۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ین' به 'ین') |
جز (جایگزینی متن - 'یش' به 'یش') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
# این نامگذاری در مقابل فلاسفه است؛ چه، آنان مباحث فلسفی خویش را مصدر به مسائل منطقی میکردند و منطق هم مرادف کلام است؛ متکلمان مقصودشان از برگزیدن این نام برای مباحث خویش این بود که بفهمانند ما در بحثهای خود، از منطق که میراث یونان است بینیازیم. | # این نامگذاری در مقابل فلاسفه است؛ چه، آنان مباحث فلسفی خویش را مصدر به مسائل منطقی میکردند و منطق هم مرادف کلام است؛ متکلمان مقصودشان از برگزیدن این نام برای مباحث خویش این بود که بفهمانند ما در بحثهای خود، از منطق که میراث یونان است بینیازیم. | ||
# چون متکلمان، مباحث خود را با این گفتار آغاز میکردند: «الكلام في كذا». | # چون متکلمان، مباحث خود را با این گفتار آغاز میکردند: «الكلام في كذا». | ||
# این علم مبتنی بر ادله قطعی است؛ سخن و کلام زمانی که همراه باشد با دلیلی یقینی، دارای قوه و استحکام | # این علم مبتنی بر ادله قطعی است؛ سخن و کلام زمانی که همراه باشد با دلیلی یقینی، دارای قوه و استحکام میشود و سزاوار است که بهگونه مطلق، کلام نامیده شود. | ||
# این دانش، توانایی تکلم و سخن گفتن در عقاید دینی و مناظره با مخالفین را فراهم میکند. | # این دانش، توانایی تکلم و سخن گفتن در عقاید دینی و مناظره با مخالفین را فراهم میکند. | ||
نویسنده، نظریه آخر را پسندیده است و میگوید: با توجه به اینکه این نظریه بر عنصر مناظره متمرکز است و مناظره عنصری اساسی در این دانش است و معمولا مناظره جز از راه تکلم و بحث میسر نیست، میتوان آن را معتبرتر از نظریات دیگر دانست<ref>ر.ک: همان، ص18-20</ref>. | نویسنده، نظریه آخر را پسندیده است و میگوید: با توجه به اینکه این نظریه بر عنصر مناظره متمرکز است و مناظره عنصری اساسی در این دانش است و معمولا مناظره جز از راه تکلم و بحث میسر نیست، میتوان آن را معتبرتر از نظریات دیگر دانست<ref>ر.ک: همان، ص18-20</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
روشهای استدلال منطقی، بر دو گونه است: منطق صوری و منطق مادی و برای هرکدام اقسامی است. روش استدلال منطقی صوری، دارای دو گونه کلی است: | روشهای استدلال منطقی، بر دو گونه است: منطق صوری و منطق مادی و برای هرکدام اقسامی است. روش استدلال منطقی صوری، دارای دو گونه کلی است: | ||
# روش استدلال مباشر: در این روش تنها یک قضیه کافی است تا از طریق آن، بر مطلوب استدلال شود و معرفت جدیدی به دست آید. | # روش استدلال مباشر: در این روش تنها یک قضیه کافی است تا از طریق آن، بر مطلوب استدلال شود و معرفت جدیدی به دست آید. | ||
# روش استدلال غیر مباشر: در این روش یک قضیه کافی نبوده، بلکه دو یا چند قضیه بهعنوان حد وسط، مورد استفاده قرار میگیرد. استدلال غیر مباشر، به سه نوع قیاس، استقراء و تمثیل تقسیم | # روش استدلال غیر مباشر: در این روش یک قضیه کافی نبوده، بلکه دو یا چند قضیه بهعنوان حد وسط، مورد استفاده قرار میگیرد. استدلال غیر مباشر، به سه نوع قیاس، استقراء و تمثیل تقسیم میشود<ref>ر.ک: همان، ص47</ref>. | ||
روش استدلال منطقی از نظر ماده نیز اقسامی دارد که اصطلاحاً به آنها صناعات خمس (برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه) گفته | روش استدلال منطقی از نظر ماده نیز اقسامی دارد که اصطلاحاً به آنها صناعات خمس (برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه) گفته میشود<ref>ر.ک: همان، ص48</ref>. | ||
روش استدلالهای کلامی متنوع و مختلف بوده و چه از نظر صورت و چه از نظر ماده منحصر در روش خاصی نیست و تمام موارد مذکور را شامل | روش استدلالهای کلامی متنوع و مختلف بوده و چه از نظر صورت و چه از نظر ماده منحصر در روش خاصی نیست و تمام موارد مذکور را شامل میشود<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | ||
قرآن کریم، در زمینه دعوت به یکتاپرستی، سه شیوه را پیش میاندازد که عبارتند از: | قرآن کریم، در زمینه دعوت به یکتاپرستی، سه شیوه را پیش میاندازد که عبارتند از: | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
نویسنده در ادامه این فصل به علل و اسباب پیدایش علم کلام در عصر رسالت، عصر وفات پیامبر تا شهادت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] و عصر بعد از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص72-80</ref>. | نویسنده در ادامه این فصل به علل و اسباب پیدایش علم کلام در عصر رسالت، عصر وفات پیامبر تا شهادت [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] و عصر بعد از [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص72-80</ref>. | ||
ایشان با مراجعه به تاریخ علم کلام، هشت دلیل برای تکامل این علم | ایشان با مراجعه به تاریخ علم کلام، هشت دلیل برای تکامل این علم برمیشمرد؛ عواملی چون: تحولات اجتماعی، مواجهه شدن فرهنگ اسلامی با دیگر فرهنگها، تحولات علمی، تأثیرات فلسفه بر علم کلام، اغراض شخصی و سیاسی و...<ref>ر.ک: همان، ص86</ref>. | ||
ایشان در ادامه با ذکر نمونههایی از مسائل جدید، هرکدام از این اسباب هشتگانه را مورد بررسی قرار میدهد. | ایشان در ادامه با ذکر نمونههایی از مسائل جدید، هرکدام از این اسباب هشتگانه را مورد بررسی قرار میدهد. | ||
ویرایش