۱۴۶٬۵۶۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'علمالهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین'
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'علمالهدی، علی بن حسین' به 'سید مرتضی، علی بن حسین') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =00316 | ||
| کتابخوان همراه نور =00316 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|الکافی (ابهامزدایی)}} | |||
'''الكافي في الفقه''' از مهمترين منابع فقهى قدماء تألیف ابوالصلاح تقى، يا تقىالدين بن نجم، يا [[ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم|نجمالدين بن عبيداللّه بن عبداللّه بن محمد حلبى]] (م 447 ق). | |||
==منزلت آن== | ==منزلت آن== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۳: | ||
كتاب الكافى از مهمترين منابع فقهى قدماء است كه از زمان نگارش آن در بين بزرگان قوم و فقهاى عظام مورد توجه و اعتماد واقع شده است. | كتاب الكافى از مهمترين منابع فقهى قدماء است كه از زمان نگارش آن در بين بزرگان قوم و فقهاى عظام مورد توجه و اعتماد واقع شده است. | ||
ابوالصلاح حلبى كه از شاگردان [[ | ابوالصلاح حلبى كه از شاگردان [[سید مرتضی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] (قده) و جانشين وى در شهر حلب بوده است در اين كتاب با طرح نظريات محققانۀ خود يكى از آثار مورد اعتماد در فقه شيعه را تأليف نموده كه در كتابهاى مفصل فقهى مورد استناد و استفاده واقع شده است. | ||
اين كتاب از سه قسمت مباحث اعتقادى (تكاليف عقلى)، مباحث فقهى (تكاليف سمعى) و مباحث مرتبط با مسائل اعتقادى (مستحق بالتكليف) تشكيل شده است. بنابر اين در واقع از دو قسمت كلامى اعتقادى و يك قسمت فقهى تشكيل شده است. | اين كتاب از سه قسمت مباحث اعتقادى (تكاليف عقلى)، مباحث فقهى (تكاليف سمعى) و مباحث مرتبط با مسائل اعتقادى (مستحق بالتكليف) تشكيل شده است. بنابر اين در واقع از دو قسمت كلامى اعتقادى و يك قسمت فقهى تشكيل شده است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۱: | ||
منظور از الحلبيان در عبارات اصحاب، شيخ ابوالصلاح تقى بن نجم حلبى و | منظور از الحلبيان در عبارات اصحاب، شيخ ابوالصلاح تقى بن نجم حلبى و سيد ابوالمكارم حمزة بن زهرة صاحب الغنية است. ([[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] 216/6). | ||
منظور از الشاميون در عبارات اصحاب 4 نفر هستند: | منظور از الشاميون در عبارات اصحاب 4 نفر هستند: | ||
#ابوالصلاح تقى بن نجمالدين حلبى. | #ابوالصلاح تقى بن نجمالدين حلبى. | ||
# | #سيد ابوالمكارم بن زهرة حلبى. | ||
#قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]]. | #قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]]. | ||
#سديدالدين محمود حمصى. | #سديدالدين محمود حمصى. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۵: | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به سه نسخه كه در مخزن كتابهاى محمد على خوانسارى، | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به سه نسخه كه در مخزن كتابهاى محمد على خوانسارى، سيد حاج آقا نوۀ حجتالاسلام اصفهانى، محمدحسین قمشهاى در اصفهان و شيخ مشكور اشاره دارد. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]247/17). | ||
نسخههاى ديگرى نيز در صفحات 76 و 77 كتاب مقدمهاى بر فقه شيعه ذكر شده است كه خواننده مىتواند به آنان مراجعه نمايد. | نسخههاى ديگرى نيز در صفحات 76 و 77 كتاب مقدمهاى بر فقه شيعه ذكر شده است كه خواننده مىتواند به آنان مراجعه نمايد. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۷: | ||
10 - نسخۀ كتابخانۀ آیتالله صفائى خوانسارى در قم كه در قرن 13 نوشته شده است. | 10 - نسخۀ كتابخانۀ آیتالله صفائى خوانسارى در قم كه در قرن 13 نوشته شده است. | ||
11 - نسخۀ كتابخانۀ حجتالاسلام | 11 - نسخۀ كتابخانۀ حجتالاسلام سيد محمد على روضاتى در اصفهان كه در سال 1239 به پایان رسيده است. | ||
==تقسيمبندى مطالب== | ==تقسيمبندى مطالب== | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۵۰: | ||
در مباحث خمس، انفال، صوم (روزهخوارى علنى)، اجراى حد، قضاء، صلاة جماعت، صلاة عيدين، صلاة جنائز، جهاد ابتدايى، سلطان اسلام كه منصوب از طرف خداست به عنوان مجرى معرفى شده و سپس كسى كه از طرف او نصب مىشود يعنى ائمۀ اطهار و در آخر نيز فقيه مأمون، مأمور اجراى آنان مىباشد. (صفحات 173، 183، 151، 153، 156، 246 تا 262). | در مباحث خمس، انفال، صوم (روزهخوارى علنى)، اجراى حد، قضاء، صلاة جماعت، صلاة عيدين، صلاة جنائز، جهاد ابتدايى، سلطان اسلام كه منصوب از طرف خداست به عنوان مجرى معرفى شده و سپس كسى كه از طرف او نصب مىشود يعنى ائمۀ اطهار و در آخر نيز فقيه مأمون، مأمور اجراى آنان مىباشد. (صفحات 173، 183، 151، 153، 156، 246 تا 262). | ||
در بحث نماز جمعه، مؤلف بر خلاف استادش [[ | در بحث نماز جمعه، مؤلف بر خلاف استادش [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] (م 448 ق) قائل به حرمت نماز جمعه در زمان غيبت نيست بلكه قائل به جواز و استحباب آن در زمان غيبت است. (صفحۀ 169 و 171 كتاب [[المراسم في الفقه الإمامي|المراسم]] و صفحۀ 143 الكافى). | ||
در مباحث مربوط به امر به معروف و نهى از منكر در باب اكراه و احكام آن، مؤلف مباحث بسيار دقيق عقلى و فقهى را مطرح مىنمايد نظير اين كه وجوب احتراز و دورى از ضرر اقتضاء مىكند كه بخاطر دورى از ضرر اعظم (عقاب به دليل حضور در امر قبيح) واجب است در معرض ضرر كوچكتر (مشكلات ناشى از امر به معروف و نهى از منكر) واقع شويم، يا اين كه همان طور كه دورى از ضرر واجب است واقع شده در ضرر و تحمل آن به خاطر جلب منفعت بيشتر نيز واجب است. (صفحۀ 273 الكافى). | در مباحث مربوط به امر به معروف و نهى از منكر در باب اكراه و احكام آن، مؤلف مباحث بسيار دقيق عقلى و فقهى را مطرح مىنمايد نظير اين كه وجوب احتراز و دورى از ضرر اقتضاء مىكند كه بخاطر دورى از ضرر اعظم (عقاب به دليل حضور در امر قبيح) واجب است در معرض ضرر كوچكتر (مشكلات ناشى از امر به معروف و نهى از منكر) واقع شويم، يا اين كه همان طور كه دورى از ضرر واجب است واقع شده در ضرر و تحمل آن به خاطر جلب منفعت بيشتر نيز واجب است. (صفحۀ 273 الكافى). | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۷: | ||
شايد اولین كتابى كه به صراحت در مورد ولايت فقيه به عنوان نائب امام زمان عليهالسلام نظر داده شده باشد اين كتاب است. | شايد اولین كتابى كه به صراحت در مورد ولايت فقيه به عنوان نائب امام زمان عليهالسلام نظر داده شده باشد اين كتاب است. | ||
مؤلف در بحث قضاء پس از بيان ولايت او اين گونه مىنويسد: فهو نائب عن ولى الاضرع في الحكم....و در چند سطر بعد: فهو في الحقيقة مأهول لذلك بإذن ولاة الأمر، و إخوانه | مؤلف در بحث قضاء پس از بيان ولايت او اين گونه مىنويسد: فهو نائب عن ولى الاضرع في الحكم....و در چند سطر بعد: فهو في الحقيقة مأهول لذلك بإذن ولاة الأمر، و إخوانه في الدين مأمورون بالتحاكم و حمل حقوق الأموال إليه و التمكين من أنفسهم لحد أو تأديب تعين عليهم. | ||
سپس در ادامه مىنويسد: اگر كسى حكم ولى فقيه را نپذيرد فعن دين اللّه رغب و لحكمه سبحانه رد و | سپس در ادامه مىنويسد: اگر كسى حكم ولى فقيه را نپذيرد فعن دين اللّه رغب و لحكمه سبحانه رد و لرسولاللّه(ص) خالف و لحكم الجاهلية ابتغى و إلى الطاغوت تحاكم. (صفحات 423 و 424). | ||
از ديگر ويژگىهاى كتاب، آوردن مباحث اعتقادى و كلامى در ابتدا و انتهاى كتاب و بررسى مباحث فقهى در اواسط كتاب مىباشد تا جائى كه مؤلف در آخر كتاب اين گونه مىنويسد: و إذا وضح برهان ما قدمناه من مسائل التوحيد و العدل... | از ديگر ويژگىهاى كتاب، آوردن مباحث اعتقادى و كلامى در ابتدا و انتهاى كتاب و بررسى مباحث فقهى در اواسط كتاب مىباشد تا جائى كه مؤلف در آخر كتاب اين گونه مىنويسد: و إذا وضح برهان ما قدمناه من مسائل التوحيد و العدل... | ||
| خط ۱۸۳: | خط ۱۸۵: | ||
#[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: أقول و قد رأيت كتابه (الكافي) في الفقه على ترتيب أبوابه و هو كتاب حسن معروف بين أصحابنا معول عليه عندهم من عشرين ألف بيتا. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] 113/2). | #[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: أقول و قد رأيت كتابه (الكافي) في الفقه على ترتيب أبوابه و هو كتاب حسن معروف بين أصحابنا معول عليه عندهم من عشرين ألف بيتا. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] 113/2). | ||
#[[ | #[[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]] در مسألهاى از مسائل مزارعه: و ما اخترناه مذهب السيد المرتضى(ره) و خيرته في الناصريات المسألة المأتين و مذهب أبيالصلاح الحلبي في كتابه الكافي و هو كتاب حسن فيه تحقيق مواضع. (السرائر 266). | ||
#تسترى در المقابيس: له كتب أشار إليها شيخه الشيخ في الرجال و ذكرها غيره، منها الكافي في أصولالدين و فروعه و هو مأخذ مذاهبه. (المقابيس صفحۀ 8). | #تسترى در المقابيس: له كتب أشار إليها شيخه الشيخ في الرجال و ذكرها غيره، منها الكافي في أصولالدين و فروعه و هو مأخذ مذاهبه. (المقابيس صفحۀ 8). | ||
#[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]: صاحب كتاب الكافي في الفقه المنقول فتاواه في الكتب المبسوطة. ([[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]] 480/3). | #[[نوری، حسین بن محمدتقی|محدث نورى]] در [[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]: صاحب كتاب الكافي في الفقه المنقول فتاواه في الكتب المبسوطة. ([[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]] 480/3). | ||
| خط ۱۸۹: | خط ۱۹۱: | ||
#كتاب خلاصة به نقل از [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: تقي بن نجم الحلبي ثقة عين له تصانيف حسنة ذكرناها في الكتاب الكبير. (خلاصة الأقوال ص28، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] 635/3). | #كتاب خلاصة به نقل از [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: تقي بن نجم الحلبي ثقة عين له تصانيف حسنة ذكرناها في الكتاب الكبير. (خلاصة الأقوال ص28، [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] 635/3). | ||
#ابن أبيالروح به نقل از [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: له مصنفات في الأصول و الفروع... ثم قال و كتبه مشهورة بين أئمة القوم. ([[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] 635/3 به نقل از أعلام النبلاء بتاريخ حلب الشهباء ج 77/4). | #ابن أبيالروح به نقل از [[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]: له مصنفات في الأصول و الفروع... ثم قال و كتبه مشهورة بين أئمة القوم. ([[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]] 635/3 به نقل از أعلام النبلاء بتاريخ حلب الشهباء ج 77/4). | ||
#قاموس الرجال: أقول و يتبعه في كاتبة | #قاموس الرجال: أقول و يتبعه في كاتبة غالباً أبو المجد الحلبي في كتابه إشارة السبق و ابن زهرة الحلبي في كتابه الغنية إلى أن كتاب كافي هذا مشتمل على الأصولین و الفقه و اقتصرا في كتابیهما على الفقه و أصوله. (قاموس الرجال 254/2). | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۳: | ||
- معجم مؤلفي الشيعة 141 | - معجم مؤلفي الشيعة 141 | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[الكافي في الفقه (بوستان کتاب)]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||