پرش به محتوا

كفاية المحصلين في تبصرة أحكام الدين: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:
از برای [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين|تبصرة المتعلمین]] شرح‎ها و حاشیه‎ها و ترجمه‎ها نوشته و حتی آن را به نظم کشیده‌اند. در‎ میان‎ شروح متعدد [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين|تبصرة المتعلمین]]، یکی از شروح مقبول افتاده و کارآمد، اثر حاضر می‎باشد. این اثر باآنکه (در اصل) به زبان فارسی تنظیم و تحریر شده (هم‎اکنون این اثر به زبان عربی برگردانده شده است)، در کمال‎ تعجب‎انگیزی، مرزهای‎ زبان فارسی را درنوردیده و تا حوزه ارجاعات و پژوهش‎های محققان عرب دامن گسترده است؛ چنان‎که به‎عنوان‎مثال، عمر عبدالسلام تَدْمُری در تحقیق تاریخ الاسلام ذَهَبی به‎ آن‎ ارجاع‎ می‌دهد! <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا و دیگران، ص98]</ref>‎.
از برای [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين|تبصرة المتعلمین]] شرح‎ها و حاشیه‎ها و ترجمه‎ها نوشته و حتی آن را به نظم کشیده‌اند. در‎ میان‎ شروح متعدد [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين|تبصرة المتعلمین]]، یکی از شروح مقبول افتاده و کارآمد، اثر حاضر می‎باشد. این اثر باآنکه (در اصل) به زبان فارسی تنظیم و تحریر شده (هم‎اکنون این اثر به زبان عربی برگردانده شده است)، در کمال‎ تعجب‎انگیزی، مرزهای‎ زبان فارسی را درنوردیده و تا حوزه ارجاعات و پژوهش‎های محققان عرب دامن گسترده است؛ چنان‎که به‎عنوان‎مثال، عمر عبدالسلام تَدْمُری در تحقیق تاریخ الاسلام ذَهَبی به‎ آن‎ ارجاع‎ می‌دهد! <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا و دیگران، ص98]</ref>‎.


کفایة المحصلین نشان می‌دهد که آن فقید چه مهارت و تتبع گسترده‌ای در فقه‎ داشته و چگونه از باریکی‎های آرای فقهی [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و چم‎وخم تبصرة المتعلمین‎ او با خبر بوده‎ است‎. این کتاب را [[مدرس، محمدعلی|مدرس]] به‎قصد «تنقیح مقاصد و مبانی» و «توضیح الفاظ و معانی» [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين|تبصرة المتعلمین]] نوشته و -چنان‎که خود یادآور گردیده از‎ ایجاز‎ مخل و اطناب ممل در آن پرهیز کرده است. مقصود عمده او «تفسیر» و «تقریر» سخن ماتن بوده و نه رد و نقد که نمودار آرای فقهی شارح باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص36</ref>‎. وی حتی‌المقدور‎ به‎ مقصود خود وفادار مانده و بدین‎‎ترتیب‎ شرحی‎ منضبط و پر اطلاع فراهم ساخته که «فایده آموزشی» دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص98]</ref>‎.
کفایة المحصلین نشان می‌دهد که آن فقید چه مهارت و تتبع گسترده‌ای در فقه‎ داشته و چگونه از باریکی‎های آرای فقهی [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و چم‎وخم تبصرة المتعلمین‎ او با خبر بوده‎ است‎. این کتاب را [[مدرس، محمدعلی|مدرس]] به‎قصد «تنقیح مقاصد و مبانی» و «توضیح الفاظ و معانی» [[تبصرة المتعلمين في أحكام الدين|تبصرة المتعلمین]] نوشته و -چنان‎که خود یادآور گردیده از‎ ایجاز‎ مخل و اطناب ممل در آن پرهیز کرده است. مقصود عمده او «تفسیر» و «تقریر» سخن ماتن بوده و نه رد و نقد که نمودار آرای فقهی شارح باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/2/36 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص36]</ref>‎. وی حتی‌المقدور‎ به‎ مقصود خود وفادار مانده و بدین‎‎ترتیب‎ شرحی‎ منضبط و پر اطلاع فراهم ساخته که «فایده آموزشی» دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص98]</ref>‎.


[[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] در شرح خود از فرهنگ‎ فارسی‎ آنندراج گفتاوردهایی آورده بی‎آنکه به عربی ترجمه کند؛ مانند توضیح «ربیثا» که نوعی ماهی کوچک است و یا «اربیان» که ملخ آبی است که عرب‌ها آن را جراد البحر و شیرازی‎ها میگو می‌گویند<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص261</ref>‎. پنداری، وی اگرچه‎ کتابش‎ را‎ به زبان عربی تحریر کرده، ایرانیان را مخاطب اصلی آن می‌دانسته‎ و از‎ همین‎ رو ترجمه گفتاوردهای فارسی را لازم ندیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص99]</ref>‎.
[[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] در شرح خود از فرهنگ‎ فارسی‎ آنندراج گفتاوردهایی آورده بی‎آنکه به عربی ترجمه کند؛ مانند توضیح «ربیثا» که نوعی ماهی کوچک است و یا «اربیان» که ملخ آبی است که عرب‌ها آن را جراد البحر و شیرازی‎ها میگو می‌گویند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18557/1/261 ر.ک: متن کتاب، ج2، ص261]</ref>‎. پنداری، وی اگرچه‎ کتابش‎ را‎ به زبان عربی تحریر کرده، ایرانیان را مخاطب اصلی آن می‌دانسته‎ و از‎ همین‎ رو ترجمه گفتاوردهای فارسی را لازم ندیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص99]</ref>‎.


کفایة المحصلین «شرح‎ مزجی» است و شرح مزجی دو زبانه اگر هم پدید آید، به‎غایت بارد و بی‌انسجام خواهد بود‎. شارح‎ در‎ این شیوه باید به زبان ماتن روی بیاورد تا بتواند الفاظ و عبارات‎ خویش‎ را در میان الفاظ و عبارات متن بگذارد و درعین‎حال به نظم و سامان اصلی اثر لطمه‎‎ای‎ نزده باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: همان]</ref>‎.
کفایة المحصلین «شرح‎ مزجی» است و شرح مزجی دو زبانه اگر هم پدید آید، به‎غایت بارد و بی‌انسجام خواهد بود‎. شارح‎ در‎ این شیوه باید به زبان ماتن روی بیاورد تا بتواند الفاظ و عبارات‎ خویش‎ را در میان الفاظ و عبارات متن بگذارد و درعین‎حال به نظم و سامان اصلی اثر لطمه‎‎ای‎ نزده باشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: همان]</ref>‎.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش