حاشیه بر مکاسب (خطی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''حاشیه بر مکاسب''' اثر آیت‌الله [[ایروانی، علی|علی ایروانی]]، نسخه‌ای است خطی و در شش جلد. همان‎طور که از اسم این اثر پیداست حاشیه‌ای بر [[كتاب المكاسب|مکاسب]] [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ مرتضی انصاری]] است.

در این جلد، نویسنده پس از حمد خدا و صلوات بر پیامبر(ص) و لعن دشمنان الهی عبارات کتاب را چنین آغاز کرده است: «... و بعد فهذا ما جری بالخاطر حین ما جری بحثی في مكاسب شيخ الأوائل و الأواخر و البحر المتلاطم الذاخر الحاج شيخ مرتضی الأنصاری علا في أعلا الفردوس مقامه» ترجمه: و بعد این مواردی است که در زمان تحقیق در مکاسب شیخ اول و آخر و دریای متلاطم پرگهر شیخ مرتضی انصاری (که خداوند در درجات بالای فردوس بالایش ببرد) به خاطرم رسیده است.<ref>ر.ک: کتاب، ج1، ص1</ref> مباحث این جلد با بیان بحث مربوط به اراضی مفتوح عنوة به پایان رسیده و در جلد دوم، ادامه همین مباحث با ذکر روایتی آغاز می‎شود.<ref>ر.ک: کتاب، ج1، ص230-233 و ج2 ص2</ref> پایان کتابت جلد دوم در صبح پنج‎شنبه آخر ماه ذ‌ی‌قعده سال 1352 در مشهد مقدس بوده است.<ref>ر.ک: کتاب، ج2، ص255</ref> جلد سوم در شرح کتاب البیع است و از بخش اسباب مُمَلّکه (حیازت) در زمین شروع می‎شود و با مباحث بیع فضولی پایان می‌پذیرد.<ref>ر.ک: کتاب، ج3، ص1 و293</ref> نویسنده صفحه اول جلد چهارم را خط زده و از صفحه دوم آن شروع کرده است. تاریخ شروع نگارش این جلد 23 ذی‎حجه الحرام سال 1346 بوده است.<ref>ر.ک: کتاب، ج4، ص2</ref> جلد پنجم با مباحث مربوط به بیع فضولی و عبارت «قوله من شروط المتعاقدین أن یكونا مالكین...» ترجمه: از شرایط دوطرف عقد، مالکیت است. شروع می‎شود.<ref>ر.ک: کتاب، ج5، ص1</ref> با پایان جلد پنج، تعلیقات ایروانی بر دو کتاب مکاسب و بیع شیخ انصاری پایان می‌پذیرد. جلد پنجم در 21 شوال سال 1344 در محل شهادت [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] (کوفه) به پایان رسیده است. با عباراتی که در پایان این جلد هست می‎توان گفت که این تعلیقات به خط شیخ [[ایروانی، یوسف|یوسف بن علی ایروانی]] نوشته شده است؛ یعنی تحقیقات آن، توسط علی ایروانی صورت گرفته و کاتب آن، پسرش یوسف ایروانی است.<ref>ر.ک: کتاب، ج5، ص399</ref> جلد ششم این مجموعه، تعلیقات مرحوم ایروانی بر کتاب خیارات مرحوم شیخ است. تاریخ آن 8 ذی‎حجه 1344 ذکر شده است.<ref>ر.ک: کتاب، ج6، ص1</ref>