پرش به محتوا

القواعد و الفوائد الأصولية و ما يتعلق بها من الأحكام الفرعية: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =38718
| کد پدیدآور =14486
| کد پدیدآور =14486
| پس از =
| پس از =
خط ۳۲: خط ۳۲:
'''القواعد و الفوائد الأصولية و ما يتعلق بها من الأحكام الفرعية'''، اثر [[ابن اللحام، علی بن محمد|ابوالحسن علاءالدین بن محمد بن عباس بعلی حنبلی]]، معروف به [[ابن اللحام، علی بن محمد|ابن لحام]] (متوفی 803ق)، کتابی است در معرفی و بررسی قواعد و فواید اصولی که با تحقیق [[فضیلی، عبدالکریم|عبدالکریم فضیلی]] منتشر شده است.
'''القواعد و الفوائد الأصولية و ما يتعلق بها من الأحكام الفرعية'''، اثر [[ابن اللحام، علی بن محمد|ابوالحسن علاءالدین بن محمد بن عباس بعلی حنبلی]]، معروف به [[ابن اللحام، علی بن محمد|ابن لحام]] (متوفی 803ق)، کتابی است در معرفی و بررسی قواعد و فواید اصولی که با تحقیق [[فضیلی، عبدالکریم|عبدالکریم فضیلی]] منتشر شده است.


این کتاب در برخی از مصادر، با نام «القواعد الأصولية و الأخبار العلية في اختيارات الشيخ تقي‎الدين بن تيمية» ذکر گردیده است، اما بنا به تحقیقات نویسنده، این امر اشتباه بوده و این نام، نام سه کتاب این نویسنده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص8</ref>.
این کتاب در برخی از مصادر، با نام «القواعد الأصولية و الأخبار العلية في اختيارات الشيخ تقي‎الدين بن تيمية» ذکر گردیده است، اما بنا به تحقیقات نویسنده، این امر اشتباه بوده و این نام، نام سه کتاب این نویسنده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/8 ر.ک: مقدمه محقق، ص8]</ref>.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۵۸: خط ۵۸:
## «التبصرة»، ابواسحاق شیرازی؛
## «التبصرة»، ابواسحاق شیرازی؛
## «البرهان»، جوینی و...
## «البرهان»، جوینی و...
# مصادر مختص به قواعد فقهی، مانند: «قواعد الأحكام في مصالح الأنام» عز بن عبدالسلام<ref>ر.ک: همان، ص12-‎13</ref>.
# مصادر مختص به قواعد فقهی، مانند: «قواعد الأحكام في مصالح الأنام» عز بن عبدالسلام<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/12 ر.ک: همان، ص12-‎13]</ref>.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
محقق در مقدمه خود، ابتدا از برخی آثاری که پیرامون قواعد فقهی نوشته شده، نام برده و سپس به معرفی کتاب حاضر و نویسنده آن، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص5-‎14</ref>. در مقدمه کوتاه نویسنده، به تعریف اصول فقه پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص15</ref>.
محقق در مقدمه خود، ابتدا از برخی آثاری که پیرامون قواعد فقهی نوشته شده، نام برده و سپس به معرفی کتاب حاضر و نویسنده آن، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص5-‎14</ref>. در مقدمه کوتاه نویسنده، به تعریف اصول فقه پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/15 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص15]</ref>.


نویسنده در هر مورد، ابتدا به ذکر قاعده پرداخته و سپس مسائل پیرامون و مرتبط و متفرع بر آن را، مورد بحث و بررسی قرار داده است؛ این امر، پس از عباراتی مانند: «إذا تقرر هذا، فمن فروع هذه القاعدة...» یا «فههنا مسائل تتعلق بذلك» یا «إذا علمت ذلك، فمن فروع المسألة» واقع شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص11-‎12</ref>.
نویسنده در هر مورد، ابتدا به ذکر قاعده پرداخته و سپس مسائل پیرامون و مرتبط و متفرع بر آن را، مورد بحث و بررسی قرار داده است؛ این امر، پس از عباراتی مانند: «إذا تقرر هذا، فمن فروع هذه القاعدة...» یا «فههنا مسائل تتعلق بذلك» یا «إذا علمت ذلك، فمن فروع المسألة» واقع شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/11 ر.ک: مقدمه محقق، ص11-‎12]</ref>.


ویژگی خاص کتاب، ایجاز مطالب و شمول مسائل آن می‎باشد؛ به‎عنوان مثال، عبارت زیر، در بیان شرایط تکلیف است: «شرط التكليف: العقل و فهم الخطاب». ویژگی دیگر این اثر، آن است که در مواردی که نفس قاعده‎ای، چه در بین مذاهب مختلف و چه در میان مذهب حنبلی، مورد اختلاف باشد، به‎صورت استفهام، مطرح شده است؛ به‎عنوان مثال: «الترك هل هو من قسم الأفعال أم لا؟»<ref>ر.ک: همان، ص12</ref>.
ویژگی خاص کتاب، ایجاز مطالب و شمول مسائل آن می‎باشد؛ به‎عنوان مثال، عبارت زیر، در بیان شرایط تکلیف است: «شرط التكليف: العقل و فهم الخطاب». ویژگی دیگر این اثر، آن است که در مواردی که نفس قاعده‎ای، چه در بین مذاهب مختلف و چه در میان مذهب حنبلی، مورد اختلاف باشد، به‎صورت استفهام، مطرح شده است؛ به‎عنوان مثال: «الترك هل هو من قسم الأفعال أم لا؟»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref>.


قواعد کتاب را در نگاهی کلی، می‎توان در چهار بخش زیر، تقسیم‎بندی نمود:
قواعد کتاب را در نگاهی کلی، می‎توان در چهار بخش زیر، تقسیم‎بندی نمود:
خط ۷۶: خط ۷۶:
## قاعده 38 و 39: قواعد حقیقت کلام؛
## قاعده 38 و 39: قواعد حقیقت کلام؛
## قاعده 42 تا 51: قواعد مربوط به مباحث امر و نهی؛
## قاعده 42 تا 51: قواعد مربوط به مباحث امر و نهی؛
## قاعده 52 تا 64: قواعد مرتبط با مباحث عموم و خصوص<ref>ر.ک: همان، ص10-11</ref>.
## قاعده 52 تا 64: قواعد مرتبط با مباحث عموم و خصوص<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/10 ر.ک: همان، ص10-11]</ref>.


قواعد منفردی نیز در قسم چهارم وجود دارد که عبارتند از:
قواعد منفردی نیز در قسم چهارم وجود دارد که عبارتند از:
خط ۸۲: خط ۸۲:
# قاعده مربوط به نسخ (قاعده 41)؛
# قاعده مربوط به نسخ (قاعده 41)؛
# قاعده مربوط به فرض عین و فرض کفایت (قاعده 49)؛
# قاعده مربوط به فرض عین و فرض کفایت (قاعده 49)؛
# قاعده مربوط به اجماع صحابه و اجتهاد صحابی (قاعده 66)<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.
# قاعده مربوط به اجماع صحابه و اجتهاد صحابی (قاعده 66)<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/11 ر.ک: همان، ص11]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‎ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>مثلا ر.ک: پاورقی، ص392</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>مثلا ر.ک: همان، ص390</ref>، به تشریح و تبین لغات سخت و دیرباب متن<ref>مثلا ر.ک: همان، ص388</ref> و نیز معرفی مختصر اعلام مذکور در متن، پرداخته شده است<ref>مثلا ر.ک: همان، ص394</ref>.
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‎ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>مثلا ر.ک: پاورقی، ص392</ref> و اشاره به اختلاف نسخ<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/390 مثلا ر.ک: همان، ص390]</ref>، به تشریح و تبین لغات سخت و دیرباب متن<ref>مثلا ر.ک: همان، ص388</ref> و نیز معرفی مختصر اعلام مذکور در متن، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38718/1/394 مثلا ر.ک: همان، ص394]</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۹۷: خط ۹۷:
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
   
   
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:مرداد(98)]]
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
[[رده:25 تیر الی 24 مرداد (98)]]
[[رده:25 تیر الی 24 مرداد (98)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش