الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب حاضر از جمله ردود شیعه امامیه بر وهابیت است. نویسنده این اثر [[آل کاشف‌الغطاء، هادی|شیخ هادی کاشف الغطاء]] از خانواده‎های علمی معروف و مشهور نجف بود. خانواده‎ای که مواجهه و مبارزه با گمراهی وهابیت را وظیفه خود دانسته است؛ چراکه بزرگانی از این خانواده ردود مهمی را در رد افکار و عقاید وهابیت نوشته‎اند؛ مانند: «منهج الرشاد لمن أراد السداد» نوشته [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شیخ جعفر کاشف الغطاء]] و رساله «نقض فتاوی الوهابية» نوشته شیخ محمدحسین کاشف الغطاء. [[آل کاشف‌الغطاء، هادی|شیخ هادی کاشف الغطاء]] در سال 1345ق در رد مجموعه‎ای از فتاوای وهابیت که آن زمان بر آن اطلاع یافت و تناقض و فاصله‎اش از حق را دید، این اثر را نوشت. این ردیه‎های خطی باقی ماند تا زمانی که [[کاشف‌الغطاء، اسعد|شیخ اسعد کاشف الغطاء]] اقدام به تحقیق آن‎ها نمود<ref>ر.ک: هادی، محمد، ص240؛ مقدمه محقق، ص10-7</ref>‏.

در ابتدای کتاب مقدمه محقق، شرح‎حال مؤلف، اسامی و نسبش، مشایخ، تلامیذ و مصنفاتش ذکر شده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص18-13</ref>‏.

پاسخ اول از توحید و مباحث متفرع بر آن است. به‎ویژه مسائلی که وهابیت به سبب آن اهل سنت و شیعه امامیه و صوفیه را تکفیر کردند: مانند بنای قبور و زیارت قبور و نماز و دعا نزد آن‎ها و توسل به اصحابشان و این‎که تکفیر مسلمین جایز نیست و یا این‎که منظور از فرقه ناجیه چیست؟<ref>ر.ک: هادی، محمد، همان، ص240</ref>‏.

زیارت قبور نزد شیعه امامیه از مستحبات مؤکد برای همه اموات از مؤمنین و مؤمنات و به‎ویژه ائمه دین و امرای مؤمنین است؛ بلکه استحباب آن از ضروریات مذهب است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص65</ref>‏.

در پاسخ دوم، نویسنده از علمای وهابیت خواسته است که ادله شرعی بر صحت آراء خود در موضوعات مختلف توحید و مسائل اجتهاد و تقلید و بدعت و غیر آن را ارائه کنند. در پاسخ‎های سوم و چهارم نیز نویسنده مجموعه‎ای از مسائل و قضایایی که در آن زمان سبب جدل بود مانند دیدگاه وهابیین درباره بعضی اختراعات که دیدگاه عجیبی درباره آن‎ها داشتند مانند برق و تلگراف و موضوع قوانین و حکومت‎های نظامی و دیدگاه آن‎ها در رابطه با شیعه در منطقه شرقی جزیرة‎العرب و تلاش در اجبار مردم بر پذیرفتن مذهب حنبلی وهابی<ref>ر.ک: هادی، محمد، ص240؛ مقدمه محقق، ص10</ref>‏.

بدون شک توحید اساس دین اسلام و ستون آن است. سخن در شناخت حقیقت توحیدی است که خداوند به آن امر کرده و اعتقاد به آن را قطعی و معتقد به آن را مسلمان قرار داده است. همچنین سخن در شناخت اقول و اعمالی است که توحید را نفی می‎کند و یا موجب دخول در شرک یا بقای بر آن می‎باشد. کاشف حقیقت باید به کتاب و سنت و اخبار اهل‎بیت(ع) رجوع کند<ref>ر.ک: هادی، محمد، ص241</ref>‏.

وهابیت بنای بر قبور و زیارت و مسح آن‎ها و نماز نزد آن‎ها را حرام می‎داند. همچنین آنان توسل به انبیا و ائمه و صحابه و شهدا را با گمان اینکه این اعمال با توحید منافات دارد و موجب شرک به خداوند می‎شود حرام می‎دانند. تمامی این کارها در نظر علمای اهل سنت و شیعه امامیه مستند به کتاب و سنت و اجماع و عقل و قیاس و استحسان جایز است؛ بلکه از مسلمات اصولی عقاید مذاهب اسلامی است. تنها گروهی اندکی از حنابله مانند [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و شاگردانش با این دیدگاه مخالفت ورزیدند<ref>ر.ک: همان</ref>‏.

[[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] در کتاب مجموعة الرسائل الکبری حکم به شرک‎آلود بودن شفاعت و زیارت قبور کرده است. [[آل کاشف‌الغطاء، هادی|شیخ هادی کاشف الغطاء]]، شفاعت و زیارت را دو مسئله جداگانه دانسته است. زیارت عبادت خداوند و شفاعت منزلت و کرامتی است که خداوند به برخی از بندگان صالحش عطا کرده است... زیارت درصورتی‎که مانند سایر عبادات برای خداوند به‎جا آورده نشود هیچ اثری بر آن مترتب نمی‎شود؛ پس اگر برای امتثال امر الهی و اطاعت خداوند باشد اثر اجر و ثواب بر آن بار می‎شود و چه‎بسا زائر برای شفیع قرار دادن مزور نزد خداوند زیارت کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص106-105</ref>‏.

تقی‎الدین بن تیمیه در رساله الاستغاثة می‎نویسد: «با سنت مستفیض بلکه متواتر ثابت شده است و امت نیز اتفاق دارند که نبی(ص) شفاعت‎کننده‎ای است که شفاعتش پذیرفته می‎شود و آنحضرت روز قیامت در میان مردم شفاعت می‎کند». سپس به اتفاق اهل سنت و جماعت بر این‎که آنحضرت شفاعت کننده اهل کبایر است و این‎که معتزله و خوارج شفاعت را برای ایشان انکار می‎کنند. همچنان که در جای خود ثابت شده که عقاب گناهکار با یکی از سه مورد: توبه، عفو و شفاعت از بین می‎رود؛ پس اگر توبه مقبول حاصل شود مجالی برای عفو نمی‎ماند و اگر عفو و رضا حاصل شود مجالی برای شفاعت نمی‎ماند<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>‏.

فهم وهابی سلفی از توحید، فهمی خام و ساده‎لوحانه است. در همان زمانی که وهابیان به احادیثی استناد می‎کنند که ادعا می‎کنند صحیح است و ظاهرش موافقت با فتوای آن‎هاست، از ده‎ها حدیث دیگر و اخبار و آثار و سخنان ائمه که مخالف با آراء و دیدگاه‎های آن‎هاست. بحث علمی موضوعی و اجتهاد شرعی صحیح اقتضا می‎کند که همه ادله و مناقشات و تحلیل آن‎ها را ارائه کنیم. سپس متمایل به بهترین دیدگاه شویم<ref>ر.ک: هادی، محمد، همان، ص242</ref>‏.

در پاسخ چهارم به مقاله شیخ عبدالله بن سلیمان از آل بلهید اشاره شده که در رابطه با انهدام قبور در مکه منتشر شده است. نویسنده کلام این مقاله را بی‎فایده دانسته است. سپس تصریح کرده که در این مقاله دلیل جدیدی ذکر نشده و مطالب تکراری ذکر شده که نویسندگان با دلایل روشن به آن پاسخ داده‎اند. سپس در ادامه می‎افزاید: دفاع علما از قبور اولیا و انبیا و اهل‎بیت(ع) یاری حق و حقیقت است. آن‎ها قبور پدران و اجدادشان نیست که به آن تفاخر یا تکاثر کنند. اصرار ابن سلیمان و همفکرانش بر انهدام قبور به جهت عداوت و بغضی است که نسبت به اولیا الهی و اهل‎بیت(ع) رسول‎الله(ص) دارند <ref>ر.ک: متن کتاب، ص176-175</ref>‏.

نویسنده در خاتمه همه را به اجتماع کلمه و دوری از تفرق و تنازع دعوت کرده و هدف نهایی را ایجاد گردهمایی دانسته که علمای مذاهب و فقهای کشورهای در آن گرد هم آیند و مسائل مشترک همه مسلمین را به‎گونه مباحثه طرح کنند تا اینکه حقیقت روشن شود و صبح حق آشکار شود<ref>ر.ک: همان، ص187</ref>‏.

# هادی، محمد؛ «قل هاتوا برهانكم: قراءة في كتاب الأجوبة النجفية في الرد علی الفتاوی الوهابية لآية الله الشیخ هادي»، خریف 1425، العدد 35، ص237تا 250؛ به آدرس اینترنتی:

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/110375