۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المباحث الأصولية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی'
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد =15 | کد پدیدآور =' به '| تعداد جلد =15 | کتابخانۀ دیجیتال نور = | کد پدیدآور = ') |
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی') |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''المباحث | '''المباحث الاصولیة''' تقريرات درس خارج [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله سيدابوالقاسم خويى]] به قلم [[فیاض، محمداسحاق|آیت‌الله محمد اسحاق فياض]] يك دوره كامل اصول فقه مى‌باشد. هدف نگارنده از تدوين اين مجموعه چنانچه در مقدمه نيز ذكر كرده است تبيين اصول كلى استنباط حكم شرعى از كتاب و سنت و عقل و وظايف مجتهدان در فحص از دليل شرعى اعم از اصول لفظى و عملى است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب در 12 جلد تدوين شده است به اين سبک كه نگارنده پس از طرح يك مسأله اصولى ابتدا فروع مختلف آن مسأله را باز نموده و ديدگاه‌هاى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله سيدابوالقاسم خويى]] و ساير | كتاب در 12 جلد تدوين شده است به اين سبک كه نگارنده پس از طرح يك مسأله اصولى ابتدا فروع مختلف آن مسأله را باز نموده و ديدگاه‌هاى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله سيدابوالقاسم خويى]] و ساير اصولیين معاصر را در آن مسأله نقل كرده سپس ديدگاه‌هاى خويش را مطرح نموده و به يك جمع‌بندى در آن مسأله مى‌رسد. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
نخست تعريفى از علم اصول فقه صورت گرفته و ديدگاه‌هاى [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] و آيت‌الله [[خویی، ابوالقاسم|سيدابوالقاسم خويى]] را در اين زمينه مطرح كرده و داخل كردن قواعد فقهى در موضوع علم اصول را بررسى نموده است. | نخست تعريفى از علم اصول فقه صورت گرفته و ديدگاه‌هاى [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]] و آيت‌الله [[خویی، ابوالقاسم|سيدابوالقاسم خويى]] را در اين زمينه مطرح كرده و داخل كردن قواعد فقهى در موضوع علم اصول را بررسى نموده است. | ||
سپس به بحث درباره اقسام عرض پرداخته و ديدگاه | سپس به بحث درباره اقسام عرض پرداخته و ديدگاه اصولیين معاصر را در زمينه وضع و احكام آن، اقسام وضع، اشتراك لفظى، علائم حقيقت و مجاز، اراده استعمال در وضع الفاظ و معناى آنها، استعمال لفظ در بيش از يك معنا و معناى حرفى و كيفيت وضع حروف به صورت مبسوط بيان كرده و مورد تجزيه و تحليل قرار داده است. | ||
=== جلد دوم: === | === جلد دوم: === | ||
به بحث درباره وضع هيئات جمله‌ها پرداخته شده و مدلول هيئت جمله بنا بر آراى اصولى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله خويى]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]]، [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] و رأى خود نویسنده تبيين شده و نحوه وضع حروف شخصى و نوعى نيز بيان شده است. | به بحث درباره وضع هيئات جمله‌ها پرداخته شده و مدلول هيئت جمله بنا بر آراى اصولى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله خويى]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]]، [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] و رأى خود نویسنده تبيين شده و نحوه وضع حروف شخصى و نوعى نيز بيان شده است. | ||
در ادامه مباحثى در مورد حقيقت شرعيه و صحيح و اعم در وضع الفاظ ارائه شده است و آراى | در ادامه مباحثى در مورد حقيقت شرعيه و صحيح و اعم در وضع الفاظ ارائه شده است و آراى اصولیين مذكور در اين زمينه منعكس گرديده است. در اين قسمت نویسنده با استفاده از ادله مختلف قرآنى، روايى و عقلى ديدگاه قائلين به وضع الفاظ به نحو صحيح را تقويت كرده و شواهدى نيز در اين باره مطرح كرده است. | ||
بحث درباره مشتق و كاربرد آن در اصول فقه و وضع الفاظ از مسائل بعدى كتاب است كه در اين بخش نيز نویسنده ديدگاه‌هاى | بحث درباره مشتق و كاربرد آن در اصول فقه و وضع الفاظ از مسائل بعدى كتاب است كه در اين بخش نيز نویسنده ديدگاه‌هاى اصولیين نامبرده به انضمام ديدگاه ميرزاى نائينى را درباره آن مطرح كرده و نظريه مختار را نيز بيان مى‌كند. | ||
=== جلد سوم: === | === جلد سوم: === | ||
به بحث درباره امر و معناى ماده و صيغه امر و دلالت صيغه امر بر وجوب پرداخته شده است. در اين قسمت از بحث نيز نویسنده همانند سابق ضمن تبيين ديدگاه‌هاى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله خويى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]] و [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] (كمپانى) ديدگاه خويش را نيز بيان كرده و به تجزيه و تحليل جوانب مختلف مسأله پرداخته است. در همين راستا نگارنده تفسير اشاعره و فلاسفه در مورد اراده خداوند و مسأله جبر و اختيار بيان كرده و رأى اماميه را در مورد امر بين امرين را تحليل نموده است. | به بحث درباره امر و معناى ماده و صيغه امر و دلالت صيغه امر بر وجوب پرداخته شده است. در اين قسمت از بحث نيز نویسنده همانند سابق ضمن تبيين ديدگاه‌هاى [[خویی، ابوالقاسم|آيت‌الله خويى]]، [[نائینی، محمدحسین|ميرزاى نائينى]]، [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|آخوند خراسانى]]، آقا [[عراقی، ضیاءالدین|ضياء عراقى]] و [[اصفهانی، محمدحسین|محقق اصفهانى]] (كمپانى) ديدگاه خويش را نيز بيان كرده و به تجزيه و تحليل جوانب مختلف مسأله پرداخته است. در همين راستا نگارنده تفسير اشاعره و فلاسفه در مورد اراده خداوند و مسأله جبر و اختيار بيان كرده و رأى اماميه را در مورد امر بين امرين را تحليل نموده است. | ||
دلالت داشتن جمله بر وجوب زمانى كه به جاى جمله انشايى و امرى استعمال مى‌شود از مباحث بعدى است كه نویسنده در اين قسمت از كتاب نيز ديدگاه‌هاى | دلالت داشتن جمله بر وجوب زمانى كه به جاى جمله انشايى و امرى استعمال مى‌شود از مباحث بعدى است كه نویسنده در اين قسمت از كتاب نيز ديدگاه‌هاى اصولیين معاصر مذكور را مطرح كرده و تبيين خود را نيز از اين مسأله ذكر كرده است. واجب توصلى و تعبدى و فرق ميان آن دو، معناى واجب عينى و كفايى ونفسى و غيرى و شك در آنها، معناى امر واقع شده بعد از نهى، دلالت امر بر فور و تراخى، مسأله إجزاء و ديدگاه‌هاى اصولیين معاصر و نگارنده در مورد آنها از ديگر مباحث مجلد سوم است. | ||
=== جلد چهارم: === | === جلد چهارم: === | ||
به بحث درباره مقدمه واجب و اقسام واجب مانند واجب نفسى و غيرى، واجب مشروط و مطلق، واجب معلق و منجز، واجب موسع و مضيّق و ملازمه بين وجوب شىء و مقدمه آن پرداخته و ضمن بين ديدگاه | به بحث درباره مقدمه واجب و اقسام واجب مانند واجب نفسى و غيرى، واجب مشروط و مطلق، واجب معلق و منجز، واجب موسع و مضيّق و ملازمه بين وجوب شىء و مقدمه آن پرداخته و ضمن بين ديدگاه اصولیين مذكور، ديدگاه مؤلف نيز بيان شده است.جلد پنجم: | ||
مبحث ترتّب و امكان و استحاله آن از منظر | مبحث ترتّب و امكان و استحاله آن از منظر اصولیين بيان شده و فروع مترتب بر آن مانند تزاحم بين وجوب يك فعل عبادى و وجوب وفا كردن به نذر آن، و تزاحم بين وجوب يك فعل و نهى از فعل ديگر، تزاحم بين وجوب يك فعل و وجوب فعلى ديگر مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. | ||
در ادامه مباحث به بحث درباره نواهى پرداخته شده و معناى مدلول نهى، متعلق امر و نهى، اجتماع امر و نهى در امرى واحد و انعكاس ديدگاه‌هاى | در ادامه مباحث به بحث درباره نواهى پرداخته شده و معناى مدلول نهى، متعلق امر و نهى، اجتماع امر و نهى در امرى واحد و انعكاس ديدگاه‌هاى اصولیين معاصر در اين‌باره از ديگر مندرجات اين مجلد است. | ||
=== جلد ششم: === | === جلد ششم: === | ||
مباحثى درباره نهى از شىء مقتضى فساد، مفاهيم اعم از مفهوم حصر يا استثناء، وصف، لقب، عدد، مفهوم موافقت و مخالفت و مفهوم شرط، احكام عام و خاص، تعارض مفهوم با عام، دوران امر بين تخصيص و نسخ و احكام مطلق و مقيد بيان شده و ديدگاه‌هاى همان | مباحثى درباره نهى از شىء مقتضى فساد، مفاهيم اعم از مفهوم حصر يا استثناء، وصف، لقب، عدد، مفهوم موافقت و مخالفت و مفهوم شرط، احكام عام و خاص، تعارض مفهوم با عام، دوران امر بين تخصيص و نسخ و احكام مطلق و مقيد بيان شده و ديدگاه‌هاى همان اصولیين و فقها در مورد اين مباحث مطرح و ديدگاه مختار نویسنده ارائه گرديده است. | ||
=== جلد هفتم: === | === جلد هفتم: === | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
ادامه مباحث مربوط به ظنون معتبره و حجيت امارات ظنى بويژه حجيت خبر واحد محفوف به قراين با استفاده از ادله كتاب، سنت، اجماع و دليل عقلى تبيين شده و ديدگاه‌هاى اساطين اماميه در اين باره مطرح و مورد ارزيابى قرار گرفته است.جلد نهم‌تا دوازدهم: | ادامه مباحث مربوط به ظنون معتبره و حجيت امارات ظنى بويژه حجيت خبر واحد محفوف به قراين با استفاده از ادله كتاب، سنت، اجماع و دليل عقلى تبيين شده و ديدگاه‌هاى اساطين اماميه در اين باره مطرح و مورد ارزيابى قرار گرفته است.جلد نهم‌تا دوازدهم: | ||
اصول عمليه و شرايط جريان داشتن اين اصول مورد بحث قرار گرفته و ضمن انعكاس ديدگاه‌هاى | اصول عمليه و شرايط جريان داشتن اين اصول مورد بحث قرار گرفته و ضمن انعكاس ديدگاه‌هاى اصولیين معاصر، ديدگاه خود نویسنده نيز تبيين گرديده است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||