پرش به محتوا

التجري: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ اوت ۲۰۱۹
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16408
| کد پدیدآور =08027
| کد پدیدآور =08027
| پس از =
| پس از =
خط ۳۳: خط ۳۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در مقدمه، به‎صورت کوتاه و مختصر، به موضوع کتاب، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>.
در مقدمه، به‎صورت کوتاه و مختصر، به موضوع کتاب، اشاره شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>.


نویسنده در ابتدا، به‎منظور بررسی اصولی بودن مسئله تجری، به ذکر عناوینی که با آنها از این مسئله یاد شده، پرداخته است. در این‎باره، چهار عنوان زیر، مطرح شده است:
نویسنده در ابتدا، به‎منظور بررسی اصولی بودن مسئله تجری، به ذکر عناوینی که با آنها از این مسئله یاد شده، پرداخته است. در این‎باره، چهار عنوان زیر، مطرح شده است:
خط ۴۰: خط ۴۰:
# عنوان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]]: «لكن الكلام في أن قطعه هل هو حجة عليه من الشارع و إن كان مخالفان للواقع».
# عنوان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]]: «لكن الكلام في أن قطعه هل هو حجة عليه من الشارع و إن كان مخالفان للواقع».
# عنوان برخی دیگر از علما: «بأن الخطابات الأولية تعم صورتي الإصابة و الخطأ أم لا».
# عنوان برخی دیگر از علما: «بأن الخطابات الأولية تعم صورتي الإصابة و الخطأ أم لا».
# عنوان گروهی دیگر: «بإنه قبيح أم لا»<ref>ر.ک: متن کتاب، ص6</ref>.
# عنوان گروهی دیگر: «بإنه قبيح أم لا»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/6 ر.ک: متن کتاب، ص6]</ref>.


وی در ادامه، به بررسی و مناقشه در این عناوین پرداخته که آیا بر اساس این تعابیر، تجری از مسائل اصولی خواهد بود یا نه؟ به‎عنوان مثال، وی تعبیر نخست را به دلیل اینکه با این تعبیر، تجری از عوارض فعل مکلف خواهد بود، خارج از مسئله اصولی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص7</ref> و یا معتقد است بر اساس تعبیر دوم، بحث از تجری، بحث از استحقاق عقاب یا عدم آن بوده و در این صورت، بحث از آن، همانند بحث حسن و قبح، یک بحث کلامی است نه اصولی<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.
وی در ادامه، به بررسی و مناقشه در این عناوین پرداخته که آیا بر اساس این تعابیر، تجری از مسائل اصولی خواهد بود یا نه؟ به‎عنوان مثال، وی تعبیر نخست را به دلیل اینکه با این تعبیر، تجری از عوارض فعل مکلف خواهد بود، خارج از مسئله اصولی دانسته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/7 ر.ک: همان، ص7]</ref> و یا معتقد است بر اساس تعبیر دوم، بحث از تجری، بحث از استحقاق عقاب یا عدم آن بوده و در این صورت، بحث از آن، همانند بحث حسن و قبح، یک بحث کلامی است نه اصولی<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.


نویسنده به تعبیر سوم، دو اشکال وارد کرده است:
نویسنده به تعبیر سوم، دو اشکال وارد کرده است:
# این تعبیر با اعتقاد شیخ مبنی بر حجیت ذاتی قطع منافات دارد.
# این تعبیر با اعتقاد شیخ مبنی بر حجیت ذاتی قطع منافات دارد.
# بر طبق این تعریف، تجری از مسائل اصولی نخواهد بود؛ زیرا شیخ مسائل اصولی را قواعدی می‎داند که به‎وسیله مجتهد تطبیق می‎شود؛ درحالی‎که تجری با عنوان مزبور چنین نیست<ref>ر.ک: همان، ص14-‎15</ref>.
# بر طبق این تعریف، تجری از مسائل اصولی نخواهد بود؛ زیرا شیخ مسائل اصولی را قواعدی می‎داند که به‎وسیله مجتهد تطبیق می‎شود؛ درحالی‎که تجری با عنوان مزبور چنین نیست<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/14 ر.ک: همان، ص14-‎15]</ref>.


نویسنده در ادامه ابتدا تعبیر چهارم را توضیح داده و سپس چهار اشکال بر آن گرفته و سپس، جواب و نظریه نائینی را مطرح نموده و در پایان، بر آن نیز اشکال گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص16-‎17</ref>.
نویسنده در ادامه ابتدا تعبیر چهارم را توضیح داده و سپس چهار اشکال بر آن گرفته و سپس، جواب و نظریه نائینی را مطرح نموده و در پایان، بر آن نیز اشکال گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/16 ر.ک: همان، ص16-‎17]</ref>.


