پرش به محتوا

ترجمه و شرح کشف المراد (شیروانی): تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'هاي' به 'های'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
خط ۲۹: خط ۲۹:
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =20478
| کتابخانۀ دیجیتال نور =20478
| کتابخوان همراه نور =15650
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۸: خط ۳۹:


درباره این ترجمه و شرح دو جلدی، چند نکته گفتنی است:  
درباره این ترجمه و شرح دو جلدی، چند نکته گفتنی است:  
# شارح در مقدمه‌اش – که آن را در تاریخ آذر 1382ش، در حوزه علمیه قم‏ نوشته - ‌یادآور شده است: «... مکتوب حاضر، ترجمه و شرح مباحث کلامى کتاب شریف «[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است... در معرّفى اهمیت [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، به آنچه استاد بزرگوارم [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]] بیان فرموده، بسنده مى‌کنم و تنها یادآور می‌‏شوم که على‏‌رغم اهمیت این کتاب شریف، تاکنون ترجمه‌‏اى از آن به زبان فارسى عرضه نشده است و یا دست‌کم، بنده سراغ ندارم. روش نگارنده در این مکتوب به‌صورت شرح مزجى، شبیه همان شیوه‏‌اى است که در ترجمه و شرح [[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]] و [[اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية|لمعه دمشقیه]] به کار بسته‏‌ام؛ یعنى توضیحات مورد نظر و نکات افزودنى داخل علامت [] در میان ترجمه و یا به‌صورت پاورقى آمده است. امیدوارم این نوشته، علاقه‏‌مندان علم کلام را به کار آید»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref>.
# شارح در مقدمه‌اش – که آن را در تاریخ آذر 1382ش، در حوزه علمیه قم‏ نوشته - ‌یادآور شده است: «... مکتوب حاضر، ترجمه و شرح مباحث کلامى کتاب شریف «[[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است... در معرّفى اهمیت [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، به آنچه استاد بزرگوارم [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]] بیان فرموده، بسنده مى‌کنم و تنها یادآور می‌‏شوم که على‏‌رغم اهمیت این کتاب شریف، تاکنون ترجمه‌‏اى از آن به زبان فارسى عرضه نشده است و یا دست‌کم، بنده سراغ ندارم. روش نگارنده در این مکتوب به‌صورت شرح مزجى، شبیه همان شیوه‏‌اى است که در ترجمه و شرح [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] و [[اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية|لمعه دمشقیه]] به کار بسته‏‌ام؛ یعنى توضیحات مورد نظر و نکات افزودنى داخل علامت [] در میان ترجمه و یا به‌صورت پاورقى آمده است. امیدوارم این نوشته، علاقه‏‌مندان علم کلام را به کار آید»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص3</ref>.
#: گفتنی است که هرچند شارح محترم در اینجا تصریح کرده که روشش مزجی است، ولی با مراجعه به کتاب حاضر و دقت در چگونگی این شرح، آشکار می‌شود که چنین نیست و متن و شرح به‌خوبی از یکدیگر تفکیک شده و به‌صورت جداگانه قطعه‌ای از متن آمده، بعد همان متن، ترجمه و بعد شرح شده و حتی برای هرکدام عنوان جداگانه (متن و شرح) ذکر شده است و البته روشن است که این‌گونه شرح، مزجی نیست.
#: گفتنی است که هرچند شارح محترم در اینجا تصریح کرده که روشش مزجی است، ولی با مراجعه به کتاب حاضر و دقت در چگونگی این شرح، آشکار می‌شود که چنین نیست و متن و شرح به‌خوبی از یکدیگر تفکیک شده و به‌صورت جداگانه قطعه‌ای از متن آمده، بعد همان متن، ترجمه و بعد شرح شده و حتی برای هرکدام عنوان جداگانه (متن و شرح) ذکر شده است و البته روشن است که این‌گونه شرح، مزجی نیست.
# همچنین شارح در مقدمه دیگرش – که آن را در حوزه علمیه قم نوشته، ولی تاریخش را معین نکرده - ‌یادآور شده است: «... در این شرح، از متنى که توسط [[سبحانی تبریزی، جعفر|حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى]] تصحیح و ویرایش شده و نیز در پاره‏‌اى از پاورقى‏ها، از تعلیقات سودمند ایشان، بهره گرفته شد»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# همچنین شارح در مقدمه دیگرش – که آن را در حوزه علمیه قم نوشته، ولی تاریخش را معین نکرده - ‌یادآور شده است: «... در این شرح، از متنى که توسط [[سبحانی تبریزی، جعفر|حضرت آیت‌الله جعفر سبحانى]] تصحیح و ویرایش شده و نیز در پاره‏‌اى از پاورقى‏ها، از تعلیقات سودمند ایشان، بهره گرفته شد»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# شارح تحت عنوان سخنى از [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]]‏، بخشى از کلام ایشان در سرآغاز [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] چاپ مؤسسه نشر اسلامى را ترجمه و ذکر کرده است. در این مطلب بعد از بیان منزلت بلند تجرید و كشف المراد از نظر علمی، از جمله چنین آمده است: «... استاد ما [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] - ‌قدس‌سرّه الشريف - ‌به کتاب [[تجريد الاعتقاد|تجرید]] و [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] توجهى تامّ داشت و سرانجام بر تجرید به زبان فارسى، شرحى سودمند و پرفایده نگاشت، که چاپ شده و علاقه‏‌مندان از آن بهره می‌برند. سفارش‏هاى مکرّر ایشان در لابه‌لاى سخنان سترگش در حضور پرفیضش، به توجه و عنایت به این کتاب شریف، یعنى [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]، هرگز از یادم نمى‏رود»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص6</ref>.
# شارح تحت عنوان سخنى از [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‏‌زاده آملى]]‏، بخشى از کلام ایشان در سرآغاز [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] چاپ مؤسسه نشر اسلامى را ترجمه و ذکر کرده است. در این مطلب بعد از بیان منزلت بلند تجرید و كشف المراد از نظر علمی، از جمله چنین آمده است: «... استاد ما [[شعرانی، ابوالحسن|علامه شعرانى]] - ‌قدس‌سرّه الشريف - ‌به کتاب [[تجريد الاعتقاد|تجرید]] و [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]] توجهى تامّ داشت و سرانجام بر تجرید به زبان فارسى، شرحى سودمند و پرفایده نگاشت، که چاپ شده و علاقه‏‌مندان از آن بهره می‌برند. سفارش‏هاى مکرّر ایشان در لابه‌لاى سخنان سترگش در حضور پرفیضش، به توجه و عنایت به این کتاب شریف، یعنى [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد]]، هرگز از یادم نمى‏رود»<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص6</ref>.
# شارح، مخاطبش را عموم دانشجویان و طلاب علوم اسلامی قرار داده و به همین جهت کوشیده مطالب را به زبان ساده و به‌دور از اصطلاحات پیچیده شرح دهد. او تأکید کرده است که مقصد اول (در باب امور عامه) و مقصد دوم (در باب جواهر و اعراض) از کتاب [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفى‏‌اى مانند [[بداية الحكمة]]، [[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]] و [[شرح منظومة السبزواري (گرامی)|شرح منظومه]] جایگزین آن شده است و به همین دلیل نیز از ترجمه و شرح آن دو مقصد، در اثر حاضر صرف نظر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# شارح، مخاطبش را عموم دانشجویان و طلاب علوم اسلامی قرار داده و به همین جهت کوشیده مطالب را به زبان ساده و به‌دور از اصطلاحات پیچیده شرح دهد. او تأکید کرده است که مقصد اول (در باب امور عامه) و مقصد دوم (در باب جواهر و اعراض) از کتاب [[كشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد|كشف المراد]]، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفى‏‌اى مانند [[بداية الحكمة]]، [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] و [[شرح منظومة السبزواري (گرامی)|شرح منظومه]] جایگزین آن شده است و به همین دلیل نیز از ترجمه و شرح آن دو مقصد، در اثر حاضر صرف نظر کرده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ج2، ص6، پاورقی 1</ref>.
# کتاب حاضر، مستند است و مترجم و شارح محترم ارجاعات و استنادات و توضیحاتش را به‌صورت پاورقی آورده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص11، پاورقی 1 و ص15، پاورقی 1 و...</ref>.
# کتاب حاضر، مستند است و مترجم و شارح محترم ارجاعات و استنادات و توضیحاتش را به‌صورت پاورقی آورده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص11، پاورقی 1 و ص15، پاورقی 1 و...</ref>.
