پرش به محتوا

عریضی خراسانی، سید حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:
==ولادت==
==ولادت==


حجة الاسلام آقاى حاج آقا سيد حسن مجتهد خراسانى طاب ثراه در نيمۀ اول قرن سيزدهم هجرى قمرى در يكى از روستاهاى جنوب خراسان به نام «بشرويه»پا به عرصۀ وجود گذاشت.
سيد حسن مجتهد خراسانى طاب ثراه در نيمۀ اول قرن سيزدهم هجرى قمرى در يكى از روستاهاى جنوب خراسان به نام «بشرويه»پا به عرصۀ وجود گذاشت.


==خاندان==
==خاندان==
خط ۴۹: خط ۴۹:
خانوادۀ وى از سادات محترم و متدين بشرويه بودند كه محتملا در اوايل قرن يازدهم هجرى از ساير نقاط ايران به آن منطقه مهاجرت كرده و متوطن شده بودند،و با آن كه غالبا جزء معاريف محل بوده و در كسوت روحانيت رتق و فتق امور مردم را نيز به عهده داشتند،معذلك هرگز از جادۀ تقوى و فضيلت منحرف نشده،همواره با نهايت عدل و نصفت،و صداقت و صميميّت در خدمت مردم بوده‌اند.
خانوادۀ وى از سادات محترم و متدين بشرويه بودند كه محتملا در اوايل قرن يازدهم هجرى از ساير نقاط ايران به آن منطقه مهاجرت كرده و متوطن شده بودند،و با آن كه غالبا جزء معاريف محل بوده و در كسوت روحانيت رتق و فتق امور مردم را نيز به عهده داشتند،معذلك هرگز از جادۀ تقوى و فضيلت منحرف نشده،همواره با نهايت عدل و نصفت،و صداقت و صميميّت در خدمت مردم بوده‌اند.


معظّم له به علت تربيت خانوادگى و به سبب اشتياق و علاقۀ وافرى كه به دين مبين اسلام داشت،تمام زندگى ساده و بى آلايش خود را در راه تبليغ معارف دينى و نشر علوم اسلامى و تهيه و تدوين كتب و رسالات علمى مصروف داشت، و آثار ارزنده‌اى كه از فقيد سعيد بجا مانده است نشانۀ توفيق و عنايت خاصى است كه شامل حال وى بوده است،و خود نوشته‌اند:(....و قد وفّقنى ربّي الكريم للتّشبّه بالعلماء العظام في تصنيف كتب كرام....)
وی به علت تربيت خانوادگى و به سبب اشتياق و علاقۀ وافرى كه به دين مبين اسلام داشت،تمام زندگى ساده و بى آلايش خود را در راه تبليغ معارف دينى و نشر علوم اسلامى و تهيه و تدوين كتب و رسالات علمى مصروف داشت، و آثار ارزنده‌اى كه از فقيد سعيد بجا مانده است نشانۀ توفيق و عنايت خاصى است كه شامل حال وى بوده است،و خود نوشته‌اند:(....و قد وفّقنى ربّي الكريم للتّشبّه بالعلماء العظام في تصنيف كتب كرام....)


اين نكته قابل تذكر است كه به علت اقامت در نقطۀ بسيار دوردستى كه فقط از طريق راههاى كاروانرو با شهرهاى بزرگ خراسان مربوط بوده است،به طرز معمول با حوزه‌هاى علمى و فضلاى آن كمتر ارتباط داشته،و به علت فروتنى (اربع اراجیز جلد 1 ، (صفحه 12) و گوشه‌گيرى به همان محيط محقّر و محدود ولى مصفّا و منزّه قناعت كرده،بدون لحظه‌اى غفلت همۀ عمر خود را فارغ از هرگونه ريا و تظاهر صرف امور علمى نموده است.
اين نكته قابل تذكر است كه به علت اقامت در نقطۀ بسيار دوردستى كه فقط از طريق راههاى كاروانرو با شهرهاى بزرگ خراسان مربوط بوده است،به طرز معمول با حوزه‌هاى علمى و فضلاى آن كمتر ارتباط داشته،و به علت فروتنى (اربع اراجیز جلد 1 ، (صفحه 12) و گوشه‌گيرى به همان محيط محقّر و محدود ولى مصفّا و منزّه قناعت كرده،بدون لحظه‌اى غفلت همۀ عمر خود را فارغ از هرگونه ريا و تظاهر صرف امور علمى نموده است.
خط ۶۳: خط ۶۳:


1-«المولى المحقق المتقن استادنا العلامة المحسن الشيخ محسن قدّس اللّه روحه.
1-«المولى المحقق المتقن استادنا العلامة المحسن الشيخ محسن قدّس اللّه روحه.
2-شيخ الاسلام و المسلمين و مرجع طوائف المؤمنين علامة الدوران و شمس علماء الزمان الفاضل الأفضل الأورع الأزهد الأتقى علم الهدى و بدر الدجى مولانا و سنادنا و أستادنا الشيخ مرتضى انصارى....
2-شيخ الاسلام و المسلمين و مرجع طوائف المؤمنين علامة الدوران و شمس علماء الزمان الفاضل الأفضل الأورع الأزهد الأتقى علم الهدى و بدر الدجى مولانا و سنادنا و أستادنا الشيخ مرتضى انصارى....
3-استاد الكلّ فى الكلّ و علامة الأعلام المسلّم عند الخاصة و العامة فى العلم و الفضل و الانقطاع إلى أهل البيت(ع)...الشهير بالآقا دربندى...و هو استاد الاعظم لهذا الفقير المفتاق مسوّد هذه الأوراق....و قد كان لجنابه شفقة فى الغاية و عناية قد بلغت النهاية للفقير المعترف بالقصور و التقصير و قد تلمذت عليه نحوا من سبع سنين فى العتبات العاليات،و كان مع اشتهار عدم اعتنائه بأحد من فضلاء زمانه،و قدحه فى اجتهاد كل من مستفقهه أوانه يرجّحنى فى مقامات العلم على رؤوس الأشهاد على جميع من عداه من فحول معاصريه من غير استثناء مؤكّدا (اربع اراجیز جلد 1 ، (صفحه 14) ذلك بالأيمان المغلّظة،و قد كتب فى ذلك كتابا للوالد الماجد سلّمه اللّه تعالى أوائل تشرّفى بخدمته و انا حينئذ ابن ثمانية عشر سنة تقريبا و الكتاب بخطه المبارك موجود عندى و ذلك من فضل اللّه يؤتيه من يشاء...».
 
