر از بخشهای کتاب به شرایطی که مجتهد باید در حوزه استنباطی دارا باشد، می‌پردازد. شرایط اجتهاد بر دو نوع است: نخست، شرایطی که در تحقق اصل اجتهاد دخالت دارد و دوم شرایطی که در مطلوبیت اجتهاد بهخصوص در حکومت اسلامی دخالت دارد. لازم به ذکر است که نباید بین این دو خلط شود، بلکه باید حد و مرز هر کدام مشخص گردد؛ زیرا خلط کردن بین آنها و یا به حساب آوردن شرایط نوع اول را بهعنوان شرایط نوع دوم نمایانگر فهمیده نشدن مطلب است<ref>ر.ک: همان، ص50؛ متن کتاب، جلد2، ص205</ref>. | ||