۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'به' به 'به') |
جز (جایگزینی متن - 'یت' به 'یت') |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
جعفر در اواخر قرن 5 زاده شد. پدرش در زمان حکومت صلیحیان، قاضی اسماعیلیمذهب بود و سپس به خدمت حاتم بن احمد یامی، فرمانروای صنعا درآمد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: ربیعی، سمیه، ج18، ص163]</ref>. | جعفر در اواخر قرن 5 زاده شد. پدرش در زمان حکومت صلیحیان، قاضی اسماعیلیمذهب بود و سپس به خدمت حاتم بن احمد یامی، فرمانروای صنعا درآمد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: ربیعی، سمیه، ج18، ص163]</ref>. | ||
نخستین گزارشی که از زندگی او در دست داریم، مربوط به 535ق/1141م، است. در این سال، در دعوتنامهای که برای احمد بن سلیمان، امام زیدی (500-566ق)، برای آمدن از صعده به صنعا فرستاده شد، جعفر مدیحهای برای وی سرود. اشعار دیگری نیز از او در دست است. هرچند این سرودهها | نخستین گزارشی که از زندگی او در دست داریم، مربوط به 535ق/1141م، است. در این سال، در دعوتنامهای که برای احمد بن سلیمان، امام زیدی (500-566ق)، برای آمدن از صعده به صنعا فرستاده شد، جعفر مدیحهای برای وی سرود. اشعار دیگری نیز از او در دست است. هرچند این سرودهها نمیتواند نشانگر شخصیت علمی و فرهنگی جعفر باشد؛ زیرا پس از آن در او علاقه و اهتمامی به شعر نمیبینیم. تاریخ گرویدن او از مذهب اسماعیلیه به زیدیه نامعلوم است؛ تنها میدانیم که در جوانی، همزمان با حکومت حاتم بن احمد یامی، به مطرفیه (شاخهای از زیدیه) - که در آن زمان در صنعا و حوالی آن بیشتر زیدیه، بهجز فرقه حسینیه بر آن مذهب بودند - گروید<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | ||
امام احمد بن سلیمان در 545ق، وارد صنعا شد و امور آنجا را به دست گرفت. وی جعفر را بهعنوان قاضی و خطیب منصوب کرد. ظاهرا لقب قاضی نیز از همین زمان به او داده شده و به این ترتیب بود که رابطهای محکم میان این دو پدید آمد و این آغاز فعالیت تاریخی قاضی جعفر و فتح بابی برای تغییر اعتقادات او از مطرفیه به مخترعه بود<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | امام احمد بن سلیمان در 545ق، وارد صنعا شد و امور آنجا را به دست گرفت. وی جعفر را بهعنوان قاضی و خطیب منصوب کرد. ظاهرا لقب قاضی نیز از همین زمان به او داده شده و به این ترتیب بود که رابطهای محکم میان این دو پدید آمد و این آغاز فعالیت تاریخی قاضی جعفر و فتح بابی برای تغییر اعتقادات او از مطرفیه به مخترعه بود<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
پس از چندی بروقنی تصمیم به بازگشت گرفت. قاضی جعفر در این سفر او را همراهی کرد؛ اما بروقنی در تهامه درگذشت و قاضی جعفر بهتنهایی به سفر خود ادامه داد. درباره تاریخ سفر قاضی جعفر همراه بروقنی، در منابع اختلاف است. آوردهاند که بروقنی پس از دو سال و نیم اقامت در صنعا، آنجا را ترک کرد. اگر چنین باشد، تاریخ سفر او میبایست 543 یا 544ق، باشد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | پس از چندی بروقنی تصمیم به بازگشت گرفت. قاضی جعفر در این سفر او را همراهی کرد؛ اما بروقنی در تهامه درگذشت و قاضی جعفر بهتنهایی به سفر خود ادامه داد. درباره تاریخ سفر قاضی جعفر همراه بروقنی، در منابع اختلاف است. آوردهاند که بروقنی پس از دو سال و نیم اقامت در صنعا، آنجا را ترک کرد. اگر چنین باشد، تاریخ سفر او میبایست 543 یا 544ق، باشد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | ||
گویا احمد بن سلیمان، مالی در اختیار جعفر گذارده بود تا آنچه | گویا احمد بن سلیمان، مالی در اختیار جعفر گذارده بود تا آنچه میتواند از کتابهای اهلبیت(ع) با خود به یمن بیاورد. مسیر سفر قاضی جعفر را دقیقا نمیتوان مشخص کرد. تنها از طریق اسامی کسانی که از آنها درس گرفته است، میتوان حدس زد که به مکه، کوفه، ری و چهبسا دیلم رفته باشد. او در توقفی که در مکه داشت، از ابن وهاس اجازه روایت آثاری از زیدیه را گرفت و در ری نیز در 552ق/1157م، از احمد بن ابیالحسن کنی، اجازه روایت گرفت و به فراگیری کتب ائمه زیدیه از جمله «الزيادات» المؤيدبالله، نزد او پرداخت. سپس درحالیکه بسیاری از کتابهای فقه و اصول و حدیث زیدیه را بههمراه داشت، در 554ق، به یمن بازگشت و همچون گذشته به خدمت احمد بن سلیمان درآمد. قاضی جعفر، در سناع، روستایی در نزدیکی صنعا و از مراکز فعالیت علمی مطرفیه، مدرسهای بنا کرد و در آنجا به تدریس مذهب خود پرداخت. اما بزرگان و مشایخ مطرفیه که میدیدند با فعالیتهای قاضی جعفر، مردم از آنها روی برمیتابند، به مخالفت با او برخاستند. قاضی جعفر آنها را به مناظره خواند، که نپذیرفتند و همچنان به آزار او پرداختند، تااینکه با حمایت احمد بن سلیمان از قاضی جعفر و مذهب مخترعه، خصومت پایان یافت<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | ||
پس از آن، قاضی جعفر برای نشر آرای معتزله، به جنوب یمن سفر کرد، اما در آنجا یحیی بن ابیالخیر عمرانی (د 558ق) با او به مخالفت برخاست. عمرانی از مروجان مذهب حنبلی در یمن بود. قاضی جعفر برای مناظره به شهر اب، محل اقامت عمرانی رفت. اخبار و روایات این مناظره یکسان نیست؛ به قولی قاضی جعفر نه با عمرانی، که با شاگردش سیفالسنه احمد بن محمد بریهی مناظره کرد و سپس او شرح این رویارویی را برای عمانی، گزارش کرد. آنگاه نامههایی میان عمرانی و قاضی جعفر رد و بدل شد و رسالههایی به نگارش درآمد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. | پس از آن، قاضی جعفر برای نشر آرای معتزله، به جنوب یمن سفر کرد، اما در آنجا یحیی بن ابیالخیر عمرانی (د 558ق) با او به مخالفت برخاست. عمرانی از مروجان مذهب حنبلی در یمن بود. قاضی جعفر برای مناظره به شهر اب، محل اقامت عمرانی رفت. اخبار و روایات این مناظره یکسان نیست؛ به قولی قاضی جعفر نه با عمرانی، که با شاگردش سیفالسنه احمد بن محمد بریهی مناظره کرد و سپس او شرح این رویارویی را برای عمانی، گزارش کرد. آنگاه نامههایی میان عمرانی و قاضی جعفر رد و بدل شد و رسالههایی به نگارش درآمد<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/2015 ر.ک: همان]</ref>. |
ویرایش