۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المعجم (ابن مقری): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'به' به 'به'
جز (جایگزینی متن - 'میک' به 'میک') |
جز (جایگزینی متن - 'به' به 'به') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
معجم، عبارت است از کتابی که مؤلفش در آن به جهت معرفی خودش، شیوخ و اساتیدش را بر اساس حروف الفبا مرتب میکند و از هر شیخ یک یا چند روایت ذکر مینماید. گاهی نیز معجم را بر کتابی اطلاق میشود که یکی از محدثین آن را به شیوخ برخی حفاظ، اختصاص داده است. برخی نیز، شرط ترتیب بر اساس حروف الفبا را در | معجم، عبارت است از کتابی که مؤلفش در آن به جهت معرفی خودش، شیوخ و اساتیدش را بر اساس حروف الفبا مرتب میکند و از هر شیخ یک یا چند روایت ذکر مینماید. گاهی نیز معجم را بر کتابی اطلاق میشود که یکی از محدثین آن را به شیوخ برخی حفاظ، اختصاص داده است. برخی نیز، شرط ترتیب بر اساس حروف الفبا را در کتابهای معجم، لازم نمیدانند بلکه ممکن است مثلاً بر اساس فضیلت یا تقدم، نام اساتید را ذکر نمایند. کتابهای معجم در برخی اوصاف با کتابهای مشیخه مشترکند؛ زیرا مشیخه نیز، جزئی است که در آن محدث، اسامی شیوخ و مرویاتش از آنان را در آن جمع میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/8 ر.ک: مقدمه کتاب، ص8]</ref> | ||
کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
از جمله کارهای محقق روی این کتاب میتوان موارد زیر را ذکر کرد: | از جمله کارهای محقق روی این کتاب میتوان موارد زیر را ذکر کرد: | ||
# رونویسی از کتاب و مقابله آن با نسخ خطی. | # رونویسی از کتاب و مقابله آن با نسخ خطی. | ||
# ضبط کتاب به لحاظ سندی و متنی با رجوع به | # ضبط کتاب به لحاظ سندی و متنی با رجوع به کتابهای رجالی و کتابهای ضبط الفاظ غریب. | ||
# یاری جستن از دیگر | # یاری جستن از دیگر کتابهایی که دیگران از همین مؤلف نقل کردهاند؛ مانند: «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|حلیة الأولیاء]]» ابونعیم، «[[تاريخ أصبهان (ذكر أخبار أصبهان)|تاریخ اصبهان]]» از همو، «[[تاریخ بغداد]]» و «[[الجامع لأخلاق الراوی و آداب السامع|الجامع لأخلاق الراوي و آداب السامع]]» [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و.... | ||
# یاری جستن از دیگر | # یاری جستن از دیگر کتابهای حدیثی که با این کتاب در شیوخ اشتراک داشته است. | ||
# شمارهگذاری احادیث. | # شمارهگذاری احادیث. | ||
# در بخش تعلیقات نیز محقق، به جهت رعایت اختصار بهجز مواردی که مربوط به ضبط نسخه و تنبیه بر تصحیف یا خطایی در متن یا إسناد بوده، چیز دیگری ننوشته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/12 ر.ک: مقدمه، ص12-13]</ref> | # در بخش تعلیقات نیز محقق، به جهت رعایت اختصار بهجز مواردی که مربوط به ضبط نسخه و تنبیه بر تصحیف یا خطایی در متن یا إسناد بوده، چیز دیگری ننوشته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/12 ر.ک: مقدمه، ص12-13]</ref> | ||