۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كتاب الجهاد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابي عاصم، احمد بن عمرو' به 'ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''كتاب الجهاد'''، تألیف قاضی ابوبکر احمد بن عمرو بن ابی‌عاصم ضحاک شیبانی (متوفی 287ق) مشهور به ابن ابی‌عاصم است. این اثر از جمله کتب حدیثی است که اصطلاحاً «اجزاء» گفته می‌شوند. مقدمه اثر به قلم حماد بن محمد انصاری و تحقیق و تعلیقات کتاب به قلم ابو عبدالرحمن مساعد بن سلیمان راشد حمید است. | '''كتاب الجهاد'''، تألیف [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|قاضی ابوبکر احمد بن عمرو بن ابی‌عاصم ضحاک شیبانی]] (متوفی 287ق) مشهور به [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابن ابی‌عاصم]] است. این اثر از جمله کتب حدیثی است که اصطلاحاً «اجزاء» گفته می‌شوند. مقدمه اثر به قلم حماد بن محمد انصاری و تحقیق و تعلیقات کتاب به قلم [[راشد حميد، مساعد بن سليمان|ابو عبدالرحمن مساعد بن سلیمان راشد حمید]] است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب مشتمل بر دو قسم است: در قسم اول، مقدمه حماد انصاری و مقدمه محقق اثر در بیش از یک‌صد صفحه مطرح شده است. در قسم دوم نیز نص تحقیق شده کتاب در دو جزء و 65 باب ارائه شده که 28 باب آن در جزء اول و مابقی در جزء دوم آمده است. | کتاب مشتمل بر دو قسم است: در قسم اول، مقدمه حماد انصاری و مقدمه محقق اثر در بیش از یک‌صد صفحه مطرح شده است. در قسم دوم نیز نص تحقیق شده کتاب در دو جزء و 65 باب ارائه شده که 28 باب آن در جزء اول و مابقی در جزء دوم آمده است. | ||
ابن ابی عاصم در این کتاب ابتدا حدیث را نقل و پس‌ازآن طرق روایت تا رسول‌الله(ص) را ذکر کرده است. | [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابن ابی عاصم]] در این کتاب ابتدا حدیث را نقل و پس‌ازآن طرق روایت تا رسول‌الله(ص) را ذکر کرده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
از میان اجزای نوع اول این‌ها ذکر شده‌اند: «جزء ابن‌جُرَیج»، «جزءٌ فیه حدیث سفیان‌بن عُیینَة» و «جزءٌ فیه ثلاثة و ثلاثون حدیثاً من حدیث ابی‌القاسم عبدالله بن محمد البَغَوی» (متوفی 317)؛ از اجزای نوع دوم نیز این‌ها را می‌توان ذکر کرد: «جزءٌ فی طرق حدیث لاتسبّوا اصحابی» تألیف ابن‌حَجَر عَسقَلانی، و «جزءٌ فیه طرق حدیث ان لِلّه تسعة و تسعین اسماً» تألیف ابونُعَیم اصفهانی. | از میان اجزای نوع اول این‌ها ذکر شده‌اند: «جزء ابن‌جُرَیج»، «جزءٌ فیه حدیث سفیان‌بن عُیینَة» و «جزءٌ فیه ثلاثة و ثلاثون حدیثاً من حدیث ابی‌القاسم عبدالله بن محمد البَغَوی» (متوفی 317)؛ از اجزای نوع دوم نیز این‌ها را می‌توان ذکر کرد: «جزءٌ فی طرق حدیث لاتسبّوا اصحابی» تألیف ابن‌حَجَر عَسقَلانی، و «جزءٌ فیه طرق حدیث ان لِلّه تسعة و تسعین اسماً» تألیف ابونُعَیم اصفهانی. | ||
برخی از جزءهای حدیثی شامل روایاتی هستند که از راویان مختلف، درباره موضوع خاصی نقل شده‌اند؛ مانند «جزءٌ في اتباع السنّة و اجتناب البِدَع» تألیف محمد بن عبدالواحد مَقدسی (متوفی 643)؛ «جزءٌ في صلاة الضُحی» تألیف عبدالرحمان بن ابوبکر سیوطی و «جزءُ القراءة خلف الإمام» تألیف احمد بن حسین بیهقی (متوفی 458). <ref>ر.ک: والازاده، ابوالفضل، ص232-231</ref>. | برخی از جزءهای حدیثی شامل روایاتی هستند که از راویان مختلف، درباره موضوع خاصی نقل شده‌اند؛ مانند «جزءٌ في اتباع السنّة و اجتناب البِدَع» تألیف محمد بن عبدالواحد مَقدسی (متوفی 643)؛ «جزءٌ في صلاة الضُحی» تألیف [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|عبدالرحمان بن ابوبکر سیوطی]] و «جزءُ القراءة خلف الإمام» تألیف [[بیهقی، احمد بن حسین|احمد بن حسین بیهقی]] (متوفی 458). <ref>ر.ک: والازاده، ابوالفضل، ص232-231</ref>. | ||
محقق کتاب در مقدمه در رابطه با کتب اجزاء چنین می‌نویسد: توجه به خدمت همه انواع کتب حدیث – و کتب اجزاء که در آن است- از مواردی است که علمای اولیه به‌ویژه اهل حدیث، فراوان به آن اهتمام داشته و نهایت تلاش خود را در ابراز و خدمت به آن تقدیم کرده‌اند. خدمت به این نوع از کتب حدیث مشتمل بر فایده‌های زیادی است که کمتر در غیر آن یافت می‌شود؛ چراکه کتب اجزاء همه جزئیاتی را که روایت و درایت بر آن متکی است دربر دارد؛ زیرا صاحب جزء، همه طرق حدیث این قضیه را در آن می‌آورد<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص7</ref>. | محقق کتاب در مقدمه در رابطه با کتب اجزاء چنین می‌نویسد: توجه به خدمت همه انواع کتب حدیث – و کتب اجزاء که در آن است- از مواردی است که علمای اولیه به‌ویژه اهل حدیث، فراوان به آن اهتمام داشته و نهایت تلاش خود را در ابراز و خدمت به آن تقدیم کرده‌اند. خدمت به این نوع از کتب حدیث مشتمل بر فایده‌های زیادی است که کمتر در غیر آن یافت می‌شود؛ چراکه کتب اجزاء همه جزئیاتی را که روایت و درایت بر آن متکی است دربر دارد؛ زیرا صاحب جزء، همه طرق حدیث این قضیه را در آن می‌آورد<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص7</ref>. | ||
بنابراین دانشمندان اهل سنت توجه ویژه‌ای به مثل این نوع از تصنیف در علم حدیث داشته‌اند به‌طوری‌که اگر با دقت به نوشته‌های علمای متأخر در رابطه با اجزاء و کتب مفرده بنگری، تعجب شما برمی‌انگیزد؛ به‌عنوان‌مثال ابن حجر که در این مسئله در زمان خود پیشرو بوده در دو کتاب «المجمع المؤسس» و «المعجم المفهرس» در ذکر اجزاء و کتب مستقل بیش از دیگران مطلب نوشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. از بین کتب اجزاء مهم کتاب «الجهاد» ابوبکر بن ابی عاصم از اولین آثاری است که در این زمینه نوشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | بنابراین دانشمندان اهل سنت توجه ویژه‌ای به مثل این نوع از تصنیف در علم حدیث داشته‌اند به‌طوری‌که اگر با دقت به نوشته‌های علمای متأخر در رابطه با اجزاء و کتب مفرده بنگری، تعجب شما برمی‌انگیزد؛ به‌عنوان‌مثال [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]] که در این مسئله در زمان خود پیشرو بوده در دو کتاب «المجمع المؤسس» و «المعجم المفهرس» در ذکر اجزاء و کتب مستقل بیش از دیگران مطلب نوشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. از بین کتب اجزاء مهم کتاب «الجهاد» [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابی عاصم]] از اولین آثاری است که در این زمینه نوشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | ||
نویسنده سیصدوبیست‌ویک حدیث درباره جهاد ذیل 65 باب جای داده که ذیل برخی از این ابواب تنها یک روایت آمده است. بیشتر این روایات به پیامبر(ص) ختم می‌شوند و گاه در میان آنان اخباری است که به اشخاص دیگر همچون ابوهریره<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص707</ref>، ابواماله باهلی<ref>ر.ک: همان، ص708</ref>، خالد بن ولید<ref>ر.ک: همان، ص666</ref> ختم می‌شوند. | نویسنده سیصدوبیست‌ویک حدیث درباره جهاد ذیل 65 باب جای داده که ذیل برخی از این ابواب تنها یک روایت آمده است. بیشتر این روایات به پیامبر(ص) ختم می‌شوند و گاه در میان آنان اخباری است که به اشخاص دیگر همچون ابوهریره<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص707</ref>، ابواماله باهلی<ref>ر.ک: همان، ص708</ref>، خالد بن ولید<ref>ر.ک: همان، ص666</ref> ختم می‌شوند. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
معرفی کاملی از نویسنده با توجه به بیان عقیده سلفیش، انتساب کتاب به نویسنده، معرفی تنها نسخه مورد اعتماد، معرفی راویان کتاب، ذکر سماعات مثبت بر جزء و مصنفات در موضوع جهاد از دیگر اقدامات محقق کتاب است<ref>ر.ک: همان</ref>. | معرفی کاملی از نویسنده با توجه به بیان عقیده سلفیش، انتساب کتاب به نویسنده، معرفی تنها نسخه مورد اعتماد، معرفی راویان کتاب، ذکر سماعات مثبت بر جزء و مصنفات در موضوع جهاد از دیگر اقدامات محقق کتاب است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
محقق کتاب نیز در مقدمه‌اش این کتاب که برای اولین بار چاپ شده است را نمونه تلاش سلف صالح در تبیین اهمیت این عمل بزرگ دانسته است. او نام «السبيل الهاد الی تخريج أحاديث كتاب الجهاد» را برای کتاب برگزیده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص20</ref>. همچنین راویان کتاب تا ابوبکر بن ابی عاصم را به ترتیب ذکر کرده است. این کتاب را ابوبکر بن یوسف حرانی حنبلی از یوسف بن خلیل بن عبدالله دمشقی از چهار راوی دیگر از ابوبکر بن ابی عاصم نقل کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص74؛ متن کتاب، ص125</ref>. | محقق کتاب نیز در مقدمه‌اش این کتاب که برای اولین بار چاپ شده است را نمونه تلاش سلف صالح در تبیین اهمیت این عمل بزرگ دانسته است. او نام «السبيل الهاد الی تخريج أحاديث كتاب الجهاد» را برای کتاب برگزیده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص20</ref>. همچنین راویان کتاب تا [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابی عاصم]] را به ترتیب ذکر کرده است. این کتاب را ابوبکر بن یوسف حرانی حنبلی از یوسف بن خلیل بن عبدالله دمشقی از چهار راوی دیگر از [[ابن ابی‌عاصم، احمد بن عمرو|ابوبکر بن ابی عاصم]] نقل کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص74؛ متن کتاب، ص125</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||