برخی از اصولیون به دنبال تصحیح و اصولی کردن مسئله تجری، موضوع قبح عقلی فعل متجری‎به (عنوان پنجم) را مطرح نموده و از آن، حرمت شرعی تجری را استنتاج کرده‎اند. در این صورت تجری، به دلیل وقوع حکم شرعی در نتیجه آن، از مسائل اصولی می‎شود. در ادامه، چند اشکال به این تعبیر شده که نویسنده به بحث و بررسی آنها پرداخته و موضوع قاعده ملازمه و سلسله معالیل را به‎صورت مفصل، توضیح داده است<ref>ر.ک: همان، ص17-‎34</ref>.
برخی از اصولیون به دنبال تصحیح و اصولی کردن مسئله تجری، موضوع قبح عقلی فعل متجری‎به (عنوان پنجم) را مطرح نموده و از آن، حرمت شرعی تجری را استنتاج کرده‎اند. در این صورت تجری، به دلیل وقوع حکم شرعی در نتیجه آن، از مسائل اصولی می‎شود. در ادامه، چند اشکال به این تعبیر شده که نویسنده به بحث و بررسی آنها پرداخته و موضوع قاعده ملازمه و سلسله معالیل را به‎صورت مفصل، توضیح داده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/17 ر.ک: همان، ص17-‎34]</ref>.


پس از روشن شدن موضوع تعابیر مطرح‎شده پیرامون تجری، به ذکر هفت تنبیه در مسئله جری، پرداخته شده است که از جمله موضوعات آنها عبارتند از: تجری در قطع طریقی و موضوعی؛ توضیح اقسام قطع؛ بازگشت بحث تجری به حرمت یا استحقاق عقاب یا غیر این دو به‎حسب اختلاف در مبانی؛ محل نزاع نبودن تأثیر یا عدم تأثیر علم در آنچه واقعا حرام نیست و آنچه واقعا واجب نیست؛ عدم اختصاص حکم تجری به قطع و جریان حکم آن در مخالفت با طرق، امارات و اصول شرعیه؛ موجب فسق بودن یا نبودن ارتکاب تجری بنا بر حرمت آن<ref>ر.ک: همان، ص39-‎58</ref>.
پس از روشن شدن موضوع تعابیر مطرح‎شده پیرامون تجری، به ذکر هفت تنبیه در مسئله جری، پرداخته شده است که از جمله موضوعات آنها عبارتند از: تجری در قطع طریقی و موضوعی؛ توضیح اقسام قطع؛ بازگشت بحث تجری به حرمت یا استحقاق عقاب یا غیر این دو به‎حسب اختلاف در مبانی؛ محل نزاع نبودن تأثیر یا عدم تأثیر علم در آنچه واقعا حرام نیست و آنچه واقعا واجب نیست؛ عدم اختصاص حکم تجری به قطع و جریان حکم آن در مخالفت با طرق، امارات و اصول شرعیه؛ موجب فسق بودن یا نبودن ارتکاب تجری بنا بر حرمت آن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/39 ر.ک: همان، ص39-‎58]</ref>.


در پایان کتاب، به ذکر اقوال مطرح‎شده پیرامون تجری و بررسی ادله هریک، پرداخته شده است. در این زمینه، سه قول زیر، مطرح شده است:
در پایان کتاب، به ذکر اقوال مطرح‎شده پیرامون تجری و بررسی ادله هریک، پرداخته شده است. در این زمینه، سه قول زیر، مطرح شده است:
# تجری حرام نیست، بلکه فقط بر سوء سریره و خبث باطن مرتکب آن دلالت داشته و و مرتکب آن، فقط مستحق سرزنش و مذمت است؛ این نظریه را شیخ انصاری تأیید کرده است.
# تجری حرام نیست، بلکه فقط بر سوء سریره و خبث باطن مرتکب آن دلالت داشته و و مرتکب آن، فقط مستحق سرزنش و مذمت است؛ این نظریه را شیخ انصاری تأیید کرده است.
# تجری عقلا قبیح و شرعا حرام است؛ این قول را صاحب کفایه برگزیده است.
# تجری عقلا قبیح و شرعا حرام است؛ این قول را صاحب کفایه برگزیده است.
# تجری در برخی از موارد، عقلا قبیح و شرعا حرام است و حرمت آن، به‎واسطه وجوه و اعتبارات خاصی است؛ این نظریه را صاحب فصول اختیار نموده است<ref>ر.ک: همان، ص62</ref>.
# تجری در برخی از موارد، عقلا قبیح و شرعا حرام است و حرمت آن، به‎واسطه وجوه و اعتبارات خاصی است؛ این نظریه را صاحب فصول اختیار نموده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/62 ر.ک: همان، ص62]</ref>.


در خاتمه، به ذکر بعضی از فروع فقهی که ادعا شده و یا ممکن است که ادعا شود مبتنی بر مسئله تجری می‎باشند، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص97</ref>.
در خاتمه، به ذکر بعضی از فروع فقهی که ادعا شده و یا ممکن است که ادعا شود مبتنی بر مسئله تجری می‎باشند، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16408/1/97 ر.ک: همان، ص97]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش