۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بررسی و تحقیق در جنبش مشروطیت ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ش' به 'ی‌ش') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
فصل اول، مقدماتی است در شناخت جنبش مشروطه؛ ازاینرو، ابتدا رابطه علما با جنبش مشروطه مورد بررسی قرار گرفته و سپس به بحث پیرامون رابطه مشروطه با استبداد و استعمار، حرکت مشروطهخواهی و ابعاد آن، نقش انگلیسیها در تحولات ایران عصر قاجار و مشروطه و منورالفکرها پرداخته شده است. نویسنده بر این باور است که نقش اول و اساسی در جنبش آزادیخواهانه و عدالتخواهانه مردم در مشروطه را علما برعهده داشته و با نفوذ روحانی خود در جامعه و سابقه‌ای که به دلیل همین نفوذ معنوی از آن برخوردار بودند، توانستند جنبشی را علیه حکومت ظالمانه قاجار به وجود آورند. آنچه نویسنده در این فصل به دنبال آن است، پرداختن به این موضوع است که علما به کدامین بخش مشروطه تعلق دارند و آنها مدافع چه کسی بوده و مبارزهشان با چه کسانی بود؟<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27</ref>. | فصل اول، مقدماتی است در شناخت جنبش مشروطه؛ ازاینرو، ابتدا رابطه علما با جنبش مشروطه مورد بررسی قرار گرفته و سپس به بحث پیرامون رابطه مشروطه با استبداد و استعمار، حرکت مشروطهخواهی و ابعاد آن، نقش انگلیسیها در تحولات ایران عصر قاجار و مشروطه و منورالفکرها پرداخته شده است. نویسنده بر این باور است که نقش اول و اساسی در جنبش آزادیخواهانه و عدالتخواهانه مردم در مشروطه را علما برعهده داشته و با نفوذ روحانی خود در جامعه و سابقه‌ای که به دلیل همین نفوذ معنوی از آن برخوردار بودند، توانستند جنبشی را علیه حکومت ظالمانه قاجار به وجود آورند. آنچه نویسنده در این فصل به دنبال آن است، پرداختن به این موضوع است که علما به کدامین بخش مشروطه تعلق دارند و آنها مدافع چه کسی بوده و مبارزهشان با چه کسانی بود؟<ref>ر.ک: متن کتاب، ص27</ref>. | ||
در فصل دوم، نگاهی شده است به سابقه تحصن در سفارتخانههای خارجی. به اعتقاد نویسنده، تحصن در سفارتخانه انگلیس در تهران، حساسترین و اساسیترین مرحله در پیدایش حرکت مشروطهخواهی - نه عدالتخواهی - است. به باور وی، اهمیت این تحصن در رشد این جنبش و باور کردن آن، باعث شده تا موافق و مخالف، پیرامون آن اظهار نظر کرده و نتایجی از آن برگیرند و سابقه تحصن در ایران و نیز سفارتخانههای خارجی را بررسی کنند تا بهنحوی در تبیین این مسئله، | در فصل دوم، نگاهی شده است به سابقه تحصن در سفارتخانههای خارجی. به اعتقاد نویسنده، تحصن در سفارتخانه انگلیس در تهران، حساسترین و اساسیترین مرحله در پیدایش حرکت مشروطهخواهی - نه عدالتخواهی - است. به باور وی، اهمیت این تحصن در رشد این جنبش و باور کردن آن، باعث شده تا موافق و مخالف، پیرامون آن اظهار نظر کرده و نتایجی از آن برگیرند و سابقه تحصن در ایران و نیز سفارتخانههای خارجی را بررسی کنند تا بهنحوی در تبیین این مسئله، یاری‌شان کند. وی معتقد است سادهترین حکمی که موافقان مشروطه در حل این قضیه صادر کرده‌اند، این است که تحصن در ایران، امری معمول بوده و ازاینرو، نمیبایست تعجبی نسبت به تحصن در سفارت انگلیس از خود نشان داد و یا آن را دلیل بر ابهام و ایهامی در واقعه مشروطه دانست<ref>همان، ص87-88</ref>. | ||
در فصل سوم، به موضوع تصمیمگیری برای رفتن به سفارت، پرداخته شده است. از مسائلی که پیرامون آن اختلاف است، تصمیمگیری در رفتن به سفارت است. این مسئله، جدای از آنچه مربوط به خود همین مسئله | در فصل سوم، به موضوع تصمیمگیری برای رفتن به سفارت، پرداخته شده است. از مسائلی که پیرامون آن اختلاف است، تصمیمگیری در رفتن به سفارت است. این مسئله، جدای از آنچه مربوط به خود همین مسئله می‌شود، ارتباط آن با برخی از قضاوتها و دیدگاهها راجع به اشخاص و قضایای دیگر است؛ بهطوریکه داشتن دیدگاه خاصی در اینجا، ما را رودرروی مشکلات دیگری قرار خواهد داد که بهسادگی نمیتوان درباره آنها قضاوت کرد<ref>ر.ک: همان، ص105</ref>. | ||
در فصل چهارم، به بررسی موضع سفارت در برابر درخواست تحصن پرداخته شده است. به اعتقاد نویسنده، نگاهی به سیاست انگلیس در قبال روسیه، نشان میدهد که آنها در پی نفوذ بیشتری در امور سیاسی ایران بوده‌اند؛ بهخصوص که با افزایش قدرت روسها، آنها ضعف بیشتری احساس کرده و به دنبال جبران آن بودند<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>. | در فصل چهارم، به بررسی موضع سفارت در برابر درخواست تحصن پرداخته شده است. به اعتقاد نویسنده، نگاهی به سیاست انگلیس در قبال روسیه، نشان میدهد که آنها در پی نفوذ بیشتری در امور سیاسی ایران بوده‌اند؛ بهخصوص که با افزایش قدرت روسها، آنها ضعف بیشتری احساس کرده و به دنبال جبران آن بودند<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>. | ||
در فصول گذشته کتاب، درباره موضع سفارت در برابر درخواست تحصن سخن گفته شد و در فصل پنجم، بهمنظور بررسی همکاری اعضای سفارت با متحصنین، آنچه را که از اسناد رسمی و غیر رسمی در مورد برخورد سفارت با متحصنین پس از استقرار آنها در سفارت ذکر شده، آورده شده است. این برخوردها که در قالب «حمایت کامل از متحصنین» قابل طرح است، یکی از تکیهگاههای اصلی مباحث این فصل تلقی | در فصول گذشته کتاب، درباره موضع سفارت در برابر درخواست تحصن سخن گفته شد و در فصل پنجم، بهمنظور بررسی همکاری اعضای سفارت با متحصنین، آنچه را که از اسناد رسمی و غیر رسمی در مورد برخورد سفارت با متحصنین پس از استقرار آنها در سفارت ذکر شده، آورده شده است. این برخوردها که در قالب «حمایت کامل از متحصنین» قابل طرح است، یکی از تکیهگاههای اصلی مباحث این فصل تلقی می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص137</ref>. | ||
فصل ششم، به بررسی این موضوع اختصاص یافته است که در سفارت چه گذشت. نویسنده بر این باور است که نشان دادن آنچه در داخل سفارت رخ داده، کمک فراوانی به درک مسئله مورد نظر کرده و درعینحال، ازآنجاکه موضوع کتاب، روشن ساختن وقایع مربوط به تحصن است، برای به تصویر کشیدن درست صحنهها، آنچه که ناظران و گزارشگران آورده‌اند، ذکر گردیده است.<ref>ر.ک: همان، ص153</ref>. | فصل ششم، به بررسی این موضوع اختصاص یافته است که در سفارت چه گذشت. نویسنده بر این باور است که نشان دادن آنچه در داخل سفارت رخ داده، کمک فراوانی به درک مسئله مورد نظر کرده و درعینحال، ازآنجاکه موضوع کتاب، روشن ساختن وقایع مربوط به تحصن است، برای به تصویر کشیدن درست صحنهها، آنچه که ناظران و گزارشگران آورده‌اند، ذکر گردیده است.<ref>ر.ک: همان، ص153</ref>. | ||