پرش به محتوا

تنقيح الأبحاث للملل الثلاث: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎گ' به 'ی‌گ')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
خط ۳۶: خط ۳۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
پیشگفتار کتاب که به‎وسیله دکتر مهدی محقق، نگارش یافته است، حاوی مطالب ارزنده‎ای به زبان فارسی است؛ از جمله اینکه در مورد اهمیت و جایگاه فلسفه و سیر فلسفه در مقطعی از تاریخ که در آن اقبال و انکارهایی نسبت به این علم صورت گرفته است، سخن به میان آمده و پس از آن درباره برگزاری همایش قرطبه و اصفهان، بیان می‎دارد که هدف از این کنگره که با همکاری برخی از مراکز علمی تحت عنوان قرطبه و اصفهان تشکیل گردید، آن است که اندیشه نادرستی را که غربیان و به‎تبع آن دانشمندان کشورهای عربی اظهار داشتند، مبنی بر اینکه پس از [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] اندیشه‎های فلسفی و تفکر عقلی در جهان اسلام رو به افول نهاد، از چهره تاریخ فلسفه اسلامی زدوده گردد و با معرفی برخی چهره‎های درخشان این دوره که تاکنون در گوشه‎های فراموشی مانده، ممیزات حکمت متعالیه به دوستداران علوم معقول و اهل فلسفه و عرفان نمایانده شود<ref>ر.ک: پیشگفتار، صفحه بیست‎ونه</ref>.
پیشگفتار کتاب که به‎وسیله دکتر مهدی محقق، نگارش یافته است، حاوی مطالب ارزنده‌ای به زبان فارسی است؛ از جمله اینکه در مورد اهمیت و جایگاه فلسفه و سیر فلسفه در مقطعی از تاریخ که در آن اقبال و انکارهایی نسبت به این علم صورت گرفته است، سخن به میان آمده و پس از آن درباره برگزاری همایش قرطبه و اصفهان، بیان می‎دارد که هدف از این کنگره که با همکاری برخی از مراکز علمی تحت عنوان قرطبه و اصفهان تشکیل گردید، آن است که اندیشه نادرستی را که غربیان و به‎تبع آن دانشمندان کشورهای عربی اظهار داشتند، مبنی بر اینکه پس از [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] اندیشه‎های فلسفی و تفکر عقلی در جهان اسلام رو به افول نهاد، از چهره تاریخ فلسفه اسلامی زدوده گردد و با معرفی برخی چهره‎های درخشان این دوره که تاکنون در گوشه‎های فراموشی مانده، ممیزات حکمت متعالیه به دوستداران علوم معقول و اهل فلسفه و عرفان نمایانده شود<ref>ر.ک: پیشگفتار، صفحه بیست‎ونه</ref>.


در مدخل کتاب در مورد زندگی‌نامه [[ابن کمونه، سعد بن منصور|ابن کمونه]] و ویژگی‎های عصری که در آن زندگی می‌کرده است و همچنین اساتید و آثار علمی وی سخن به میان آمده و سپس در مورد روش‎شناسی تألیف کتاب حاضر و خصوصیات و اسلوب آن مطالب مفیدی عرضه شده است.<ref>ر.ک: مدخل، ص‎1-84</ref>.
در مدخل کتاب در مورد زندگی‌نامه [[ابن کمونه، سعد بن منصور|ابن کمونه]] و ویژگی‎های عصری که در آن زندگی می‌کرده است و همچنین اساتید و آثار علمی وی سخن به میان آمده و سپس در مورد روش‎شناسی تألیف کتاب حاضر و خصوصیات و اسلوب آن مطالب مفیدی عرضه شده است.<ref>ر.ک: مدخل، ص‎1-84</ref>.
خط ۵۱: خط ۵۱:
# قوت نظر و شدت استعداد برای پذیرش علوم از افاضه‎کننده آنها؛
# قوت نظر و شدت استعداد برای پذیرش علوم از افاضه‎کننده آنها؛
# اطلاع از غیب در خواب یا بیداری.  
# اطلاع از غیب در خواب یا بیداری.  
بر اساس این تقسیم پیامبران الهی به چند دسته تقسیم می‎شوند: دسته اول از آنها هر سه خصوصیت مذکور را دارا هستند، البته با شدت و ضعف در آن؛ دسته دوم از ایشان دارای دو خصوصیت هستند و دسته‎ای دیگر، فقط از یک ویژگی برخوردار می‎باشند<ref>ر.ک: همان</ref>.
بر اساس این تقسیم پیامبران الهی به چند دسته تقسیم می‎شوند: دسته اول از آنها هر سه خصوصیت مذکور را دارا هستند، البته با شدت و ضعف در آن؛ دسته دوم از ایشان دارای دو خصوصیت هستند و دسته‌ای دیگر، فقط از یک ویژگی برخوردار می‎باشند<ref>ر.ک: همان</ref>.


سپس مؤلف نظرات سه‎گانه در باب نبوت را متذکر می‎شود و آن اینکه برخی بر این باورند که نبوت، انتخاب و گزینشی است از سوی خداوند و برخی معتقدند که با ریاضت و کسب حاصل می‎شود و برخی هر دو عنصر (گزینش الهی و ریاضت) را دخیل می‎دانند<ref>ر.ک: همان</ref>.
سپس مؤلف نظرات سه‎گانه در باب نبوت را متذکر می‎شود و آن اینکه برخی بر این باورند که نبوت، انتخاب و گزینشی است از سوی خداوند و برخی معتقدند که با ریاضت و کسب حاصل می‎شود و برخی هر دو عنصر (گزینش الهی و ریاضت) را دخیل می‎دانند<ref>ر.ک: همان</ref>.
خط ۶۰: خط ۶۰:
سپس به ذکر مراتب دهگانه برای انبیا و اقسام انبیا در آن مراتب پرداخته شده و درباره معجزه و شرایط پنج‎گانه آن و هفت شک متوجه به آن، مطالبی بیان گردیده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.
سپس به ذکر مراتب دهگانه برای انبیا و اقسام انبیا در آن مراتب پرداخته شده و درباره معجزه و شرایط پنج‎گانه آن و هفت شک متوجه به آن، مطالبی بیان گردیده است.<ref>ر.ک: همان</ref>.


در ادامه در مورد فواید پانزده‎گانه نبوت سخن به میان آمده که نگارنده بر این باور است که اکثر این فواید مبتنی بر عدم اعتماد بر عقل بشری است. در همین بخش جواب براهمه و اشراقیینی که قائل به بی‎فایده بودن نبوت با وجود عقل و بینش انسان، هستند، آمده است. سپس شبهات و اجوبه‎ای در باب نبوت آورده شده است؛ شبهاتی چون:
در ادامه در مورد فواید پانزده‎گانه نبوت سخن به میان آمده که نگارنده بر این باور است که اکثر این فواید مبتنی بر عدم اعتماد بر عقل بشری است. در همین بخش جواب براهمه و اشراقیینی که قائل به بی‎فایده بودن نبوت با وجود عقل و بینش انسان، هستند، آمده است. سپس شبهات و اجوبه‌ای در باب نبوت آورده شده است؛ شبهاتی چون:
# شبهه اهل جبر و ادله آنها بر این ادعا؛
# شبهه اهل جبر و ادله آنها بر این ادعا؛
# شبهه براهمه و آن کفایت عقل بشر برای تشخیص مصالح خویش و عدم نیاز به نبوت است.
# شبهه براهمه و آن کفایت عقل بشر برای تشخیص مصالح خویش و عدم نیاز به نبوت است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش