پرش به محتوا

تاریخ الدولة الفاطمیة: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فاطمیان (ابهام زدایی)' به 'فاطمیان (ابهام‌زدایی)'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'فاطمیان (ابهام زدایی)' به 'فاطمیان (ابهام‌زدایی)')
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۱: خط ۲۱:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18738
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18656
| کتابخوان همراه نور =18656
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۲۷: خط ۲۸:
}}
}}


'''تاريخ الدولة الفاطمية'''از آثار بس ارزنده استاد تاريخ اسلام در دانشكده ادبيات دانشگاه قاهره؛ دكتر [[سرور، محمد جمال‌الدین|محمد جمال‌الدين سرور]] است كه در آن، سياست داخلى و جلوه‌هاى تمدن دولت فاطميان و همچنين سياست خارجى آنان را به صورت علمى، مستند و تحليلى مورد بررسى قرار داده است.
{{کاربردهای دیگر|فاطمیان (ابهام‌زدایی)}}
'''تاريخ الدولة الفاطمية''' از آثار بس ارزنده استاد تاريخ اسلام در دانشكده ادبيات دانشگاه قاهره؛ دكتر [[سرور، محمد جمال‌الدین|محمد جمال‌الدين سرور]] است كه در آن، سياست داخلى و جلوه‌هاى تمدن دولت فاطميان و همچنين سياست خارجى آنان را به صورت علمى، مستند و تحليلى مورد بررسى قرار داده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۵: خط ۳۷:
درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:
درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:


نویسنده در مقدمه‌اش -كه آن را در تاريخ پنجم جمادى الثانى 1385ق در قاهره نوشته- يادآور شده است كه اين كتاب را با بحث از قيام خلافت فاطمى در بلاد مغرب و سياستى كه فاطميان براى گسترش نفوذشان در آن بلاد تا نيمه قرن چهارم هجرى در پيش گرفتند، آغاز كردم. آنگاه به بحث از اوضاع داخلى مصر در دوره فترت پرداختم كه در طول آن، فاطميان دولتشان در شرق را تأسيس كردند و سيادتشان را بر غرب گستردند. يكى از مواردى كه مورد اهتمام قرار دادم عبارت از تمدن مصر در دوره دولت فاطمى بود؛ پس تغيير و تحولاتى را مورد پژوهش قرار دادم كه بر نظام حكومتى و ادارى در آن عصر عارض شد و ميزان رشد مصر در زمينه كشاورزى و صنعت و تجارت را توضيح دادم و شكوفايى زندگى اجتماعى و توسعه و تكامل حركت علمى و ادبى را آشكار ساختم.<ref>مقدمه كتاب، ج 1، ص7- 8</ref>
نویسنده در مقدمه‌اش -كه آن را در تاريخ پنجم جمادى الثانى 1385ق در قاهره نوشته- يادآور شده است كه اين كتاب را با بحث از قيام خلافت فاطمى در بلاد مغرب و سياستى كه فاطميان براى گسترش نفوذشان در آن بلاد تا نيمه قرن چهارم هجرى در پيش گرفتند، آغاز كردم. آنگاه به بحث از اوضاع داخلى مصر در دوره فترت پرداختم كه در طول آن، فاطميان دولتشان در شرق را تأسيس كردند و سيادتشان را بر غرب گستردند. يكى از مواردى كه مورد اهتمام قرار دادم عبارت از تمدن مصر در دوره دولت فاطمى بود؛ پس تغيير و تحولاتى را مورد پژوهش قرار دادم كه بر نظام حكومتى و ادارى در آن عصر عارض شد و ميزان رشد مصر در زمينه كشاورزى و صنعت و تجارت را توضيح دادم و شكوفايى زندگى اجتماعى و توسعه و تكامل حركت علمى و ادبى را آشكار ساختم.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18738/1/7 مقدمه كتاب، ج 1، ص7- 8]</ref>


