دلائل التوحيد: تفاوت میان نسخه‌ها

==گزارش محتوا==

نویسنده تلاش کرده که اسلوبش را در نوشتار از اسلوب گذشتگان و بلکه معاصرینش - که با سجع متکلف سبب تکرار یک فکر در عبارات متشابه شده و به ضعف در اسلوب منجر می‎شدند - ‎متفاوت کند، ولذا جز در موارد نادری از پیروی از روش گذشتگان پرهیز کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص14</ref>.  

در بحث دوم از فصل اول مقدمات روشمند محقق اثر، به موضوع توقیفی بودن اسماء و صفات الهی اشاره شده است. هیچ اسم یا صفتی را نمی‎توان جز به اذن شرع بر خداوند اطلاق نمود. پس جز آنچه که خداوند برای خود قرار داده، نمی‎توان برای خداوند اسمی یا صفتی را ثابت نمود و جز آنچه که خود یا رسولش نفی کرده نمی‎توان اسم یا صفتی را نفی کرد و درباره آنچه شرع به اثبات و یا نفی آن تصریح نکرده باید توقف نمود تا بدانیم مراد از آن چیست؛ اگر از آن معنای صحیحی موافق با آنچه نصی قبلاً درباره آن صادر شده به ‎دست آمد، پذیرفته شود و در غیر این ‎صورت رد شود<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>.  

محقق کتاب در توضیح این مطالب معتقد است که معرفت الله در حقیقت فطری است و استدلال و تفکر در آیات قرآن کریم آن را تقویت می‎کند. وی با اشکال به شیوه متکلمین، تنها راه روشن بری از خطا را شناخت خداوند از خلال کلام او و کلام رسولش دانسته که مجالی برای شک و شبهه باقی نمی‎گذارد<ref>ر.ک: همان، پاورقی 1</ref>.  

در سومین مطلب کتاب نیز مباحث متعددی مطرح شده که از آن جمله تبیین مادی‎گرایی و رد آن است. مادیون در حقیقت هر موجودی غیر از ماده محسوس را نفی می‎کنند. آن‎ها معتقدند که وصف وجود مختص به چیزهایی است که به حواس پنج‎گانه درک می‎شوند و چیزی ورای آن را شامل نمی‎شود. در ادامه این مطلب شبهه مادیون تبیین و دلائل رد این دیدگاه را مطرح کرده است. در بخشی از عبارات نویسنده چنین می‎خوانیم: «کلام صاحب رسائل اخوان الصفا (مبنی بر اینکه ‎که مادیون نه فلسفه را می‎شناسند و نه شریعت را می‌فهمند. آنها ادعا می‎کنند که حقایق اشیا را می‎شناسند و در امور ناشناخته دشوار استدلال و تعمق می‎کنند؛ درحالی‎که نفس خود را که نزدیک‎ترین چیزها به ایشان است، نمی‎شناسند) بر مادیون صادق است.<ref>ر.ک: همان، ص303-297</ref>.