# فهرست تفصیلی مطالب این اثر، در پایان هرکدام از جلدهای اول و دوم آمده، ولی متأسفانه فهرست‌های فنی و حتی فهرست منابع تنظیم نشده است.
# فهرست تفصیلی مطالب این اثر، در پایان هرکدام از جلدهای اول و دوم آمده، ولی متأسفانه فهرست‌های فنی و حتی فهرست منابع تنظیم نشده است.
خط ۴۹: خط ۵۰:
#: مترجم چنین برگردان کرده است: «اثبات صانع تعالى، صفات و آثار او. فصل اوّل: اثبات هستى صانع.‏ متن: موجود اگر واجب باشد [مطلوب ما ثابت است‏]، وگرنه [ممکن مى‌‏باشد و موجودى که ممکن است‏] مستلزم واجب خواهد بود [یعنى ممکن بدون واجب نخواهد بود]؛ به‌خاطر محال بودن دور و تسلسل.
#: مترجم چنین برگردان کرده است: «اثبات صانع تعالى، صفات و آثار او. فصل اوّل: اثبات هستى صانع.‏ متن: موجود اگر واجب باشد [مطلوب ما ثابت است‏]، وگرنه [ممکن مى‌‏باشد و موجودى که ممکن است‏] مستلزم واجب خواهد بود [یعنى ممکن بدون واجب نخواهد بود]؛ به‌خاطر محال بودن دور و تسلسل.
#:شرح: مؤلف [در اینجا] می‌‏خواهد وجود واجب‌الوجود تعالى را اثبات کرده، صفات او را و این را که چه چیزهایى بر او جایز و چه چیزهایى غیر جایز است و نیز افعال و آثار او را بیان دارد. مؤلف سخن خود را با اثبات وجود واجب آغاز کرد؛ زیرا این بحث پایه مباحث بعدى بشمار مى‏‌رود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8</ref>. چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور درست و مطابق با متن اصلی و از نظر زبانی شیوا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نشد.  
#:شرح: مؤلف [در اینجا] می‌‏خواهد وجود واجب‌الوجود تعالى را اثبات کرده، صفات او را و این را که چه چیزهایى بر او جایز و چه چیزهایى غیر جایز است و نیز افعال و آثار او را بیان دارد. مؤلف سخن خود را با اثبات وجود واجب آغاز کرد؛ زیرا این بحث پایه مباحث بعدى بشمار مى‏‌رود»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص8</ref>. چنان‌که مشاهده می‌شود، ترجمه مذکور درست و مطابق با متن اصلی و از نظر زبانی شیوا است و اشکال خاصی در آن مشاهده نشد.  
# هرچند توفیق مقایسه تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی حاصل نشد، ولی با نظر به اینکه شارح محترم از استادان باسابقه حوزه علمیه قم است و کتاب‌های کلامی و فلسفی را بارها تدریس کرده است و در توانایی علمی و ادبی او تردیدی نیست و کتاب‌های [[بداية الحكمة]] و [[نهاية الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهاية الحكمة]] نوشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] را نیز به‌خوبی ترجمه و شرح کرده، می‌توان گفت که کتاب حاضر از نظر مطابقت ترجمه و دقت و صحت مطالب شرح، قابل توجه است و دانشجویان گرامی می‌توانند به آن اعتماد کنند و در پژوهش‌های خودشان از آن بهره گیرند.
# هرچند توفیق مقایسه تفصیلی ترجمه و شرح حاضر با متن اصلی حاصل نشد، ولی با نظر به اینکه شارح محترم از استادان باسابقه حوزه علمیه قم است و کتاب‌های کلامی و فلسفی را بارها تدریس کرده است و در توانایی علمی و ادبی او تردیدی نیست و کتاب‌های [[بداية الحكمة]] و [[نهایة الحكمة (ط. جامعه مدرسین)|نهایة الحكمة]] نوشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] را نیز به‌خوبی ترجمه و شرح کرده، می‌توان گفت که کتاب حاضر از نظر مطابقت ترجمه و دقت و صحت مطالب شرح، قابل توجه است و دانشجویان گرامی می‌توانند به آن اعتماد کنند و در پژوهش‌های خودشان از آن بهره گیرند.


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش