پرش به محتوا

الأغراض الطبية و المباحث العلائية (جرجاني): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۶ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ش' به 'ه‌ش')
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۹: خط ۴۹:
# بررسی و روش درمان بیماری‎های مغز و اعصاب و روان، مانند سردردها، آماس پرده مغز، مالیخولیا و...
# بررسی و روش درمان بیماری‎های مغز و اعصاب و روان، مانند سردردها، آماس پرده مغز، مالیخولیا و...
# بیماری‎های مختلف چشم، گوش، بینی و حس بویایی، لب و زبان.
# بیماری‎های مختلف چشم، گوش، بینی و حس بویایی، لب و زبان.
# بیمار‎ی‎های دهان و دندان، مانند بوی بد دهان، لق شدن و تغییر رنگ دندان‎ها، دندان درد.
# بیمار‎ی‎های دهان و دندان، مانند بوی بد دهان، لق شدن و تغییر رنگ دندان‌ها، دندان درد.
# بیماری‎های حنجره، حلق، دستگاه تنفس، مانند: خناق، تنگی نفس، ذات الریه.
# بیماری‎های حنجره، حلق، دستگاه تنفس، مانند: خناق، تنگی نفس، ذات الریه.


کتاب چهارم و پنجم به انواع داروها و طرز تهیه آن‎ها اختصاص دارد. در کتاب چهارم، داروهای ساده (مفرده) در سه جزء: داروهای غذایی، حیوانی و مطلق نباتی و معدنی بررسی شده‌اند.  
کتاب چهارم و پنجم به انواع داروها و طرز تهیه آن‌ها اختصاص دارد. در کتاب چهارم، داروهای ساده (مفرده) در سه جزء: داروهای غذایی، حیوانی و مطلق نباتی و معدنی بررسی شده‌اند.  


در کتاب پنجم، طرز ساخت داروهای ترکیبی یا مرکب (قرابادین)، از جمله سکنگبین‎ها، شراب (عصاره) میوه‌ها، داروهای لیسیدنی (لعوق)، قرص‎ها، پودرهای دارویی (سفوف)، داروهای برطرف‎کننده مشکلات گوارشی، معجون‎ها، ملین‎ها (ایارجات) و... مطرح شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/11 ر.ک: شهرامی، افشین، ص12-11]</ref>.  
در کتاب پنجم، طرز ساخت داروهای ترکیبی یا مرکب (قرابادین)، از جمله سکنگبین‌ها، شراب (عصاره) میوه‌ها، داروهای لیسیدنی (لعوق)، قرص‎ها، پودرهای دارویی (سفوف)، داروهای برطرف‎کننده مشکلات گوارشی، معجون‌ها، ملین‌ها (ایارجات) و... مطرح شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/11 ر.ک: شهرامی، افشین، ص12-11]</ref>.  


بدین‎ترتیب [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] تقریباً به تمام موضوعات پزشکی زمان خود اشاره کرده است و ضمن تعریف هریک، ویژگی‎های اندام‎ها، نشانه‌های مختلف بیماری، روش تشخیص، درمان و در مواردی پیشگیری و نیز طرز تهیه و مصرف دارو برای هر بیماری را توضیح داده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/12 ر.ک: همان، ص13-12]</ref>.
بدین‎ترتیب [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] تقریباً به تمام موضوعات پزشکی زمان خود اشاره کرده است و ضمن تعریف هریک، ویژگی‎های اندام‎ها، نشانه‌های مختلف بیماری، روش تشخیص، درمان و در مواردی پیشگیری و نیز طرز تهیه و مصرف دارو برای هر بیماری را توضیح داده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/12 ر.ک: همان، ص13-12]</ref>.


ایـن‎ کـتاب کـه مؤلف بزرگوار، آن را‎ درواپسین‎ سال‎های‎ زندگی‎ به‎عنوان چکیده و ملخصی‎ کامل‎ از ذخیره استخراج کرده، کـتابی نـوین است. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] برخی از باب‌ها و مطلب‌ها را از نو در هم‎ آمیخته‎ و آن‎ را خلاصه و تکمیل کرده؛ گـاهی سـخن‎هایی دیـگر آورده‎ و برخی‎ از‎ مشکلات‎ آن‎ را‎ حل کرده؛ یعنی طرحی نو درانداخته است. همو در مقدمه «الأغراض»، به خـود بـالیده که آنچه بیان کرده، در هیچ کتاب هم‎حجم دیگری به این شیوه و شیوایی مـوجود نـیست‎: «بـه حجم کوچک است و به معنی بزرگ و به صورت مختصر است و به کثرت فواید و شرح مشکلات مـبسوط. هـیچ نـکته و فایده علمی از این کتاب بیرون نیست و هیچ فروگذاشته نیست، بلکه اندر مـضایق‎ و مـواضع‎ بحث، تصرف‎ها کرده آمده است و به تحقیق رسانیده و کشف تمام کرده و دعوی خادم آن است که امروز در علم طـب، مـختصری بدین کمال موجود نیست و درستی این دعوی به مطالعه معلوم گردد‎ و بـه مقایسه‎ ظـاهر شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/46396/66 ر.ک: تاج‎بخش، حسن، ص‎67-66]</ref>.
ایـن‎ کـتاب کـه مؤلف بزرگوار، آن را‎ درواپسین‎ سال‎های‎ زندگی‎ به‎عنوان چکیده و ملخصی‎ کامل‎ از ذخیره استخراج کرده، کـتابی نـوین است. [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] برخی از باب‌ها و مطلب‌ها را از نو در هم‎ آمیخته‎ و آن‎ را خلاصه و تکمیل کرده؛ گـاهی سـخن‌هایی دیـگر آورده‎ و برخی‎ از‎ مشکلات‎ آن‎ را‎ حل کرده؛ یعنی طرحی نو درانداخته است. همو در مقدمه «الأغراض»، به خـود بـالیده که آنچه بیان کرده، در هیچ کتاب هم‎حجم دیگری به این شیوه و شیوایی مـوجود نـیست‎: «بـه حجم کوچک است و به معنی بزرگ و به صورت مختصر است و به کثرت فواید و شرح مشکلات مـبسوط. هـیچ نـکته و فایده علمی از این کتاب بیرون نیست و هیچ فروگذاشته نیست، بلکه اندر مـضایق‎ و مـواضع‎ بحث، تصرف‎ها کرده آمده است و به تحقیق رسانیده و کشف تمام کرده و دعوی خادم آن است که امروز در علم طـب، مـختصری بدین کمال موجود نیست و درستی این دعوی به مطالعه معلوم گردد‎ و بـه مقایسه‎ ظـاهر شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/46396/66 ر.ک: تاج‎بخش، حسن، ص‎67-66]</ref>.


ویژگی‌ای که به اهمیت و اعتبار این اثر و آثار دیگر [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] می‌افزاید، استفاده او از آثار دانشمندان پیش از خود است. او بارها از دانشمندان و پزشکان یونانی، رومی، ایرانی و عرب در کتاب‌هایش نام برده و به سبب ذکر مراجع فراوان، آثار پزشکی او جزو نوشته‌های معتبر و مستدل در جهان است. او به نظریات، شیوه‌های درمان یا داروهای پیشنهادی دانشمندانی، مانند: بقراط، ارسطو، جالینوس، محمد بن زکریای رازی، علی بن عیسی کحال و ابوعلی سینا در مباحث مختلف اشاره کرده و همواره از استادانش به بزرگی و احترام یاد کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/13 ر.ک: شهرامی، افشین، ص14-13]</ref>.  
ویژگی‌ای که به اهمیت و اعتبار این اثر و آثار دیگر [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|جرجانی]] می‌افزاید، استفاده او از آثار دانشمندان پیش از خود است. او بارها از دانشمندان و پزشکان یونانی، رومی، ایرانی و عرب در کتاب‌هایش نام برده و به سبب ذکر مراجع فراوان، آثار پزشکی او جزو نوشته‌های معتبر و مستدل در جهان است. او به نظریات، شیوه‌های درمان یا داروهای پیشنهادی دانشمندانی، مانند: بقراط، ارسطو، جالینوس، محمد بن زکریای رازی، علی بن عیسی کحال و ابوعلی سینا در مباحث مختلف اشاره کرده و همواره از استادانش به بزرگی و احترام یاد کرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/39610/13 ر.ک: شهرامی، افشین، ص14-13]</ref>.  
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش