۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بلدان الخلافة الشرقية (تعريب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'آوري' به 'آوری'
جز (جایگزینی متن - 'موسس' به 'مؤسس') |
جز (جایگزینی متن - 'آوري' به 'آوری') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
جغرافيای تاریخی عراق، جزيره، فرات عليا، روم يا آسيای صغير، آذربايجان، گيلان و ايالت شمال باختري، ايالت جبال، خوزستان، فارس، کرمان، كوير لوت و مكران، سيستان، قهستان، قومس و طبرستان و گرگان، خراسان، ماوراءالنهر، رود جيحون، خوارزم، سغد، ايالت رود سيحون. | جغرافيای تاریخی عراق، جزيره، فرات عليا، روم يا آسيای صغير، آذربايجان، گيلان و ايالت شمال باختري، ايالت جبال، خوزستان، فارس، کرمان، كوير لوت و مكران، سيستان، قهستان، قومس و طبرستان و گرگان، خراسان، ماوراءالنهر، رود جيحون، خوارزم، سغد، ايالت رود سيحون. | ||
در سراسر كتاب ده نقشه به چشم میخورد كه برای روشن شدن نقاط جغرافیایی قديم رسم شده است. در آخر كتاب ابياتي از شاهنامه فردوسي كه در آنها بعضي از اعلام جغرافیایی مذكور در اين كتاب است، | در سراسر كتاب ده نقشه به چشم میخورد كه برای روشن شدن نقاط جغرافیایی قديم رسم شده است. در آخر كتاب ابياتي از شاهنامه فردوسي كه در آنها بعضي از اعلام جغرافیایی مذكور در اين كتاب است، گردآوری شده و از كتاب مجهول المصنف حدود العالم نيز مواردي را كه مربوط به اعلام جغرافیایی متن اين كتاب بوده است، به ترتيب حروف الفبا آورده شده است. اين دو قسمت به نام "ضمائم" خوانده شده است و هر دوي آنها به حال مطالعه كنندگان مفيد است. قسمت سوم به نام "تعليقات" خوانده شده است و بالای اين بحث نوشته‌اند: «زيرا اين عنوان به توضيح چند مورد و ثبت چندين فقره از حواشي متن كتاب كه متأسفانه در ترجمه از قلم افتاده است، اقدام می‌شود». چهار فهرست مختلف؛ يعني فهرست اعلام جغرافیایی و فهرست نام‌های اشخاص، اقوام و فهرست موضوعي مواد كتاب و فهرست كتب هم در آخر صفحات كتاب چاپ شده است كه تمام آنها راهنمای بسيار سودمندي برای مراجعه كننده می‌باشد. | ||
لسترنج در تنظيم اين كتاب زحمت بسيار كشيده است. اين كتاب ابتدا در سال 1905م به زبان انگلیسی به دست مرحوم كسروي افتاد و در سال 1305ش مقاله‌ای درباره فصل شانزدهم اين كتاب كه درباره خوزستان است، تحت عنوان "خرده گيري و موشكافي" نوشت و نكته‌هایی بر آن افزود و خرده گيرى‌های چند بر آن وارد دانست. | لسترنج در تنظيم اين كتاب زحمت بسيار كشيده است. اين كتاب ابتدا در سال 1905م به زبان انگلیسی به دست مرحوم كسروي افتاد و در سال 1305ش مقاله‌ای درباره فصل شانزدهم اين كتاب كه درباره خوزستان است، تحت عنوان "خرده گيري و موشكافي" نوشت و نكته‌هایی بر آن افزود و خرده گيرى‌های چند بر آن وارد دانست. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
#توجه داشته باشيم كه مقدسي كتاب جغرافيای خود «احسن التقاسيم في معرفه الاقاليم» را در سال‌های مياني نيمه دوم قرن چهارم؛ يعني در سال 375 بعد از هجرت نگاشته است. | #توجه داشته باشيم كه مقدسي كتاب جغرافيای خود «احسن التقاسيم في معرفه الاقاليم» را در سال‌های مياني نيمه دوم قرن چهارم؛ يعني در سال 375 بعد از هجرت نگاشته است. | ||
#:لسترنج نام هر يك از اين استان‌های دوازده‌گانه را با تعداد تسوكه‌ای (طسوج) هر استان «از حيث نهرهایی كه آنها را مشروب می‌كردند و منابع (آبي)آن نهرها» در سه گروه آورده است. | #:لسترنج نام هر يك از اين استان‌های دوازده‌گانه را با تعداد تسوكه‌ای (طسوج) هر استان «از حيث نهرهایی كه آنها را مشروب می‌كردند و منابع (آبي)آن نهرها» در سه گروه آورده است. | ||
#ما در اين جا نخست به اختصار تنها اسامی اين دوازده استان را مطابق با تقسيم‌بندی ياد شده، در سه گروه از كتاب سرزمين‌های خلافت شرقي لسترنج، بدون ذكر نام تسوكه‌ای هر استان | #ما در اين جا نخست به اختصار تنها اسامی اين دوازده استان را مطابق با تقسيم‌بندی ياد شده، در سه گروه از كتاب سرزمين‌های خلافت شرقي لسترنج، بدون ذكر نام تسوكه‌ای هر استان مى‌آوریم. سپس به دنبال آن اسامی تسوكه‌ای هر استان را به طور كامل و به تفكيك هر استان، از رساله محققانه‌ي «كشور عراق، از ديدگاه فرهنگ و تمدن رنگ ایراني دارد نه عربی» نوشته دانشمند فاضل سيد محمد علي امام شوشتري، ياد مى‌كنيم. | ||
#:لسترنج مى‌نويسد: «گروه اول مركب است از چهار استان در ساحل خاوري دجله، كه هم از آن و هم از رود «تامرا» مشروب مى‌گرديدند.» اين چهار استان عبارت بودند از: | #:لسترنج مى‌نويسد: «گروه اول مركب است از چهار استان در ساحل خاوري دجله، كه هم از آن و هم از رود «تامرا» مشروب مى‌گرديدند.» اين چهار استان عبارت بودند از: | ||
#:- نخست: استان «شادفيروز» (شاذ فيروز) در اطراف حلوان كه دارای پنج تسوك است. | #:- نخست: استان «شادفيروز» (شاذ فيروز) در اطراف حلوان كه دارای پنج تسوك است. | ||