۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ'
جز (جایگزینی متن - 'می‌د' به 'می‌د') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌گ' به 'ی‌گ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
جواهری، اجتهاد در عصر معصومین(ع) را به دو دوره عصر رسالت و عصر امامت تقسیم نموده است. اجتهاد در عصر رسالت، سبک، کم زحمت و ساده بود و نیازی به مقدمات علمی فراوان نداشت. اجتهاد در این عصر، به مباحث نظری و استدلالی پیچیده وابسته نبود، مسائل تازه و رویدادهای پیچیده زیاد نبودند و همه رویدادها و یا بسیاری از آنها نص خاصی داشتند. آرا و نظریات متفاوت و متضاد وجود نداشت. اجتهاد، تنها نیازمند کمی ادراک، فهم و تأمل بود تا با مراجعه به منابع بتوان حکم مسئله را استخراج کرد. ارتباط مستقیم قاریان با پیامبر(ص) آثاری داشت. آگاهی بیشتر آنان به نخستین منبع فقه اجتهادی، که قرآن بود و آشنایی با خصوصیات و ویژگیهای آیات، زمان و مکان صدور و شأن نزول آنها، همگی نقش مهمی در تسهیل استنباط داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/126 ر.ک: همان، ص126]</ref>. در این دوره، عدهای از صحابه، جزء فقهای شیعه به حساب میآمدهاند؛ از جمله: ابن عباس، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، ابورافع، ابراهیم، عمار بن یاسر و مقداد. همین افراد با شخصیتهای دیگری همچون جابر بن عبدالله انصاری، از معروفان به فتوا بودهاند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127]</ref>. اجتهاد صحابه پس از جنگ احزاب، اجتهاد سعد بن معاذ، اجتهاد عمار در تیمم و... نمونههایی از اجتهاد صحابه در عصر رسالت است که نویسنده به شرح آنها پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127-132]</ref>. | جواهری، اجتهاد در عصر معصومین(ع) را به دو دوره عصر رسالت و عصر امامت تقسیم نموده است. اجتهاد در عصر رسالت، سبک، کم زحمت و ساده بود و نیازی به مقدمات علمی فراوان نداشت. اجتهاد در این عصر، به مباحث نظری و استدلالی پیچیده وابسته نبود، مسائل تازه و رویدادهای پیچیده زیاد نبودند و همه رویدادها و یا بسیاری از آنها نص خاصی داشتند. آرا و نظریات متفاوت و متضاد وجود نداشت. اجتهاد، تنها نیازمند کمی ادراک، فهم و تأمل بود تا با مراجعه به منابع بتوان حکم مسئله را استخراج کرد. ارتباط مستقیم قاریان با پیامبر(ص) آثاری داشت. آگاهی بیشتر آنان به نخستین منبع فقه اجتهادی، که قرآن بود و آشنایی با خصوصیات و ویژگیهای آیات، زمان و مکان صدور و شأن نزول آنها، همگی نقش مهمی در تسهیل استنباط داشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/126 ر.ک: همان، ص126]</ref>. در این دوره، عدهای از صحابه، جزء فقهای شیعه به حساب میآمدهاند؛ از جمله: ابن عباس، سلمان فارسی، ابوذر غفاری، ابورافع، ابراهیم، عمار بن یاسر و مقداد. همین افراد با شخصیتهای دیگری همچون جابر بن عبدالله انصاری، از معروفان به فتوا بودهاند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127]</ref>. اجتهاد صحابه پس از جنگ احزاب، اجتهاد سعد بن معاذ، اجتهاد عمار در تیمم و... نمونههایی از اجتهاد صحابه در عصر رسالت است که نویسنده به شرح آنها پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/127 ر.ک: همان، ص127-132]</ref>. | ||
نویسنده درباره اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) | نویسنده درباره اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) می‌گوید: اجتهاد در عصر ما با اجتهاد در عصر ائمه معصومین(ع) به یک معناست و تفاوت ماهوی ندارد؛ تفاوت صرفاً در آسانی و ساده بودن اجتهاد در عصر ائمه و پیچیدگی و سخت شدن در زمان ماست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/145 ر.ک: همان، ص145]</ref>. دلایل سادگی اجتهاد در آن عصر را میتوان در این مطالب خلاصه کرد: | ||
الف)- ارتباط مستقیم اهل اجتهاد در عصر امامان با اهلبیت عصمت و طهارت؛ | الف)- ارتباط مستقیم اهل اجتهاد در عصر امامان با اهلبیت عصمت و طهارت؛ | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
ج)- در آن زمان، پدیدهها و رویدادهای پیچیده و مبهم و حوادث مشکل، همچون زمان ما وجود نداشت؛ | ج)- در آن زمان، پدیدهها و رویدادهای پیچیده و مبهم و حوادث مشکل، همچون زمان ما وجود نداشت؛ | ||
د)- مباحث در آن زمان، محدود بود و به فراوانی، پراکندگی، تراکم و توسعه زمان ما نبود؛ لذا ذهن مجتهد مشوب | د)- مباحث در آن زمان، محدود بود و به فراوانی، پراکندگی، تراکم و توسعه زمان ما نبود؛ لذا ذهن مجتهد مشوب نمی‌گشت و به صرف مراجعه به مایههای اصلی استنباط، حکم را استخراج می‌کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/146 ر.ک: همان، ص146-147]</ref>. | ||
دلایل وجود اجتهاد در عصر ائمه معصومین را میتوان در هشت محور بیان نمود: | دلایل وجود اجتهاد در عصر ائمه معصومین را میتوان در هشت محور بیان نمود: | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
محمدرضا جواهری هرکدام از این دلایل را بهصورت مفصل توضیح و تبیین نموده است. | محمدرضا جواهری هرکدام از این دلایل را بهصورت مفصل توضیح و تبیین نموده است. | ||
ایشان در موضوع ارتباط اجتهاد و علم اصول به آثار دانشمندان شیعه و اهل سنت مراجعه کرده و بخشهایی از نظرات و کلام آنان را آورده، سپس از پیشگامی شیعه و اصحاب ائمه در علم اصول سخن به میان آورده است. شهید مطهری در اینباره | ایشان در موضوع ارتباط اجتهاد و علم اصول به آثار دانشمندان شیعه و اهل سنت مراجعه کرده و بخشهایی از نظرات و کلام آنان را آورده، سپس از پیشگامی شیعه و اصحاب ائمه در علم اصول سخن به میان آورده است. شهید مطهری در اینباره می‌گوید: اینکه می‌گویند: علم اصول، که پایه اجتهاد است، در شیعه بعد از ائمه پیدا شده و قبلاً در انحصار اهل تسنن بوده، غلط است. علمای شیعه ثابت کردهاند که شاگردان ائمه در عصر ائمه در موضوعات اصولی تألیفات داشتهاند. مرحوم سید حسن صدر در کتاب «تأسيس الشيعة لعلوم الإسلام» این مطلب را بررسی و اثبات کرده است... مرحوم صدر در این کتاب نوشته: قبل از شافعی، مسائل علم اصول از قبیل اوامر و نواهی و عام و خاص و غیره، مطرح بوده است و درباره هریک از آنها از طرف علمای شیعه رساله نوشته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/331 ر.ک: همان، ص331-332]</ref>. نویسنده علاوه بر نقل اقوال دانشمندان، به دلایل دیگری نیز اشاره نموده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/8230/1/334 ر.ک: همان، ص334-354]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||