كتاب المغازي: تفاوت میان نسخه‌ها

كتاب المغازي (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۴۹

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۵۰: / خط ۵۰: @@
 اگرچه کتب حدیثی اغلب در ارائه مطالب خود ملاحظات زمانی را اعمال می‌کنند، اما این موضوع دلیل ناصواب خواندن توالی گزاره‎های نویسنده نمی‎باشد. علت اصلی آن است که ترتیب گزاره‎های تاریخی و مطالبی که وی درباره زندگی و فعالیت‎های پیامبر(ص) در مدینه ارائه داده است، صراحتاً در چهارچوب یک برنامه زمان‎بندی‌شده (قراردادی) می‎باشد<ref>ر.ک: همان، ص37</ref>.
-این کتاب، از بسیاری جهات، با [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] متفاوت است؛ بااین‎حال، افق دید یک محدث را از لحاظ گزینش، ترتیب و ارائه گزاره‎های تاریخی، برای ما پدیدار می‌نماید، ولذا با کمک آن می‎توان به تجزیه و تحلیل متون حدیثی پرداخت<ref>ر.ک: همان</ref>.
+این کتاب، از بسیاری جهات، با [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] متفاوت است؛ بااین‎حال، افق دید یک محدث را از لحاظ گزینش، ترتیب و ارائه گزاره‎های تاریخی، برای ما پدیدار می‌نماید، ولذا با کمک آن می‌توان به تجزیه و تحلیل متون حدیثی پرداخت<ref>ر.ک: همان</ref>.
-«كتاب المغازي» [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، جنگ‎های پیامبر را در مدینه با ترتیب زمان‎بندی‌شده‌ای ارائه می‎دهد. کتاب حاضر نیز - ‎که به نظر می‌رسد قدیمی‎تر از اثر بخاری باشد - ‎عموماً [در ارائه روایات]، از ترتیب و زمان‎بندی بهره برده است؛ هرچند بعضاً با اشتباهات فاحشی نیز همراه بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
+«كتاب المغازي» [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، جنگ‎های پیامبر را در مدینه با ترتیب زمان‎بندی‌شده‌ای ارائه می‎دهد. کتاب حاضر نیز - ‎که به نظر می‌رسد قدیمی‌تر از اثر بخاری باشد - ‎عموماً [در ارائه روایات]، از ترتیب و زمان‎بندی بهره برده است؛ هرچند بعضاً با اشتباهات فاحشی نیز همراه بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
 مطالبی که نویسنده درباره زندگی پیامبر(ص) در مدینه آورده، شبیه موضوعاتی است که بخاری ذکر نموده؛ گویی به‎نوعی در ادامه آن‎ها آمده است. بااین‎وجود، از لحاظ محتوا و هدف، تفاوت محسوسی بین این دو به چشم می‎خورد. در این مورد نیز نویسنده از نظر دامنه موضوعاتی که بدان‎ها پرداخته، نسبت به [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، طیف وسیع‎تری را در بر می‌گیرد<ref>ر.ک: همان</ref>.
-کتاب حاضر ـ برخلاف [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] ـ با وفات پیامبر(ص) پایان نمی‌پذیرد. نویسنده در ادامه، روایاتی در مورد خلفای پیامبر(ص) مطرح می‌کند. صرف نظر از علاقه شخصی وی به طرح چنین موضوعاتی، ارائه این روایات، از این جنبه قابل تأمل است که خود می‎تواند گواه این مدعا باشد که دامنه کتب مغازی، نباید ضرورتاً به زندگی و فعالیت‎های پیامبر(ص) محدود گردد<ref>ر.ک: همان</ref>.
+کتاب حاضر ـ برخلاف [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] ـ با وفات پیامبر(ص) پایان نمی‌پذیرد. نویسنده در ادامه، روایاتی در مورد خلفای پیامبر(ص) مطرح می‌کند. صرف نظر از علاقه شخصی وی به طرح چنین موضوعاتی، ارائه این روایات، از این جنبه قابل تأمل است که خود می‌تواند گواه این مدعا باشد که دامنه کتب مغازی، نباید ضرورتاً به زندگی و فعالیت‎های پیامبر(ص) محدود گردد<ref>ر.ک: همان</ref>.
