پرش به محتوا

المجاز في اللغة و القرآن الكريم بين الإجازة و المنع، عرض.. و تحليل.. و نقد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو'
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
جز (جایگزینی متن - ' ابو ' به ' ابو')
خط ۴۱: خط ۴۱:
نویسنده در این کتاب، به نتیجه‌ای رسیده که آن را در این جمله بیان کرده است: «إن قضية إنكار المجاز في اللغة و في القرآن الكريم قضية كتبت لها الشهرة و لكن لن یكتب لها النجاح» یعنی موضوع انکار وقوع مجاز در قرآن و زبان عربی، قضیه‌ای است که شهرت درباره آن ادعا شده است اما به موفقیتی دست نیافته است. این اثر، منظور از این سخن را تحقیق کرده است و مراد از آن را روشن کرده؛ در طول سالیانی، قول به انکار وقوع مجاز در قرآن کریم، به‌صورت تدریجی تبدیل یافت و وحدت اندیشه اسلامی در هر مکانی، حول این اندیشه شکل گرفت. متن سخنرانی‌ای که نویسنده در مرکز فرهنگی نادی مکه در سال 1995 با عنوان «المجاز عند الإمام ابن تيمية و تلاميذه بین الإنكار و الإقرار» ایراد کرده، به این چاپ، افزوده شده است. این سخنرانی در وسایل ارتباط جمعی عربستان سعودی (تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله و...) پخش شده و ایجاد سؤال کرده است. در این راستا از شیخ عبدالعزیز بن باز، مفتی سعودی درباره مجاز در قرآن و لغت و اختلافات حول این مسئله سؤال شده است و فتوای وی چنین بوده است: «ان الخلاف بین السلف و الخلف حول المجاز خلاف لفظي فالسلف يسمونه «أسلوب من أسالیب اللغة» اما الخلف فيسمونه «المجاز».» یعنی اختلاف میان علمای پیشین و جدید، در مسئله مجاز در قرآن لفظی است و هر دو گروه عملاً به وقوع چنین امری پایبند هستند؛ نهایت اینکه سلف از آن با اسلوبی از اسالیب لغت نام برده و خلف آن را مجاز نامیده‌اند.<ref>ر.ک: همان، صفحه ب</ref>
نویسنده در این کتاب، به نتیجه‌ای رسیده که آن را در این جمله بیان کرده است: «إن قضية إنكار المجاز في اللغة و في القرآن الكريم قضية كتبت لها الشهرة و لكن لن یكتب لها النجاح» یعنی موضوع انکار وقوع مجاز در قرآن و زبان عربی، قضیه‌ای است که شهرت درباره آن ادعا شده است اما به موفقیتی دست نیافته است. این اثر، منظور از این سخن را تحقیق کرده است و مراد از آن را روشن کرده؛ در طول سالیانی، قول به انکار وقوع مجاز در قرآن کریم، به‌صورت تدریجی تبدیل یافت و وحدت اندیشه اسلامی در هر مکانی، حول این اندیشه شکل گرفت. متن سخنرانی‌ای که نویسنده در مرکز فرهنگی نادی مکه در سال 1995 با عنوان «المجاز عند الإمام ابن تيمية و تلاميذه بین الإنكار و الإقرار» ایراد کرده، به این چاپ، افزوده شده است. این سخنرانی در وسایل ارتباط جمعی عربستان سعودی (تلویزیون و رادیو و روزنامه و مجله و...) پخش شده و ایجاد سؤال کرده است. در این راستا از شیخ عبدالعزیز بن باز، مفتی سعودی درباره مجاز در قرآن و لغت و اختلافات حول این مسئله سؤال شده است و فتوای وی چنین بوده است: «ان الخلاف بین السلف و الخلف حول المجاز خلاف لفظي فالسلف يسمونه «أسلوب من أسالیب اللغة» اما الخلف فيسمونه «المجاز».» یعنی اختلاف میان علمای پیشین و جدید، در مسئله مجاز در قرآن لفظی است و هر دو گروه عملاً به وقوع چنین امری پایبند هستند؛ نهایت اینکه سلف از آن با اسلوبی از اسالیب لغت نام برده و خلف آن را مجاز نامیده‌اند.<ref>ر.ک: همان، صفحه ب</ref>


قول به نفی وقوع مجاز در لغت و قرآن و احادیث به‌طورکلی، منسوب به ابواسحاق اسفرائینی و ابوعلی فارسی است. قول به وقوع مجاز در لغت عربی و نفی آن در قرآن به داود ظاهری امام مذهب ظاهریه و فرزندش ابوبکر است. اما قول به جواز وقوع مجاز هم در لغت و هم در قرآن و همچنین در حدیث شریف، منسوب به جمهور علما و مذهب عامه و اکثریت اندیشمندان است.<ref>ر.ک: مقدمه چاپ اول، ج1، ص6 </ref> از کسانی که کتابی درباره انکار وقوع مجاز نوشتند، می‌توان منذر بن سعید بلوطی را نام برد و از کسانی که در رد منکرین مجاز رساله نوشتند می‌توان ابو الفید مؤرج السدوسی، حسن بن جعفر و دیگران را نام برد.<ref>ر.ک: همان</ref> اساس و منشأ وقوع چنین اختلافی، بحث در اسماء و صفات الهی بوده که در قرآن وارد شده است؛ زیرا گاهی در قرآن کریم نصوصی را شاهدیم که ظاهرش مشابهت خداوند با موجودات حادث را به ذهن می‌اندازد: مثل اثبات دست [ید الله] و وجه و عین و معیت و قرب و مجیء و استواء برای خدا و برخی متون حدیثی اهل سنت که نسبت قدم و اصبع و صورت و نزول و ضحک و کف (دست) به خداوند داده است. این در حالی است که نص قرآنی «لیس کمثله شیء» در آیه 11 سوره مبارکه شورا، خداوند را از هرگونه تشبیه و تجسیم و مماثلتی پاک و منزه دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>
قول به نفی وقوع مجاز در لغت و قرآن و احادیث به‌طورکلی، منسوب به ابواسحاق اسفرائینی و ابوعلی فارسی است. قول به وقوع مجاز در لغت عربی و نفی آن در قرآن به داود ظاهری امام مذهب ظاهریه و فرزندش ابوبکر است. اما قول به جواز وقوع مجاز هم در لغت و هم در قرآن و همچنین در حدیث شریف، منسوب به جمهور علما و مذهب عامه و اکثریت اندیشمندان است.<ref>ر.ک: مقدمه چاپ اول، ج1، ص6 </ref> از کسانی که کتابی درباره انکار وقوع مجاز نوشتند، می‌توان منذر بن سعید بلوطی را نام برد و از کسانی که در رد منکرین مجاز رساله نوشتند می‌توان ابوالفید مؤرج السدوسی، حسن بن جعفر و دیگران را نام برد.<ref>ر.ک: همان</ref> اساس و منشأ وقوع چنین اختلافی، بحث در اسماء و صفات الهی بوده که در قرآن وارد شده است؛ زیرا گاهی در قرآن کریم نصوصی را شاهدیم که ظاهرش مشابهت خداوند با موجودات حادث را به ذهن می‌اندازد: مثل اثبات دست [ید الله] و وجه و عین و معیت و قرب و مجیء و استواء برای خدا و برخی متون حدیثی اهل سنت که نسبت قدم و اصبع و صورت و نزول و ضحک و کف (دست) به خداوند داده است. این در حالی است که نص قرآنی «لیس کمثله شیء» در آیه 11 سوره مبارکه شورا، خداوند را از هرگونه تشبیه و تجسیم و مماثلتی پاک و منزه دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش