۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الكيسانية في التاريخ و الأدب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
'''الكيسانية في التاريخ و الأدب'''، اثر وداد | '''الكيسانية في التاريخ و الأدب'''، اثر [[قاضي، وداد|وداد قاضی]]، بررسی تاریخ و ادبیات فرقه کیسانیه و اعلام آن، از ابتدای ظهور تا انقراض آن می‌باشد که به زبان عربی و در سال 1974م، نوشته شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در شش فصل و یک خاتمه تنظیم شده است. | کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در شش فصل و یک خاتمه تنظیم شده است. | ||
نویسنده در ابتدا، مصادری که در آن‌ها مطالبی درباره فرقه کیسانیه نوشته شده را به‌صورت مفصل، نقد و بررسی کرده و سپس، مختار و حرکت او و برخی از بزرگان کیسانیه را معرفی نموده و در نهایت به مسائل زیر پرداخته است: تطور و تکامل کیسانیه بعد از حرکت مختار تا اواخر قرن اول و بعد از آن؛ رابطه کیسانیه و اشتراکات و افتراقات آن با سایر فرق و مذاهب و ادبیات کیسانیه. | نویسنده در ابتدا، مصادری که در آن‌ها مطالبی درباره فرقه کیسانیه نوشته شده را به‌صورت مفصل، نقد و بررسی کرده و سپس، مختار و حرکت او و برخی از بزرگان کیسانیه را معرفی نموده و در نهایت به مسائل زیر پرداخته است: تطور و تکامل کیسانیه بعد از حرکت مختار تا اواخر قرن اول و بعد از آن؛ رابطه کیسانیه و اشتراکات و افتراقات آن با سایر فرق و مذاهب و ادبیات کیسانیه. | ||
این کتاب در اصل، برگرفته از رساله دکترای نویسنده، البته همراه با حذف و اضافاتی در آن می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص8</ref>. | این کتاب در اصل، برگرفته از رساله دکترای نویسنده، البته همراه با حذف و اضافاتی در آن می‌باشد<ref>ر.ک: مقدمه، ص8</ref>. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۴: | ||
# «أصول النحل»، اثر ناشیء الاکبر؛ این کتاب اختصاص به فرق شیعه نداشته و در آن در مورد فرقه‌های مسلمین بحث شده است.<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. | # «أصول النحل»، اثر ناشیء الاکبر؛ این کتاب اختصاص به فرق شیعه نداشته و در آن در مورد فرقه‌های مسلمین بحث شده است.<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>. | ||
# «[[مقالات الإسلاميين و اختلاف المصلين]]»، تألیف [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] <ref>همان، ص27</ref>. | # «[[مقالات الإسلاميين و اختلاف المصلين]]»، تألیف [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]] <ref>همان، ص27</ref>. | ||
# در جزء پنجم کتاب | # در جزء پنجم کتاب «[[البدء و التاريخ]]» [[مقدسی، مطهر بن طاهر|مقدسی]]، مطالبی پیرامون کیسانیه نوشته شده است.<ref>همان، ص29</ref>. | ||
# «[[التنبيه و الرد علی أهل الأهواء و البدع]]»، اثر ابوالحسین ملطی شافعی (متوفی 337ق)<ref>همان</ref>. | # «[[التنبيه و الرد علی أهل الأهواء و البدع]]»، اثر [[ملطی شافعی، محمد بن احمد|ابوالحسین ملطی شافعی]] (متوفی 337ق)<ref>همان</ref>. | ||
# «[[الفرق بين الفرق و بيان فرقة الناجية منهم|الفرق بين الفرق]]»، اثر [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقاهر بغدادی]] شافعی<ref>همان، ص30</ref>. | # «[[الفرق بين الفرق و بيان فرقة الناجية منهم|الفرق بين الفرق]]»، اثر [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقاهر بغدادی]] شافعی<ref>همان، ص30</ref>. | ||
# «[[الملل و النحل (بغدادي، عبدالقاهر ابن طاهر)|الملل و النحل]]»، که به [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقاهر بغدادی]] منسوب است.<ref>همان، ص33</ref>. | # «[[الملل و النحل (بغدادي، عبدالقاهر ابن طاهر)|الملل و النحل]]»، که به [[بغدادی، عبدالقاهر بن طاهر|عبدالقاهر بغدادی]] منسوب است.<ref>همان، ص33</ref>. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۲: | ||
مختاریه و کیسانیه، هویت کیسان ابوعمره و نقش او در حرکت مختار، امامت محمد بن حنفیه، فراز و فرودهای ارتباط محمد بن حنفیه با مختار، مختار و تشیع در کوفه و مختار و وضع اجتماعی و اقتصادی کوفه، از جمله عناوین مطرح‌شده در این فصل می‌باشند. | مختاریه و کیسانیه، هویت کیسان ابوعمره و نقش او در حرکت مختار، امامت محمد بن حنفیه، فراز و فرودهای ارتباط محمد بن حنفیه با مختار، مختار و تشیع در کوفه و مختار و وضع اجتماعی و اقتصادی کوفه، از جمله عناوین مطرح‌شده در این فصل می‌باشند. | ||
در فصل سوم، تطور و تکامل کیسانیه بعد از حرکت مختار تا اواخر قرن اول، مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده این دوران را دوره تبلور مذهبی این فرقه دانسته و آن را به سه مرحله تقسیم و هریک را به‌صورت مفصل، بررسی کرده است. وی معتقد است عوامل و حوادث مختلفی بعد از مختار به وجود آمد که تأثیر بسزایی در تطور کیسانیه داشت که اهم آن‌ها عبارتند از: ناکامی و عدم دسترسی به قدرت سیاسی در مدت زمانی طولانی پس از مختار؛ بیعت محمد بن حنفیه با عبدالملک بن مروان؛ ولایت حجاج بعد از آن به مدت دو سال در عراق؛ وفات محمد بن حنفیه در سال 81ق و تمایل شیعیان به ابوهاشم عبدالله فرزند محمد بن حنفیه پس از وفات وی<ref>ر.ک: همان، ص139</ref>. | در فصل سوم، تطور و تکامل کیسانیه بعد از حرکت مختار تا اواخر قرن اول، مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده این دوران را دوره تبلور مذهبی این فرقه دانسته و آن را به سه مرحله تقسیم و هریک را به‌صورت مفصل، بررسی کرده است. وی معتقد است عوامل و حوادث مختلفی بعد از مختار به وجود آمد که تأثیر بسزایی در تطور کیسانیه داشت که اهم آن‌ها عبارتند از: ناکامی و عدم دسترسی به قدرت سیاسی در مدت زمانی طولانی پس از مختار؛ بیعت محمد بن حنفیه با عبدالملک بن مروان؛ ولایت حجاج بعد از آن به مدت دو سال در عراق؛ وفات محمد بن حنفیه در سال 81ق و تمایل شیعیان به ابوهاشم عبدالله فرزند محمد بن حنفیه پس از وفات وی<ref>ر.ک: همان، ص139</ref>. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۹: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست‌های: مطالب؛ اعلام؛ فرق، جماعات و قبایل؛ اماکن؛ معتقدات، اصطلاحات و القاب مذکور در متن، به‌همراه فهرست مصادر و مراجع عربی و غیر عربی چاپی و خطی مورد استفاده نویسنده و نیز فهرست اسماء بعضی از مراجع مورد استفاده نویسنده که در پاورقی‌ها ذکر گردیده، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست‌های: مطالب؛ اعلام؛ فرق، جماعات و قبایل؛ اماکن؛ معتقدات، اصطلاحات و القاب مذکور در متن، به‌همراه فهرست مصادر و مراجع عربی و غیر عربی چاپی و خطی مورد استفاده نویسنده و نیز فهرست اسماء بعضی از مراجع مورد استفاده نویسنده که در پاورقی‌ها ذکر گردیده، در انتهای کتاب آمده است. | ||
پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص یافته است. | پاورقی‌ها بیشتر به ذکر منابع اختصاص یافته است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۹: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||