نویسنده در بخشى از كتاب به بحث از ضعف نفوذ فاطميان در بلاد شام در اواخر قرن پنجم هجرى پرداخته و نوشته است كه نفوذ فاطميان در شام مرتبط با ميزان قدرت نظامى آنان بود و به همين جهت هر گاه كه قدرت نظاميشان رو به ضعف مى‌رفت، اميران محلى به تقويت استقلال ذاتى خودشان مى‌پرداختند همان‌طور كه بنى جراح در فلسطين و بنى مرداس در حلب چنين كردند. نویسنده سرانجام بر اين نكته تأكيد كرده است كه هيچ ترديدى نيست كه خلافت فاطمى در اواخر قرن پنجم هجرى در وضعيت مساعدى نبود كه بتواند جايگاه سابقش را در شام بازگرداند؛ چون مصر به سبب اختلافات و منازعات بين طائفه نزاريه و مستعليه- چنان ضعيف شده بود كه حتى نمى‌توانست همان اندك سلطه خودش را بر بلاد شام حفظ كند.<ref>متن كتاب، ج 1، ص151- 159</ref>
نویسنده در بخشى از كتاب به بحث از ضعف نفوذ فاطميان در بلاد شام در اواخر قرن پنجم هجرى پرداخته و نوشته است كه نفوذ فاطميان در شام مرتبط با ميزان قدرت نظامى آنان بود و به همين جهت هر گاه كه قدرت نظاميشان رو به ضعف مى‌رفت، اميران محلى به تقويت استقلال ذاتى خودشان مى‌پرداختند همان‌طور كه بنى جراح در فلسطين و بنى مرداس در حلب چنين كردند. نویسنده سرانجام بر اين نكته تأكيد كرده است كه هيچ ترديدى نيست كه خلافت فاطمى در اواخر قرن پنجم هجرى در وضعيت مساعدى نبود كه بتواند جايگاه سابقش را در شام بازگرداند؛ چون مصر به سبب اختلافات و منازعات بين طائفه نزاريه و مستعليه- چنان ضعيف شده بود كه حتى نمى‌توانست همان اندك سلطه خودش را بر بلاد شام حفظ كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18738/1/151 متن كتاب، ج 1، ص151- 159]</ref>


نویسنده نشاط و حيات فرهنگى فاطميان را اين‌گونه مطرح كرده است كه حاكمان دولت فاطمى از آغاز استقرار حكومتشان در مصر افزون بر فرهنگ مذهبى مانند فقه و تفسير- كه مرتبط با دعوت اسماعيلى بود-، بر نشر و گسترش فرهنگ علمى و ادبى نيز تأكيد داشتند و دانشگاه الازهر نقش مهمى در ايجاد اين حيات فرهنگى ايفا مى‌كرد.<ref>همان، ص174</ref>
نویسنده نشاط و حيات فرهنگى فاطميان را اين‌گونه مطرح كرده است كه حاكمان دولت فاطمى از آغاز استقرار حكومتشان در مصر افزون بر فرهنگ مذهبى مانند فقه و تفسير- كه مرتبط با دعوت اسماعيلى بود-، بر نشر و گسترش فرهنگ علمى و ادبى نيز تأكيد داشتند و دانشگاه الازهر نقش مهمى در ايجاد اين حيات فرهنگى ايفا مى‌كرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18738/1/174 همان، ص174]</ref>


مؤلف تأكيد كرده است كه فاطميان از زمانى كه سپاهشان در بلاد شام پيشروى كردند با مشكلات و سختيهاى زيادى از ناحيه بيزانس مواجه شدند؛ همان لشكر بيزانس كه با حملات پى‌درپى مرزهاى شمالى سوريه را ويران كردند. همانطور كه نيروهاى بيزانس بر انطاكيه در سال 258ق (969م) مسلط شدند و توانستند بعد از اندك مدتى وارد حلب شوند و حاكمش را وادار كنند تا با آنان معاهده صلح امضاء كند.<ref>همان، ج 2، ص239</ref>
مؤلف تأكيد كرده است كه فاطميان از زمانى كه سپاهشان در بلاد شام پيشروى كردند با مشكلات و سختيهاى زيادى از ناحيه بيزانس مواجه شدند؛ همان لشكر بيزانس كه با حملات پى‌درپى مرزهاى شمالى سوريه را ويران كردند. همانطور كه نيروهاى بيزانس بر انطاكيه در سال 258ق (969م) مسلط شدند و توانستند بعد از اندك مدتى وارد حلب شوند و حاكمش را وادار كنند تا با آنان معاهده صلح امضاء كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18738/2/239 همان، ج 2، ص239]</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
همچنين نویسنده با نظر به آنكه فاطميان مصر، شيعه اسماعيلى بودند، در نمودارى پيوند امامان معصوم(ع) را به حضرت امام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] و چگونگى جدايى امامان اسماعيلى را بيان كرده است. همچنين در فهرستى خلفاى چهارده‌گانه فاطمى و زمان شروع و پايان قدرت هر كدام را در فهرستى جداگانه آورده است.<ref>همان، ج 1، ص182- 184</ref>
همچنين نویسنده با نظر به آنكه فاطميان مصر، شيعه اسماعيلى بودند، در نمودارى پيوند امامان معصوم(ع) را به حضرت امام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] و چگونگى جدايى امامان اسماعيلى را بيان كرده است. همچنين در فهرستى خلفاى چهارده‌گانه فاطمى و زمان شروع و پايان قدرت هر كدام را در فهرستى جداگانه آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18738/1/182 همان، ج 1، ص182- 184]</ref>


نویسنده در پايان هر يك از دو جلد، افزون بر منابع كتاب، فهرست‌هاى فنى (اعلام، امت‌ها، قبائل، عشائر، طوائف و مكانها) را نيز آورده است. پاورقى‌هاى نویسنده به صورت استنادى و بيان منابع و مصادر مورد بحث و همچنين توضيح برخى از اعلام، وقايع و اصطلاحات است.
نویسنده در پايان هر يك از دو جلد، افزون بر منابع كتاب، فهرست‌هاى فنى (اعلام، امت‌ها، قبائل، عشائر، طوائف و مكانها) را نيز آورده است. پاورقى‌هاى نویسنده به صورت استنادى و بيان منابع و مصادر مورد بحث و همچنين توضيح برخى از اعلام، وقايع و اصطلاحات است.


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[اسماعيليان در تاريخ]]
[[اسماعیلیه از گذشته تا حال]]
[[تاريخ الدعوة الإسماعيلية]]
[[تاریخ اسماعیلیه]]
[[تاریخ و اندیشه‌های اسماعیلی در سده‌های میانه]]
[[تاريخ الخلفاء الفاطميين بالغرب القسم الخاص من كتاب عيون الأخبار]]
[[اتعاظ الحنفا بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفا]]
[[فاطمیان در مصر]]
[[تاريخ الدولة الفاطمي]]
[[اسماعیلیون و مغول و خواجه نصیرالدین طوسی]]
[[پژوهشی در یکی از امپراتوریهای اسلامی:  تاریخ فاطمیان و منابع آن]]
[[تاریخ اسماعیلیان قهستان]]
[[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]
[[تاریخ اسماعیلیان در ایران در سده‌های 5 - 7 هجری]]
[[زمینه‌های پیدایش خلافت فاطمیان]]
[[التشيع المصري الفاطمي: اشعاع حي و حضاري: مئتان و عشر سنوات من الإبداع الانساني]]
[[تاریخ فاطمیان]]
[[فاطمیان و سنتهای تعلیمی و علمی آنان]]
[[بنیادهای کیش اسماعیلیان]]
[[أربعة كتب إسماعيلية]]
[[خوان الإخوان]]
[[فضائح الباطنية]]
[[عيد الغدير في عهد الفاطميين]]
[[الحياة الاجتماعية في العصر الفاطمي]]
[[مفرج الكروب في أخبار بني أيوب]]
[[تاریخ ایوبیان (ترجمه پرویز اتابکی)]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:تاریخ]]
[[رده:تاریخ آفریقا]]