أساس الاقتباس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اساس الاقتباس''' تألیف [[محمد بن محمد بن حسن طوسى]] معروف به خواجه نصیرالدین طوسی، از جمله جامع ترین منابع در موضوع علم منطق است که به زبان فارسی نگارش شده است.  

«و چون اين علم به نسبت با ديگر علوم خاصه اقسام حكمت به مثابت قاعده و بنياد است، اين مجموع را بر اساس الاقتباس موسوم كرد» </ref>اساس الاقتباس، تصحيح مدرسى رضوى، ص 3</ref>.

«وجه تسميۀ اين كتاب به اساس الاقتباس بدرستى معلوم نيست و شايد از آن روى كه اين كتاب در فن منطق است و منطق هم اساس اقتباس و كسب علوم مى‌باشد خواجه طوسى اين نام را براى اين كتاب مناسب ديده و تأليف خود را بدين نام ناميده است» <ref>مدرس رضوى، مقدمۀ اساس الاقتباس، ص 35</ref> .

«و نقل ما وجد بخطه رحمه اللّه تعالى في آخر المسورة بعد قوله و إليه المعاد. و قد فرغت من تسويده في أواسط صفر سنة أربع و أربعين و ستمائة حامدا مصليا و داعيا و مستغفرا» <ref>مدرسى رضوى، احوال و آثار خواجه نصير الدين طوسى، ص 434</ref>.

مرحوم مدرسى رضوى اين نسخه را اقدم و اصح و اكمل نسخ دانسته است <ref>اساس الاقتباس، تصحيح مدرسى رضوى، ص 37 از مقدمۀ كتاب</ref>.

نسخه‌هاى خطى ديگرى از اين كتاب وجود دارد كه مشخصات برخى از آنها در مقدمۀ چاپ‌هاى موجود آمده است <ref>اساس الاقتباس، تصحيح مدرسى رضوى، ص 37 از مقدمۀ كتاب و نيز اساس الاقتباس، تصحيح سيد عبد اللّه انوار، ج 1، ص 12</ref>.

امّا از لحاظ مطالب غير لفظ يعنى تبيين مطالب غامض و توضيح مشكلات معنى و ارائۀ جداول صحيح و رفع ابهام از اعداد و صدر تركيبى و بيان شكل‌هاى قياس و مقاصد غير صدرى يعنى مادى و صناعى قياسى استفراغ وسع شد» <ref>اساس الاقتباس، تصحيح سيد عبد اللّه انوار، ج 1، ص 15</ref>.

مرحوم مدرسى رضوى در مورد اين ترجمه مى‌گويد: «تاكنون نگارنده، ترجمۀ عربى اساس الاقتباس را نديده و در فهرست كتابخانه‌هاى مهم نيز اسمى از آن نيافته است» <ref>مدرسى رضوى، مقدمۀ اساس الاقتباس، ص 36</ref>.