پرش به محتوا

المرتقی إلی الفقه الأرقی: كتاب الزكاة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'المرتقی إلی الفقه الأرقی (ابهام زدایی)' به 'المرتقی إلی الفقه الأرقی (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'هاي' به 'های')
جز (جایگزینی متن - 'المرتقی إلی الفقه الأرقی (ابهام زدایی)' به 'المرتقی إلی الفقه الأرقی (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۶: خط ۱۶:
فقه جعفری - قرن 14
فقه جعفری - قرن 14
| ناشر =  
| ناشر =  
دار الجلي (موسسة الجليل للتحقيقات الثقافية)
دار الجلي (مؤسسة الجليل للتحقيقات الثقافية)
| مکان نشر =تهران - ایران
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1418 ق  
| سال نشر = 1418 ق  
خط ۲۴: خط ۲۴:
| شابک =964-5972-06-x
| شابک =964-5972-06-x
| تعداد جلد =3
| تعداد جلد =3
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6685
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10644
| کتابخوان همراه نور =10644
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۰: خط ۳۱:
}}
}}


'''المرتقی إلی الفقه الأرقی: كتاب الزكاة'''، نام آثار فقهى [[روحانی، محمد|آیت‌الله سيد‌‎محمدحسینى روحانى قمى]] است كه در موضوعات مختلف فقهى تأليف و يا تقرير گرديده‌اند.
{{کاربردهای دیگر|المرتقی إلی الفقه الأرقی (ابهام‌زدایی)}}
'''المرتقی إلی الفقه الأرقی: كتاب الزكاة'''، نام آثار فقهى [[روحانی، محمد|آیت‌الله سيد‌ ‎محمدحسینى روحانى قمى]] است كه در موضوعات مختلف فقهى تأليف و يا تقرير گرديده‌اند.


كتاب حاضر بحث فقهى ايشان در باب زكات است كه در سه جلد و در حول محور كتاب [[العروة الوثقی|عروه الوثقى]] و به زبان عربى تأليف شده است.
كتاب حاضر بحث فقهى ايشان در باب زكات است كه در سه جلد و در حول محور كتاب [[العروة الوثقی|عروه الوثقى]] و به زبان عربى تأليف شده است.
خط ۴۹: خط ۵۱:
# اوصاف مستحقين زكات.
# اوصاف مستحقين زكات.


سومين جلد كتاب نيز مشتمل بر چند فصل است كه اولين آنها درباره بقيه احكام زكات و فصل دوم درباره زمانى كه دادن زكات واجب مى‌شود و فصل سوم در عبادت بودن زكات و لزوم نيت قربت در آن است.
سومين جلد كتاب نيز مشتمل بر چند فصل است كه اولین آنها درباره بقيه احكام زكات و فصل دوم درباره زمانى كه دادن زكات واجب مى‌شود و فصل سوم در عبادت بودن زكات و لزوم نيت قربت در آن است.


در آخرين فصل مسئله زكات فطره را تبيين نموده است.
در آخرين فصل مسئله زكات فطره را تبيين نموده است.
خط ۵۸: خط ۶۰:
شش شرط براى وجوب زكات ذكر گرديده كه عبارتند از: عقل، بلوغ، آزادى، مالك بودن، امكان تصرف در مال و رسيدن به حد نصاب.
شش شرط براى وجوب زكات ذكر گرديده كه عبارتند از: عقل، بلوغ، آزادى، مالك بودن، امكان تصرف در مال و رسيدن به حد نصاب.


مؤلف در اين فصل، هيجده مسئله را تبيين نموده كه اولين آنها در استحباب پرداخت زكات شخص غير بالغ است؛ يعنى اگر يتيم يا هر كسى كه اموراتش در دست ولى شرعى است، آن‌قدر غلات داشته باشد كه به نصاب زكات رسيده باشد، مستحب است ولى شرعى اين كار را بكند، البته نقدين از اين حكم استثنا شده‌اند.
مؤلف در اين فصل، هيجده مسئله را تبيين نموده كه اولین آنها در استحباب پرداخت زكات شخص غير بالغ است؛ يعنى اگر يتيم يا هر كسى كه اموراتش در دست ولى شرعى است، آن‌قدر غلات داشته باشد كه به نصاب زكات رسيده باشد، مستحب است ولى شرعى اين كار را بكند، البته نقدين از اين حكم استثنا شده‌اند.


مؤلف زمينه حكم مذكور را اختلاف فتوايى مى‌داند كه درباره اعتبار بلوغ در وجوب زكات ذكر شده است و اين عقيده مشهور است كه بلوغ را در غلات هم مانند نقدين لازم شمرده‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6685/1/77 المرتقی الی الفقه الارقی - کتاب الزکاة، سید محمد روحانی‌، ج۱، ص ۷۷]</ref> 
مؤلف زمينه حكم مذكور را اختلاف فتوايى مى‌داند كه درباره اعتبار بلوغ در وجوب زكات ذكر شده است و اين عقيده مشهور است كه بلوغ را در غلات هم مانند نقدين لازم شمرده‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6685/1/77 المرتقی الی الفقه الارقی - کتاب الزکاة، سید محمد روحانی‌، ج۱، ص ۷۷]</ref> 
خط ۷۴: خط ۷۶:
مؤلف انحصار اجناس داراى زكات را در نه چيز، از موارد قطعى مى‌داند كه به لحاظ نص و فتوا اختلافى در آن نيست. از تذكره و منتهى هم نقل اجماع مسلمين شده است. عده‌اى هم البته گفته‌اند از ضروريات فقه است اگر چه از ضروريات دين نيست.
مؤلف انحصار اجناس داراى زكات را در نه چيز، از موارد قطعى مى‌داند كه به لحاظ نص و فتوا اختلافى در آن نيست. از تذكره و منتهى هم نقل اجماع مسلمين شده است. عده‌اى هم البته گفته‌اند از ضروريات فقه است اگر چه از ضروريات دين نيست.


از دلايل واضح اين حكم، اخبار متظافره‌اى هستند كه از آن جمله صحيحه عبدالله بن سنان مى‌باشد كه مى‌گويد: «قال أبو عبدالله عليه‌السلام: لما نزلت آية الزكاة: '''خذ من أموالهم صدقة تطهرهم و تزكيهم بها و صل عليهم إن صلاتك سكن لهم'''<ref>توبه/سوره ۹، آیه ۱۰۳</ref>  في شهر رمضان فأمر رسول‌الله صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم مناديه فنادى في الناس إن الله تبارك و تعالى قد فرض عليكم الزكاة كما فرض عليكم الصلاة ففرض الله عليكم من الذهب و الفضه و الإبل و البقر و الغنم و من الحنطة و الشعير و التمر و الزبيب و نادى فيهم بذلك في شهر رمضان و عفى لهم عما سوى ذلك».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/9 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۹]</ref> <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6685/1/235 همان، سید محمد روحانی‌، ج۱، ص ۲۳۵]</ref> 
از دلايل واضح اين حكم، اخبار متظافره‌اى هستند كه از آن جمله صحيحه عبدالله بن سنان مى‌باشد كه مى‌گويد: «قال أبو عبدالله عليه‌السلام: لما نزلت آية الزكاة:'''خذ من أموالهم صدقة تطهرهم و تزكيهم بها و صل عليهم إن صلاتك سكن لهم'''<ref>توبه/سوره ۹، آیه ۱۰۳</ref>  في شهر رمضان فأمر رسول‌الله صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم مناديه فنادى في الناس إن الله تبارك و تعالى قد فرض عليكم الزكاة كما فرض عليكم الصلاة ففرض الله عليكم من الذهب و الفضه و الإبل و البقر و الغنم و من الحنطة و الشعير و التمر و الزبيب و نادى فيهم بذلك في شهر رمضان و عفى لهم عما سوى ذلك».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/9 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۹]</ref> <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6685/1/235 همان، سید محمد روحانی‌، ج۱، ص ۲۳۵]</ref> 


=== زكات انعام ثلاثه ===  
=== زكات انعام ثلاثه ===  
خط ۱۲۲: خط ۱۲۴:
=== اوصاف مستحقين ===  
=== اوصاف مستحقين ===  


اولين شرط در اين افراد ايمان مى‌باشد كه صاحب عروه گفته كفار با تمام اقسام خود نمى‌توانند زكات دريافت كنند.
اولین شرط در اين افراد ايمان مى‌باشد كه صاحب عروه گفته كفار با تمام اقسام خود نمى‌توانند زكات دريافت كنند.


