۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ین' به 'ین') |
جز (جایگزینی متن - 'به' به 'به') |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
بـزرگان در ارزیابی آثار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، نظرات گوناگونی دادهاند؛ برای مثال ابن تیمیه در أجوبة المصرية، تصنیفات او را سـتوده و مـیگوید: «او در حـدیث، وعظ و مباحث مربوط به آنها مصنفاتی دارد که کسی چون او تصنیف نکرده اسـت»؛ امـا در مقابل گفتهاند: به علت نقل بسیار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از ابوالوفاء، در کلام و حدیث وی ناهماهنگی و پریشانی راه یافته است. بـههـرحال، تألیفات او از سیل خردهگیریها و طعنهای علما در امان نمانده است؛ ذهبی از قول مـوفق عـبداللطیف مینویسد: «در تصانیف او غلطهای بسیاری دیده میشود». سـپس بـه نـشانه تأیید میافزاید: «سخنان بیاساس، در آثارش مشاهده مـیشود و آنقـدر تألیف کرده که اگر عمری دوباره یابد نمیتواند آنها را اصلاح و بازنویسی کند». | بـزرگان در ارزیابی آثار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، نظرات گوناگونی دادهاند؛ برای مثال ابن تیمیه در أجوبة المصرية، تصنیفات او را سـتوده و مـیگوید: «او در حـدیث، وعظ و مباحث مربوط به آنها مصنفاتی دارد که کسی چون او تصنیف نکرده اسـت»؛ امـا در مقابل گفتهاند: به علت نقل بسیار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از ابوالوفاء، در کلام و حدیث وی ناهماهنگی و پریشانی راه یافته است. بـههـرحال، تألیفات او از سیل خردهگیریها و طعنهای علما در امان نمانده است؛ ذهبی از قول مـوفق عـبداللطیف مینویسد: «در تصانیف او غلطهای بسیاری دیده میشود». سـپس بـه نـشانه تأیید میافزاید: «سخنان بیاساس، در آثارش مشاهده مـیشود و آنقـدر تألیف کرده که اگر عمری دوباره یابد نمیتواند آنها را اصلاح و بازنویسی کند». | ||
یـکی از | یـکی از سـببهای راه یافتن اشتباه در تصانیف [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جـوزی]] عـدم بازبینی و اصـلاح تـصنیفات، بـعد از اتمام آنها است. [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|ابن رجب]] در ایـنبـاره میگوید: «[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] بـهمـحض آنکه کتابی را به پایان میبرد، بـیآنکه به تنقیح آن بـپردازد، بـه تألیف دیگری میپرداخت و گاه در یـک زمـان به تألیف چندین کتاب مشغول بود». نقل فراوان [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] از افراد غیر خـبره، عـدم مراجعه به کتب، تألیف در مـوضوعاتی کـه در آنها توان علمی لازم را نـداشته و تـمایل او به تأویل در برخی مـسائل، از دیـگر عوامل راه یافتن اشتباه در تألیفات وی بود. نظر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] در مورد آثارش شنیدنی است؛ او در اینبـاره مـیگوید: «أنا مرتب و لست بمصنف»؛ یعنی: مـن گـردآورندهام، نه مـصنف<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/409/160 ر.ک: دهقانی، مهدیه، ص161-160]</ref>. | ||
محقق اثر در مقدمهاش به مقطع زمانی نگارش اثر اشاره کرده، مینویسد: «بغداد پایتخت حکومت عباسیان در بیش از پنج قرن، شاهد حرکت فکری و نهضت فرهنگی وسیعی بود که با ظهور زبدهای از علما و اهتمام فراوان و تشویقهای مستمری که خلافت عباسی و اتباع آن داشتند کتابخانه اسلامی را با آثار علمی و نوشتههای ارزشمند غنی و پربار کردند. برخی از این نوشتهها برای تقرب به حکومت و اهدای به حاکمان نوشته شد. در این میان [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابوالفرج عبدالرحمن بن جوزی بغدادی]] صاحب تصانیف فراوان و نوشتههای بزرگ و مشارکت گسترده در تمامی علوم و فنون است. کتاب «المصباح المضيء في خلافة المستضيء»، یکی از تألیفاتی است که برای خلیفه عباسی المستضيءبأمرالله (متوفی 575ق)، به هدف تذکر و وعظ و نصیحت به این اعتبار که شخص اول دولت عباسی بود، نوشته شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/9 ر.ک: تمهید، ص9]</ref>. | محقق اثر در مقدمهاش به مقطع زمانی نگارش اثر اشاره کرده، مینویسد: «بغداد پایتخت حکومت عباسیان در بیش از پنج قرن، شاهد حرکت فکری و نهضت فرهنگی وسیعی بود که با ظهور زبدهای از علما و اهتمام فراوان و تشویقهای مستمری که خلافت عباسی و اتباع آن داشتند کتابخانه اسلامی را با آثار علمی و نوشتههای ارزشمند غنی و پربار کردند. برخی از این نوشتهها برای تقرب به حکومت و اهدای به حاکمان نوشته شد. در این میان [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابوالفرج عبدالرحمن بن جوزی بغدادی]] صاحب تصانیف فراوان و نوشتههای بزرگ و مشارکت گسترده در تمامی علوم و فنون است. کتاب «المصباح المضيء في خلافة المستضيء»، یکی از تألیفاتی است که برای خلیفه عباسی المستضيءبأمرالله (متوفی 575ق)، به هدف تذکر و وعظ و نصیحت به این اعتبار که شخص اول دولت عباسی بود، نوشته شد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/9 ر.ک: تمهید، ص9]</ref>. | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
محتویات هر باب از کتاب غالباً ً با عنوان و جایگاهش هماهنگ است. همچنین محتوای فصول و موضوعات در یک باب نیز هماهنگ هستند. از جهت دیگر محتوای ابواب کتاب و فصول آن برخی بعضی را تقریباً از حیث معنی و هدف و غایت تکمیل میکنند؛ بهویژه اگر آن فصول در یک باب باشند. به همین جهت تشابه زیادی در عناوین ابواب کتاب و فصول وجود دارد. علاوه اینکه ترتیب زمانی در محتوای یک باب لحاظ شده، اما در ابواب کتاب اینگونه نیست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/46 ر.ک: مقدمه محقق، ص46]</ref>. | محتویات هر باب از کتاب غالباً ً با عنوان و جایگاهش هماهنگ است. همچنین محتوای فصول و موضوعات در یک باب نیز هماهنگ هستند. از جهت دیگر محتوای ابواب کتاب و فصول آن برخی بعضی را تقریباً از حیث معنی و هدف و غایت تکمیل میکنند؛ بهویژه اگر آن فصول در یک باب باشند. به همین جهت تشابه زیادی در عناوین ابواب کتاب و فصول وجود دارد. علاوه اینکه ترتیب زمانی در محتوای یک باب لحاظ شده، اما در ابواب کتاب اینگونه نیست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/46 ر.ک: مقدمه محقق، ص46]</ref>. | ||
مفاد کتاب بهصورت عمومی گزیدهای از قرآن کریم و سنت و مواعظ و خطب و شعر و قصص و اقوال و حکمتها و نیز سیره و اخبار و تاریخ و شئون اجتماعی و اقتصادی و غیر آن از موضوعات پندآموزی است که برخی جدید و برخی از | مفاد کتاب بهصورت عمومی گزیدهای از قرآن کریم و سنت و مواعظ و خطب و شعر و قصص و اقوال و حکمتها و نیز سیره و اخبار و تاریخ و شئون اجتماعی و اقتصادی و غیر آن از موضوعات پندآموزی است که برخی جدید و برخی از کتابهایی انتخاب شده که اکثرشان از بین رفتهاند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/46 ر.ک: همان]</ref>. | ||
نویسنده در ابتدای هر باب مقدمهای نوشته که تمهیدی برای محتوای ذکرشده در آن باب است. نسبت به بیشتر فصول یک باب نیز همینگونه عمل کرده است، جز در دو باب چهارده و پانزده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/47 ر.ک: همان، ص47]</ref>. | نویسنده در ابتدای هر باب مقدمهای نوشته که تمهیدی برای محتوای ذکرشده در آن باب است. نسبت به بیشتر فصول یک باب نیز همینگونه عمل کرده است، جز در دو باب چهارده و پانزده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6439/1/47 ر.ک: همان، ص47]</ref>. |
ویرایش