3-استاد الكلّ فى الكلّ و علامة الأعلام المسلّم عند الخاصة و العامة فى العلم و الفضل و الانقطاع إلى أهل البيت(ع)...الشهير بالآقا دربندى...


ضمنا تأليفات فقيد سعيد بنابر آنچه در همان رساله و به دنبال معرفى اساتيد خود مرقوم داشته‌اند به شرح ذيل است:
ضمنا تأليفات فقيد سعيد بنابر آنچه در همان رساله و به دنبال معرفى اساتيد خود مرقوم داشته‌اند به شرح ذيل است:
خط ۹۷: خط ۹۹:
#:(اين كتاب چنان كه از مقدمۀ آن استنباط مى‌شود رساله‌اى عمليه است كه بنا بوده است حاوى #:پاره‌اى از مسائل ضروريه نماز و روزه و زكات و غير باشد،ولى منحصرا شامل دو كتاب صلاة و #:صوم است.)
#:(اين كتاب چنان كه از مقدمۀ آن استنباط مى‌شود رساله‌اى عمليه است كه بنا بوده است حاوى #:پاره‌اى از مسائل ضروريه نماز و روزه و زكات و غير باشد،ولى منحصرا شامل دو كتاب صلاة و #:صوم است.)
#رساله‌اى به عربى در باب كيفيت ظهور باب و ردّ بر آن،و شرح حال مختصرى از علماى بزرگ تشيّع تا زمان تأليف كتاب(1287 هجرى قمرى)،و مختصرى در باب اجتهاد و تقليد-در همين رساله است كه به اساتيد و تاليفات خود اشاره كرده‌اند. (اربع اراجیز جلد 1 ، (صفحه 16)
#رساله‌اى به عربى در باب كيفيت ظهور باب و ردّ بر آن،و شرح حال مختصرى از علماى بزرگ تشيّع تا زمان تأليف كتاب(1287 هجرى قمرى)،و مختصرى در باب اجتهاد و تقليد-در همين رساله است كه به اساتيد و تاليفات خود اشاره كرده‌اند. (اربع اراجیز جلد 1 ، (صفحه 16)
كليۀ كتب و رسالاتى كه ذكر شد بعد از فوت مؤلّف به فرزند ارشد ايشان آقاى حاج آقا سيد فضايل و بعد از ايشان به آقاى سيد ابو المكارم نجفى و سپس آن چه موجود بوده بين بازماندگان تقسيم شده است.
اكثر كتب مزبور كه به خط مؤلف به رشتۀ تحرير در آمده و مسلما به علت فقدان وسايل لازم با رنج و مشقّت بسيار تهيه و تدوين شده است با كمال تأسّف از دستبرد حوادث مصون و محفوظ نمانده و تعدادى از آنها به عناوين و طرق مختلف از ميان رفته است،و در حال حاضر حدود 15 مجلد بيشتر باقى نمانده كه از اين تعداد چند مجلد وقف مدرسه علمى بشرويه شده،و چند مجلد نزد يكى از نوه‌هاى ايشان(آقاى صدر المعالى دادبان)و يك مجلد نزد حقير(نوۀ ايشان)است -چند مجلد باقيمانده نيز در اختيار آقاى دكتر سيد ضياء الدين دانشورى نوادۀ ايشان است كه ظرف چند سال اخير به مطالعۀ اكثر آنها پرداخته و با مشورت اهل فن نسبت به كم و كيف مندرجات و موضوعات بعضى از آنها تحقيق كافى به عمل آورده و مخصوصا در مورد چهار رساله(شماره 8 تا 11)كه دربارۀ اصول، منطق،عقايد و قسمتى از فقه به صورت منظوم تأليف و تدوين شده كوشش و تلاش بيشترى مبذول داشته‌اند-.و چون به نظر اكثر كسانى كه منظومه‌هاى مزبور را مطالعه و ملاحظه كرده‌اند نظم و شيوۀ بيان همۀ آنها در خور توجه و بخصوص منظومه اصول آن محتملا در نوع خود بى سابقه و اثرى بديع و كم نظير است،و به طور كلى براى بحث و بررسى و تدريس در حوزه‌هاى علمى بسيار نافع و مفيد به نظر مى‌رسد،با صلاحديد دوستان و علاقه‌مندان مصمّم گرديد كه به صورت نمونه و به عنوان اولين اثر معظّم له وسيلۀ چاپ منظومه‌هاى مورد بحث را فراهم كند.و جاى خوشوقتى است كه بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى كه يكى از هدفهايش احياى نام علماى متعهد و خدمتگزار كشور و نشر و ترويج آثار ارزندۀ علمى است،با چاپ و انتشار رساله‌هاى مزبور موافقت نمود،و چه بجا و قابل تحسين است كه اين اقدام بنياد مصادف با يكصدمين سال وفات (اربع اراجیز جلد 1 ، (صفحه 17) آن عالم جليل القدر صورت مى‌گيرد. سيد محسن سميعى




۵۳٬۳۲۷

ویرایش