۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
السنة (خلال): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ت' به 'ی‌ت') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''السنة'''، اثر [[خلال، احمد بن محمد|احمد بن هارون بن یزید خلال]] (متوفی 311ق)، کتابی است هفتجلدی در سه مجلد، به زبان عربی با موضوع، احادیث، کلام، علوم سیاسی، و تاریخ اسلام. سعی نویسنده در این اثر بر جمع آرای احمد بن حنبل از ائمه اهل سنت بوده است. این اثر رأی اهل سنت و جماعت را به نمایش | '''السنة'''، اثر [[خلال، احمد بن محمد|احمد بن هارون بن یزید خلال]] (متوفی 311ق)، کتابی است هفتجلدی در سه مجلد، به زبان عربی با موضوع، احادیث، کلام، علوم سیاسی، و تاریخ اسلام. سعی نویسنده در این اثر بر جمع آرای احمد بن حنبل از ائمه اهل سنت بوده است. این اثر رأی اهل سنت و جماعت را به نمایش می‌گذارد و نظر مخالفین آنان را رد می‌کند. کتاب، به تحقیق دکتر [[زهرانی، عطیه|عطیه زهرانی]] رسیده و دارالرایة عربستان آن را چاپ کرده است. | ||
این کتاب برای شناخت آرا و عقاید اهل حدیث با توجه به قدمت آن اهمیت فراوانی دارد. ویژگی کتاب السنة نقل رساله مفصلی در نقد و رد آرای گروهی از پیروان جهم بن صفوان است که مشتمل برنامه [[خلال، احمد بن محمد|ابوبکر خلال]] به مشایخ اهل حدیث در بغداد و پاسخهای آنها به این نامه است. | این کتاب برای شناخت آرا و عقاید اهل حدیث با توجه به قدمت آن اهمیت فراوانی دارد. ویژگی کتاب السنة نقل رساله مفصلی در نقد و رد آرای گروهی از پیروان جهم بن صفوان است که مشتمل برنامه [[خلال، احمد بن محمد|ابوبکر خلال]] به مشایخ اهل حدیث در بغداد و پاسخهای آنها به این نامه است. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
# ارزش علمی این اثر نزد علمای سلف، مانند [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]].<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/7 ر.ک: مقدمه محقق، ص7]</ref> | # ارزش علمی این اثر نزد علمای سلف، مانند [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]].<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/7 ر.ک: مقدمه محقق، ص7]</ref> | ||
درباره موضوعات این کتاب باید گفت: این اثر رأی اهل سنت و جماعت را به نمایش | درباره موضوعات این کتاب باید گفت: این اثر رأی اهل سنت و جماعت را به نمایش می‌گذارد و نظر مخالفین آنان را رد می‌کند. محقق مدعی است از موضوعاتی که در آن مطرح شده روشن می‌شود که روش سلف، همان روش حق است زیرا عمده مطالبی که مطرح می‌کنند، از کتاب خدا و سنت پیامبرش(ص) گرفته شده است. این اثر دربردارنده موضوعات ذیل است: | ||
# احکام امارت و آنچه درباره آن گفته شده و تحریم خروج بر ائمه (منظور ائمه اهل سنت است) و وجوب ملازمت و همراهی با جماعت؛ | # احکام امارت و آنچه درباره آن گفته شده و تحریم خروج بر ائمه (منظور ائمه اهل سنت است) و وجوب ملازمت و همراهی با جماعت؛ | ||
# احکام خوارج و احکام اموال و به اسارت گرفتنشان؛ | # احکام خوارج و احکام اموال و به اسارت گرفتنشان؛ | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
اول اینکه همانطور که بیان شد، سعی وی در جمع مسائل احمد بن حنبل بوده است. در این راستا گاه، إسنادش را عالی مییابیم؛ مانند آنچه از استادش ابوبکر مروزی یا میمونی یا دوری و حرب بن اسماعیل کرمانی و یا ابوداود سجستانی نقل کرده است. گاه نیز إسناد، نازل است مانند مرویات وی از احمد بن محمد صائغ یا احمد بن حمید مشکانی، ابو هانی نیشابوری، حنبل بن اسحاق و... که در این روایات واسطه‌ای میان [[خلال، احمد بن محمد|خلال]] و این افراد هست و واسطه گاه محمد بن ابو هارون است گاه زکریا بن یحیای ناقد و.... در کل، نزول در مرویاتش از عبدالله بن محمد بن عبدالحمید از بکر بن محمد از پدرش –محمد بن حکم- از ابوعبدالله، بیشتر از موارد سابق است... به‌هرحال، گاه در إسناد شاهد علو هستیم و گاه نزول، ولی وجه غالب با علو در إسناد است و نزول در آن نادر میباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/50 ر.ک: همان، ص50-51]</ref> | اول اینکه همانطور که بیان شد، سعی وی در جمع مسائل احمد بن حنبل بوده است. در این راستا گاه، إسنادش را عالی مییابیم؛ مانند آنچه از استادش ابوبکر مروزی یا میمونی یا دوری و حرب بن اسماعیل کرمانی و یا ابوداود سجستانی نقل کرده است. گاه نیز إسناد، نازل است مانند مرویات وی از احمد بن محمد صائغ یا احمد بن حمید مشکانی، ابو هانی نیشابوری، حنبل بن اسحاق و... که در این روایات واسطه‌ای میان [[خلال، احمد بن محمد|خلال]] و این افراد هست و واسطه گاه محمد بن ابو هارون است گاه زکریا بن یحیای ناقد و.... در کل، نزول در مرویاتش از عبدالله بن محمد بن عبدالحمید از بکر بن محمد از پدرش –محمد بن حکم- از ابوعبدالله، بیشتر از موارد سابق است... به‌هرحال، گاه در إسناد شاهد علو هستیم و گاه نزول، ولی وجه غالب با علو در إسناد است و نزول در آن نادر میباشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/50 ر.ک: همان، ص50-51]</ref> | ||
از ویژگیهای کتاب این است که نویسنده در آن، تنها بر جمع اقتصار نکرده بلکه زیاداتی از خودش نیز بر آن دارد و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] نیز در جایی که | از ویژگیهای کتاب این است که نویسنده در آن، تنها بر جمع اقتصار نکرده بلکه زیاداتی از خودش نیز بر آن دارد و [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] نیز در جایی که می‌گوید «للخلال کتاب السنة و هو أجمع کتاب یذکر فیه أقوال الإمام أحمد... و إن کان له أقوال زائدة علی ما فیه...» بر این امر اشاره دارد. از زیاداتش می‌توان، مرویاتش از طریق محمد بن اسماعیل أحمسی و محمد بن جنید و یحیی بن جعفر و عمران بن بکار و حسین بن عبدالحمید میمونی و احمد بن محمد انصاری و ابراهیم بن اسماعیل بن عبدالله بن زراره را نام برد. همچنین همه مباحثی که متعلق به مقام محمود است از زیادات او بر مسائل ابوعبدالله است و هرچه متعلق به باب وفات ابوبکر و مرثیه [[امام على(ع)|علی(ع)]] بر ابوبکر و آنچه از احمد بن یحیای نحوی و... روایت می‌کند، نیز چنین است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/51 ر.ک: همان، ص51]</ref> | ||
شیوه مؤلف در اینجا چنین است که با اسنادش به ابوعبدالله (خواه اسنادش عالی باشد یا نازل) با ذکر اقوال احمد بن حنبل در موضوعی که می‌خواهد به آن بپردازد، آغاز می‌کند، سپس درنهایت روایات از طریق دیگر که اقوال احمد را در سنت تقویت می‌کند، را میآورد. مثلاً بعد از ذکر اقوال احمد در اطاعت امام احادیث از طریق محمد بن اسماعیل احمسی را ذکر می‌کند و آن را با «باب في جامع طاعة الإمام» معنون می‌نماید؛ وی در این قسمت، چهلوسه حدیث را ذکر می‌نماید. اگر در موضوع مورد بحث مؤلف، قولی از احمد بن حنبل وجود نداشت، وی به اقوال دیگر علمای عصرش یا احادیث مسند از طریق پیامبر(ص) استناد می‌کند کما اینکه در مسئله مقام محمود و آنچه به وفات ابوبکر و مرثیه [[امام على(ع)|علی(ع)]] در وفات وی مربوط است، این شیوه را پی گرفته است. اگر در مسئله هیچ رأیی وجود نداشت، وی آن را بر مسئله‌ای که از احمد آمده، معلق می‌کند مثلاً در شماره 650 می‌نویسد: «لو تدبر الناس کلام أحمد في کل شئ و عقلوا...».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/51 ر.ک: همان، ص51-52]</ref> | شیوه مؤلف در اینجا چنین است که با اسنادش به ابوعبدالله (خواه اسنادش عالی باشد یا نازل) با ذکر اقوال احمد بن حنبل در موضوعی که می‌خواهد به آن بپردازد، آغاز می‌کند، سپس درنهایت روایات از طریق دیگر که اقوال احمد را در سنت تقویت می‌کند، را میآورد. مثلاً بعد از ذکر اقوال احمد در اطاعت امام احادیث از طریق محمد بن اسماعیل احمسی را ذکر می‌کند و آن را با «باب في جامع طاعة الإمام» معنون می‌نماید؛ وی در این قسمت، چهلوسه حدیث را ذکر می‌نماید. اگر در موضوع مورد بحث مؤلف، قولی از احمد بن حنبل وجود نداشت، وی به اقوال دیگر علمای عصرش یا احادیث مسند از طریق پیامبر(ص) استناد می‌کند کما اینکه در مسئله مقام محمود و آنچه به وفات ابوبکر و مرثیه [[امام على(ع)|علی(ع)]] در وفات وی مربوط است، این شیوه را پی گرفته است. اگر در مسئله هیچ رأیی وجود نداشت، وی آن را بر مسئله‌ای که از احمد آمده، معلق می‌کند مثلاً در شماره 650 می‌نویسد: «لو تدبر الناس کلام أحمد في کل شئ و عقلوا...».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41887/1/51 ر.ک: همان، ص51-52]</ref> | ||