 نویسنده برای تدوین کتاب خود، از تاریخ و رخدادهای گذشته، بهره چندانی نبرده است و اگرچه به‎عنوان مثال، روایات وی در مورد جنگ بدر، انسجام و توالی چندانی ندارند، بااین‎حال، وی در ارائه تصویری مطلوب و مناسب از جنگ بدر، موفق بوده است؛ هرچند که این تصویر در مقایسه با معلومات وی در مورد بدر، تصویری کم‎رنگ و مخدوش است. اما با وجود همین بضاعت اندک نیز وی توانسته مسائل فقهی و عقیدتی مورد علاقه‌اش را در کتاب خود گنجانده و آن‎ها را با یکدیگر مرتبط سازد.
@@ خط ۶۴: / خط ۶۴: @@
 در روایات نویسنده، تناقضاتی به چشم می‎خورند که ناشی از تمایلات و توجهات وی به عباس و عباسیان می‎باشد. عباس بن عبدالمطلب، در جنگ بدر، به‎همراه سپاه مشرکین بود. هواداران حکومت عباسی، با اشاره به خویشاوندی وی با پیامبر(ص) و با استدلال به اخلاص و تعهد او نسبت به دین نوخاسته اسلام، این احتمال را که وی مشرک بوده یا لااقل به مشرکین تمایل داشته است، به‎کلی مطرود و مردود قلمداد می‌کنند؛ لذا درست در زمانی که تلاش‎هایی برای بازخوانی و بازنویسی تاریخ صدر اسلام در جریان بود، آنان سعی می‌کردند تا برای خوشامد و پیروی از میل حکومت، موقعیت عباس را [در تاریخ] بهبود بخشند<ref>ر.ک: همان، ص40</ref>.
-اما نویسنده، بی‌پرده و بدون هیچ ابایی، شرح می‎دهد که عباس در جنگ بدر، در سپاه مشرکین و در برابر مسلمانان جنگید و توسط آنان به اسارت گرفته شد. بااین‎حال، با توجه و مداقّه بیشتر روی نحوه بیان و نتیجه‎گیری‎های وی، می‎توان به‎جرأت به این حقیقت اعتراف نمود که روایات وی نیز رنگ‎وبوی حمایت از عباس و پشتیبانی از عباسیان را می‎دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.
+اما نویسنده، بی‌پرده و بدون هیچ ابایی، شرح می‎دهد که عباس در جنگ بدر، در سپاه مشرکین و در برابر مسلمانان جنگید و توسط آنان به اسارت گرفته شد. بااین‎حال، با توجه و مداقّه بیشتر روی نحوه بیان و نتیجه‎گیری‎های وی، می‌توان به‎جرأت به این حقیقت اعتراف نمود که روایات وی نیز رنگ‎وبوی حمایت از عباس و پشتیبانی از عباسیان را می‎دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.
 روایات نویسنده در مورد واقعه حدیبیه، بر اساس اقوال خالد بن مخلد، عبدالرحمن بن عبدالعزیز انصاری، ابن شهاب (الزهری) و عروة بن زبیر می‎باشد<ref>ر.ک: همان، ص45</ref>.
-درباره روش وی در سازماندهی گزاره‎های تاریخی، نکته‎های بسیاری وجود دارد. با کمی دقت در درون‎مایه کتاب، می‎بینیم که حتی یک نمونه ساده - ‎مانند روایاتی که مربوط به عثمان است - ‎نیز می‎تواند ضوابط و شاخص‎هایی را که وی در گزینش گزاره‎های تاریخی در نظر داشته است، در اختیار ما قرار دهد. روایاتی که وی در مورد عثمان نقل کرده است، به سه دسته کلی تقسیم می‌گردد:
+درباره روش وی در سازماندهی گزاره‎های تاریخی، نکته‎های بسیاری وجود دارد. با کمی دقت در درون‎مایه کتاب، می‎بینیم که حتی یک نمونه ساده - ‎مانند روایاتی که مربوط به عثمان است - ‎نیز می‌تواند ضوابط و شاخص‎هایی را که وی در گزینش گزاره‎های تاریخی در نظر داشته است، در اختیار ما قرار دهد. روایاتی که وی در مورد عثمان نقل کرده است، به سه دسته کلی تقسیم می‌گردد:
 # مشروعیت و استحقاق عثمان برای امر خلافت: در زمان خلافت عمر، مردم تقریباً قانع شده و انتظار داشتند که خلیفه بعدی، عثمان باشد و پیامبر(ص) نیز گفته بود: در فتنه‌ای که قریب الوقوع است، عثمان و همراهان وی بر طریق هدایت خواهند بود.
 # امتناع عثمان از کناره‎گیری از خلافت.