صفت ديگر اينكه كسى نباشد كه دادن زكات به وى اعانت بر اثم محسوب شود؛ يعنى از اين پول در راه‌هاى حرام استفاده كند و ديگر اينكه از كسانى نباشد كه نفقه‌اش بر پرداخت كننده زكات واجب است؛ يعنى اگر مثلاًشخص مستحق، زن يا فرزندان زكات دهنده است و با دادن نفقه نيازش مرتفع مى‌شود، ديگر نمى‌توان به وى زكات پرداخت كرد و آخرين وصف اينكه دريافت كننده زكات از هاشميين نباشد، چرا كه خداوند خمس را براى اين طايفه از باب اكرام مقرر كرده تا نياز به زكات نداشته باشند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6686/1/317 همان، سید محمد روحانی‌، ج۲، ص ۳۱۷]</ref> 
صفت ديگر اينكه كسى نباشد كه دادن زكات به وى اعانت بر اثم محسوب شود؛ يعنى از اين پول در راه‌هاى حرام استفاده كند و ديگر اينكه از كسانى نباشد كه نفقه‌اش بر پرداخت كننده زكات واجب است؛ يعنى اگر مثلاًشخص مستحق، زن يا فرزندان زكات دهنده است و با دادن نفقه نيازش مرتفع مى‌شود، ديگر نمى‌توان به وى زكات پرداخت كرد و آخرين وصف اينكه دريافت كننده زكات از هاشميين نباشد، چرا كه خداوند خمس را براى اين طايفه از باب اكرام مقرر كرده تا نياز به زكات نداشته باشند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6686/1/317 همان، سید محمد روحانی‌، ج۲، ص ۳۱۷]</ref> 
خط ۱۲۸: خط ۱۳۰:
=== بقيه احكام زكات ===  
=== بقيه احكام زكات ===  


اولين موردى كه [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد‌‎يزدى]] در اين فصل بيان كرده اين است كه بهتر است در زمان غيبت مبلغ زكات به فقيه جامع الشرايط داده شود تا وى در امور داراى مصلحت هزينه كند. مؤلف مى‌فرمايد: اين مطلب به مفيد و حلبى نسبت داده شده كه گفته‌اند در زمان حضور امام، زكات به امام(ع) داده مى‌شود و در زمان غيبت فقيه جامع الشرايط متصدى دريافت و هزينه زكات در موارد لازم مى‌باشد. غير از اين نوزده مسئله ديگر در اين فصل ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6687/1/13 همان، سید محمد روحانی‌، ج۳، ص ۱۳]</ref> 
اولین موردى كه [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد‌ ‎يزدى]] در اين فصل بيان كرده اين است كه بهتر است در زمان غيبت مبلغ زكات به فقيه جامع الشرايط داده شود تا وى در امور داراى مصلحت هزينه كند. مؤلف مى‌فرمايد: اين مطلب به مفيد و حلبى نسبت داده شده كه گفته‌اند در زمان حضور امام، زكات به امام(ع) داده مى‌شود و در زمان غيبت فقيه جامع الشرايط متصدى دريافت و هزينه زكات در موارد لازم مى‌باشد. غير از اين نوزده مسئله ديگر در اين فصل ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6687/1/13 همان، سید محمد روحانی‌، ج۳، ص ۱۳]</ref> 


=== وقت وجوب پرداخت زكات ===
=== وقت وجوب پرداخت زكات ===
خط ۱۴۲: خط ۱۴۴:




مرحوم [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد‌‎يزدى]] در بخش بعدى، خاتمه‌اى ذكر كرده كه مربوط به مسائل متفرقه زكات مى‌باشد و در آن‌جا چهل و يك مسئله از مسائل اطراف زكات را بيان نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6687/1/343 همان، سید محمد روحانی‌، ج۳، ص ۳۴۳]</ref> 
مرحوم [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سيد‌ ‎يزدى]] در بخش بعدى، خاتمه‌اى ذكر كرده كه مربوط به مسائل متفرقه زكات مى‌باشد و در آن‌جا چهل و يك مسئله از مسائل اطراف زكات را بيان نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/6687/1/343 همان، سید محمد روحانی‌، ج۳، ص ۳۴۳]</ref> 


=== زكات فطره ===  
=== زكات فطره ===  
خط ۱۵۳: خط ۱۵۵:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[العروة الوثقی]]
[[العروة الوثقی]]


خط ۱۶۲: خط ۱۶۶:
[[رده: مباحث خاص فقه]]
[[رده: مباحث خاص فقه]]
[[رده:عبادات]]
[[رده:عبادات]]
[[رده:25 مرداد الی 24 شهریور]]
[[رده:25 فروردین الی 24 اردیبهشت(98)]]